آیا تا به حال به دیدن شهری که با تاریخ، جغرافیا و پل‌های تاریخی‌اش معروف است، رفته‌اید؟ شهر اهواز، مرکز استان خوزستان، با ویژگی‌های منحصر به فرد خود، از جمله گرم‌ترین مناطق ایران و میزبان بزرگترین رود ایران، کارون است. در این مقاله با ما همراه باشید تا با جاذبه‌های تاریخی و اقتصادی و جاهای دیدنی اهواز بیشتر آشنا شوید و تجربیات نابی را کسب کنید.
جغرافیای شهر اهواز
اهواز مرکز استان خوزستان است و در جنوب غربی ایران واقع شده است. ارتفاع این شهر از سطح دریا در حدود 25 متر می‌باشد و در میان دشت‌هایی قرار دارد که منطقه وسیعی از این استان را شکل می‌دهند.
نبود پوشش گیاهی در این مناطق موجب شده است تا آب و هوای این منطقه بسیار گرم و خشک باشد و شهر اهواز را در زمره گرم‌ترین مناطق ایران قرار داده است. در فصل زمستان دمای هوا در اهواز به 5 درجه سانتی‌گراد می‌رسد، در حالی که در فصل تابستان این دما تا 50 درجه سانتی‌گراد نیز افزایش می‌یابد.
کارون بلندترین رود ایران است که از رشته کوه‌های زاگرس سرچشمه می‌گیرد، از شهر اهواز می‌گذرد و این شهر را به دو بخش غربی و شرقی تقسیم می‌کند. قسمت غربی اهواز بیشتر شامل مناطق مسکونی و قسمت شرقی آن شامل مراکز مالی و تجاری می‌شود. کارون رودی عریض است که در داخل شهر مبدل به یکی از جاهای دیدنی اهواز شده است. امکان کشتیرانی نیز در آن وجود دارد. سدهای مختلفی روی این رود ساخته شده است که برق لازم و آب آشامیدنی مردم این منطقه را تامین می‌کند.
راه‌های سفر به شهر اهواز
امروزه شهر اهواز یکی از نقاط ترانزیتی مهم ایران تلقی می‌شود که از طریق جاده، راه ریلی و راه هوایی با بندرهای مهم ایران مانند آبادان، خرمشهر، امام خمینی و ماهشهر ارتباط پیدا می‌کند. علاوه بر این، از آن جایی که این شهر به شلمچه و چذابه، دو بازار و ترمینال مرزی، نزدیک است، عبور و مرور کالاهای تجاری، مسافران و زائران از ایران و عراق به طور مستقیم بر این شهر تاثیرگذار است.
برای کشف جاذبه‌های گردشگری اهواز راه های گوناگونی وجود دارد:
- سفر زمینی با خودروی شخصی
برای سفر به اهواز با خودروی شخصی می‌توان از طریق آزادراه‌های اصفهان و شیراز و جاده های تهران سفر کرد.
- سفر زمینی با اتوبوس
در بسیاری از شهرهای ایران برای سفر به اهواز اتوبوس وجود دارد. در خود اهواز نیز پایانه‌های اتوبوسرانی زیر وجود دارد:
• پایانه اتوبوسرانی زاگرس
• پایانه اتوبوسرانی خلیج فارس
• پایانه اتوبوسرانی 17 گانه سیاحت (سه راه خرمشهر)
• پایانه اتوبوسرانی تپه
- راه هوایی
میانگین پروازهای داخلی و خارجی به فرودگاه اهواز 70 پرواز در روز است. فرودگاه بین‌المللی اهواز به صورت مستقیم به تهران، شیراز و اصفهان و به صورت هفتگی به دبی، کویت و مشهد پرواز دارد. خطوط هوایی ایران ایر، اسکای، ماهان، کاسپین، ایر تور، آتا، اویل، کیش ایر، اترک، کشمیر، تابان و زاگرس در این فرودگاه فعالیت دارند.
- راه ریلی
قطارهای تهران-خرمشهر در ایستگاه راه آهن اهواز توقف دارند و به صورت روزانه (3 قطار در روز) به این شهر سفر می‌کنند. علاوه بر این، در ایستگاه راه آهن کارون از اهواز به بندر امام خمینی نیز به صورت روزانه قطار وجود دارد.
جمعیت و اقتصاد اهواز
بر اساس آمار سرشماری که در سال 2016 در ایران انجام شد، اهواز حدود 1,300,000 نفر جمعیت دارد. اقوام گوناگونی در این شهر زندگی می کنند، از جمله اعراب ایران و بختیاری‌ها. در دوره‌های گوناگون اقوام مختلفی از جمله یهودیان در این شهر زندگی کرده‌اند. شهر اهواز مرکز پیروان اقلیت دینی مندائی نیز می باشد که این گروه بیشتر به تولید ظروف نقره مشغول هستند.
همان‌طور که می‌دانید، ایران به ذخایر نفتی زیادی دارد. بیش از نیمی از این نفت در استان خوزستان وجود دارد. علاوه بر تاسیسات نفتی، سایر کارخانه‌های بزرگ صنعتی نیز این شهر را به یکی از مهم‌ترین مرکز صنعتی ایران تبدیل کرده‌اند.
