آیا می‌دانستید نیشابور، یکی از شهرهای تاریخی ایران، موقعیتی استراتژیک در مسیر جاده ابریشم دارد؟ در این مقاله به بررسی جغرافیا، تاریخ و اقتصاد شهر نیشابور می‌پردازیم. همراه با ما شوید تا در عرض چند دقیقه، این شهر را از دریچه‌ای نو کشف کنید و با جاهای دیدنی نیشابور آشنا شوید.
جغرافیای نیشابور
شهرستان نیشابور، از شمال با شهرستان قوچان، از شرق با چناران و مشهد، از جنوب با تربت حیدریه و کاشمر، از غرب با سبزوار و از شمال غرب با فاروج از استان خراسان شمالی مرتبط است. این شهر در مسیر جاده ابریشم و مسیر ترانزیتی تهران-مشهد-افغانستان واقع می‌باشد. در نتیجه این شهرستان، از موقعیت ژئوپلیتیک بسیار خوبی برخوردار می‌باشد.
در خصوص آب‌وهوای نیشابور باید گفت که میانگین دمای سالانه 14.3 درجه سانتیگراد و میانگین بارش سالانه 231 میلیمتر است. ارتفاع آن از سطح دریا 1213 متر می باشد.
دسترسی به این شهر از چند طریق ممکن است:
- با هواپیما
فرودگاه شهید هاشمی نژاد مشهد و فرودگاه سبزوار، در فاصله ۱۰۰ کیلومتری، نزدیک ترین فرودگاهها به این شهر می‌باشند.
- با قطار
ایستگاه قطار نیشابور در جنوب شهر نیشابور قرار دارد. این ایستگاه یکی از ایستگاه‌های اصلی در طول راه آهن مشهد- تهران است و متصل کننده این شهر به راه‌آهن سراسری ایران است.
- با ماشین
بزرگراه ۴۴ شرق ایران، که تمام مسیر این جاده به صورت بزرگراه است، از میان شهر نیشابور می‌گذرد و متصل کننده این شهر به شبکه بزرگراه‌های ایران است. این بزرگراه شهر نیشابور را از شرق به مشهد و از غرب به سبزوار متصل می‌کند.
جاده کاشمر به نیشابور نیز نیشابور را از سمت جنوب به شهر کاشمر و جنوب شرق ایران متصل می‌کند.
جاده قوچان به نیشابور نیز نیشابور را از سمت شمال به شهر قوچان و شمال شرق کشور متصل می‌کند. فاصله زمینی تهران تا نیشابور ۷۷۵ کیلومتر و از آنجا تا مشهد ۱۲۰ کیلومتر می‌باشد.
- با اتوبوس
- ورود به نیشابور از طریق پایانه‌های زیر امکان‌پذیر است:پایانه مسافربری نیشابور
- پایانه کفکدک
- ترمینال جنوب شهر تهران به صورت روزانه به سمت نیشابور اتوبوس دارد.
جمعیت و اقتصاد شهر نیشابور
بر پایه سرشماری سال 1396، جمعیت شهرستان نیشابور ۴۵۱٬۷۸۰ نفر است. شهرستان نیشابور به عنوان دومین شهرستان پرجمعیت در خراسان شناخته می‌شود.
فیروزه این شهر، شهرت زیادی دارد. از این رو بخشی از کسب و کار مردم در آنجا مرتبط با فیروزه و صنایع دستی آن است.
شهرک صنعتی بینالود و شهرک صنعتی خیام نام دو بخش اقتصادی فعال در زمینه ی تولید مواد غذایی، محصولات بهداشتی و غیره است. این دو شهرک بخش زیادی از اقتصاد نیشابور را تشکیل می دهند.
از سوی دیگر وجود مزارع کشاورزی، باغ ها و مراتع بخش دیگری از صنعت و اقتصاد این شهر را شکل می دهند.
تاریخ نیشابور
این شهر در طول تاریخ یکی از بزرگترین مراکز مطالعات اسلامی، و موطن بسیاری از دانشمندان، شعرا، صوفیان و دیگر بزرگان بوده است. این شهر در دوره ساسانیان، در حدود دهه‌های میانی سده سوم میلادی به دستور شاپور اول تأسیس شده است. در سال ۶۴۳ میلادی توسط مسلمانان فتح شد. همچنین نیشابور پایتخت اولین حکومت نیمه مستقل ایرانی پس از دوره امویان بوده است.
این منطقه به دلیل آب و هوای خوب و شرایط مناسب زندگی، همواره مهاجر پذیر بوده است. تعداد زیادی از مهاجرین عرب، در اولین سال‌های پس از آغاز اسلام به این شهر آمدند.
در زمان حکومت طاهریان، شهر نیشابور به عنوان پایتخت برگزیده شد. در دوره‌های قدرت گیری حکومت‌های گوناگون دیگر، نیشابور شهری مهم خصوصاً از نظر علمی، هنری و تجاری بوده و شاهد اختلافات ممتد سیاسی نیز بوده است. دوره سامانیان مهم‌ترین دوره اعتلای هنری این است.
سلطان محمود غزنوی، نامدارترین سلطان این سلسله، تا پیش از فرمانروایی مدتی به عنوان سپهسالار سامانیان در پایتخت اداری خراسان بزرگ یعنی نیشابور سکونت داشت.
تأسیس حکومت سلجوقیان در نیشابور اتفاق افتاده است. بنا به نظر مورخان دوره خوارزمشاهیان، آغاز دوره سقوط و ویرانی نیشابور بوده است.
همین گذشته پر از رویدادهای تاریخی و چشم انداز های زیباست که باعث شده است تا مردمان بسیاری همه ساله برای بازدید از جاذبه های گردشگری نیشابور به این شهر سفر کنند.
نیشابور کجاست؟
این شهر یکی از توابع استان خراسان رضوی است که از مرکز این استان، مشهد، ۱۳۰ کیلومتر فاصله دارد. مسافت زمینی بین تهران تا نیشابور نیز حدود ۷۶۰ کیلومتر است. موقعیت مکانی نیشابور را در زیر مشاهده می‌کنید:
سخن پایانی
در نهایت، شهر نیشابور نه تنها به خاطر موقعیت جغرافیایی و دسترسی‌های آسانش معروف است، بلکه به دلیل تاریخ غنی و ارزش‌های فرهنگی که دارد، یکی از شهرهای کلیدی ایران به شمار می‌رود. این شهر با داشتن صنایع دستی ممتاز و جاذبه‌های تاریخی، مقصدی ایده‌آل برای علاقه‌مندان به تاریخ و فرهنگ است. پس از آشنایی با نیشابور، حتماً سفر به این دیار را در برنامه خود قرار دهید تا از نزدیک شاهد زیبایی‌ها و عظمت تاریخی آن باشید.
