سمنان، نگینی در حاشیه کویر مرکزی ایران، شهری با تاریخ چند هزارساله و یکی از مهم‌ترین مراکز تمدنی در مسیر جاده ابریشم محسوب می‌شود. این شهر که مرکز استان سمنان است، از نظر جغرافیایی در دامنه‌های جنوبی رشته‌کوه البرز قرار گرفته و ترکیبی جذاب از مناظر کویری و کوهستانی را ارائه می‌دهد. اقتصاد سمنان بر پایه صنعت (به‌ویژه صنایع سنگین و پتروشیمی)، کشاورزی (مانند کشت پسته و انار) و گردشگری استوار است. جمعیت سمنان طبق آخرین سرشماری، حدود ۱۸۵ هزار نفر برآورد شده که ترکیبی از فرهنگ‌های اصیل ایرانی را در خود جای داده است.
سمنان به‌دلیل موقعیت استراتژیک خود، همواره در طول تاریخ مورد توجه حکومت‌های مختلف بوده و آثار تاریخی متعددی مانند مسجد جامع سمنان، کاروانسرای شاه‌عباسی و دروازه ارگ سمنان گواه این قدمت کهن هستند. آب‌وهوای نیمه‌خشک این شهر، تابستان‌های گرم و زمستان‌های نسبتاً سردی را به همراه دارد که آن را به مقصدی جذاب برای علاقه‌مندان به گردشگری تاریخی و طبیعی تبدیل کرده است. اگر به دنبال شهری با تاریخ پربار، معماری اصیل و طبیعت دوگانه کویر و کوهستان هستید، سمنان یکی از بهترین گزینه‌ها برای سفر و اکتشاف خواهد بود.
جغرافیای شهر سمنان
شهرستان سمنان از شمال با شهرستان مهدیشهر، از شرق با شهرستان دامغان، از غرب با شهرستان سرخه و از جنوب با کویر و استان اصفهان همسایه است. سمنان بر سر دو شاهراه اصلی قرار گرفته و موقعیت جغرافیایی استراتژیکی دارد. این استان در میان جاده اصلی تهران به شهر مشهد و همچنین بر سر راه استان های شمالی کشورمان از جمله گلستان و مازندران قرار گرفته است. به دلیل همین تنوع اقلیمی است که جاذبه های طبیعی سمنان بسیار چشمگیر هستند.
این شهر از سمت شمال به استان های سرسبز گلستان و مازندران، از سمت مشرق به استان خراسان رضوی، از جنوب به استان های اصفهان و یزد و از سمت غرب به استان تهران محدود می شود.
ارتفاع این شهر از سطح دریا 1130 متر است. وضعیت جوی سمنان نشانگر تنوع در اقلیم آن است. میانگین حرارت سالانه شهر سمنان 17.8 درجه است. میزان متوسط بارندگی آن در فصول مختلف سال 145 میلیمتر است.
فاصله شهر سمنان از تهران ۲۲۷ کیلومتر است و برای رفتن به این شهر از تهران راه های مختلفی وجود دارد:
از طریق قطار تهران می توان به سمت شهر سمنان حرکت کرد که یکی از راه های به صرفه می باشد. از ترمینال جنوب تهران نیز به مقصد سمنان به صورت روزانه اتوبوس حرکت می‌کند.
شهر سمنان فرودگاه دارد و می‌توان با پرواز به این شهر رسید، اما باتوجه به مسیر کوتاه زمینی، سفر با خودرو شخصی یا مسیر زمینی منطقی تر به نظر می‌رسد.
سفر زمینی از تهران به سمنان از سه راه افسریه در شرق تهران حدود ۲ تا ۲ و نیم ساعت طول می‌کشد.
جمعیت و اقتصاد شهر سمنان
جمعیت این شهر در سرشماری سال 1395 در ایران حدود 185 هزار نفر بوده است. برخورداری از ذخائر غنی و متنوع معدنی و وجود منابع زیادی از کانسار معدنی و تولید و فرآوری این مواد بیشترین بخش مشاغل را در سمنان تشکیل می دهد.
همچنین این شهر مقام اول ذخائر گچ کشور، ذخیره و تولید نمک، تولید کرومیت و ذخائر عظیم زئولیت را از آن خود کرده است.
تاریخ سمنان
این شهر در دوران باستان، بخشی از چهاردهمین ایالت تاریخی از تقسیمات شانزده‌گانه اوستایی (مندرج در اوستا، کتاب مقدس زرتشتیان) قلمداد می شد. در زمان شاهنشاهی ماد، سرتاسر استان سمنان امروزی در داخل امپراتوری بزرگ ماد قرار داشت. این شهر، در طول دوران امپراطوری هخامنشی پارس، این شهر برای بسیار اهمیت و دارای شکوه و بزرگی بود. پس از حمله اسکندر، این شهر با عنوان کومش، بیشتر شناخته شد. آغاز دوران باشکوه‌تر و رونق این شهر دیدنی، پس از روی کار آمدن امپراطوری اشکانیان بود.
در دوره ساسانیان، این شهر به دلیل قرار داشتن در مرکز تردد شمال و جنوب و نیز شرق و غرب، قدرتمندان آن زمان همواره بر سر آن کشمکش داشته اند. همچنین در دوره ساسانیان و پس از اسلام محل تمرکز پایگاه‌های دولت‌های مرکزی در این ناحیه بوده است.
بسیاری از بناهای به جامانده در این شهر مربوط به دوره غزنویان و پس از آن می‌باشد. در زمان اسماعیلیان، این شهر از کانون‌های مهم آن دوران بوده است.
در دوره زندیان و زمان کریم‌خان زند، نواحی سمنان، دامغان، شاهرود و سرخه و بسطام در اختیار بزرگان قاجار قرار گرفت. به همین علت بود که محل تولد بسیاری از شاهان و بزرگان قاجار، سمنان می‌باشد.
این شهر در دوره قاجار و به ویژه در زمان فتحعلی شاه، که زادگاه وی بود، بسیار مورد توجه قرار گرفت.
علت آنکه امروزه بسیاری به این شهر سفر می‌کنند، وجود جاهایی در شهر سمنان است که در نتیجه‌ی همین فراز و فرودها پدید آمده‌اند.
سمنان کجاست؟
این شهر که مرکز استانی به همین نام است، میان رشته‌کوه البرز و دشت کویر، حدود ۲۲۰کیلومتری شرق تهران قرار دارد. موقعیت دقیق سمنان را در نقشه‌ی زیر ملاحظه بفرمایید:
سخن پایانی
در پایان، شهر سمنان نه تنها به خاطر زیبایی‌های طبیعی‌اش شناخته می‌شود، بلکه تاریخ غنی و فرهنگی‌اش نیز از دیگر دلایل جذب گردشگران است. این شهر کهن، با جاذبه‌های تاریخی و موقعیت جغرافیایی استراتژیک خود، فرصتی بی‌نظیر برای کشف و یادگیری ارائه می‌دهد. پس، برای تجربه‌ای متفاوت و غنی از فرهنگ و تاریخ ایران، جاهای دیدنی سمنان مقصدی ایده‌آل است.