همچنین اهواز یکی از جاده‌های ترانزیتی اصلی ایران می‌باشد که مناطق مختلف کشور را به بنادر مهم آبادان، خرمشهر، ماهشهر و امام خمینی متصل می‌کند. این اتصال از طریق جادّه، خطوط هوایی و خطوط ریلی انجام می‌شود.
تاریخ اهواز
نام اهواز از واژه “خوزی” سرچشمه می‌گیرد که در واقع نام نژادی بوده که ساکنین بومی استان خوزستان بودند. این مردم از نسل عیلامی‌ها بودند.
اهواز در حال حاضر در میان شهرهای بزرگ ایران جایگاه برجسته‌ای دارد و یکی از جاذبه‌های گردشگری کشور محسوب می‌شود. اما این شهر باستانی دوره‌های بسیار پرچالشی را در تاریخ ایران تجربه کرده است. حاصل بعضی از این فراز و فرودها به جاهای دیدنی شهر اهواز امروز تبدیل شده است.
این شهر در زمان شاپور اول، دومین پادشاه امپراتوری ساسانی، رونق بسیاری یافت زیرا وی پیشرفت زیادی در بازسازی دو سوی کارون داشت. قسمت شرقی این رود مرکز تجاری و قسمت غربی آن مرکز حکومت فرمانروا و بزرگان بود. حمله اعراب در قرن هفتم میلادی، قسمت غربی این رود را از بین برد.
در دوران پیش از اسلام، شهر اهواز رونق زیادی داشت. این شهر یکی از شهرهای مرکزی امپراتوری پارت‌ها و یکی از مراکز عمده صنعت پارچه در دوران ساسانیان بود. این شهر به دلیل قرار گرفتن در ساحل رود کارون یکی از مراکز تجاری مهم ایران بود. همین امر امروزه نیز یکی از دلایلی است که مردم به آن سفر می‌کنند تا با دیدنی های اهواز بیشتر آشنا شوند.
در دوران پس از اسلام و بعد از شورش صاحب الزنج در قرن نهم میلادی، شهر اهواز به قدری دچار آسیب شد که مرکز استان خوزستان به شوشتر منتقل شد. این اوضاع سخت تا دوران حکومت صفویان یعمی زمانی که این شهر به روستایی کوچک تبدیل شده بود، به طول انجامید. علاوه بر آن، در قرن نوزدهم میلادی اوضاع این شهر بدتر شد و تبدیل به یک قصبه کوچک شد.
اما گشوده شدن درب‌های کارون به روی تجارت جهانی در سال 1888 این داستان را تغییر داد. ناصرالدین شاه قاجار از این موقعیت استفاده کرد تا تجارت و اقتصاد را بهبود ببخشد. به دستور او، بندری در قسمت شرقی رود کارون به نام بندر ناصری ساخته شد و بعد از ساخت این بندر، اهواز به شهر ناصریه تغییر نام داد که تا آغاز حکومت پهلوی این نام بر روی شهر باقی ماند. سپس دوباره نام قبلی روی این شهر گذاشته شد.
در طول آن روزها، تجارت دریایی با دورترین بنادر هند، آفریقا و خاور دور انجام می‌شد. چند سال بعد، کاروانسراها و بازارهایی در این شهر ساخته شد که امروز به جاهای دیدنی اهواز تبدیل شده‌اند.
پس از گذشت همه این‌ها، اهواز دوباره رونق اولیه خود را به دست آورد و مرکزیت استان خوزستان دوباره به این شهر بازگشت.
منشا اولیه پیشرفت این منطقه تجارت دریایی آن بوده است. بعد از آن، شروع استخراج نفت در مسجد سلیمان در سال 1908 میلادی انگیزه‌ای جدید برای پیشرفت این منطقه بود. یکی از تاسیسات مهم نفتی در شهر اهواز پیدا شد. از این شهر به عنوان ایستگاهی برای انتقال خط لوله به آبادان استفاده می‌شد. منشا بعدی پیشرفت، ساخت راه آهن سراسری ایران بود که در سال 1929 به این شهر رسید. با وجود همه سختی هایی که این شهر داشت، امروز بخش شرقی شهر اهواز هنوز هم قلب این شهر تلقی می شود.
برای مطالعه بیشتر:
اهواز کجاست؟
اهواز یکی از کلان‌شهرهای ایران و مرکز استان خوزستان است که در جنوب غرب ایران قرار دارد. فاصله‌ی این شهر تا تهران در حدود ۸۲۰ کیلومتر است. موقعیت مکانی دقیق اهواز را در نقشه زیر مشاهده می‌فرمایید:
سخن پایانی
شهر اهواز، با داشتن پل‌های تاریخی و چشم‌اندازهای زیبا به همراه تنوع فرهنگی غنی، نقش مهمی در تاریخ و اقتصاد ایران ایفا کرده است. بازدید از این شهر فرصتی استثنایی برای تجربه تلفیقی از تاریخ باستان و پویایی مدرن است. سفر به اهواز را در لیست برنامه‌های سفر خود قرار دهید تا شاهد زیبایی‌های منحصر به فرد آن باشید.
