بسطام، شهر کوچکی در نزدیکی شاهرود و محل دفن یکی از عارفان بزرگ یعنی بایزید بسطامی است. این شهر مانند شاهرود مملو از باغ های زردآلو و چنارهای تنومندی است که در فصل پاییز مناظر برگ ریزان چشمگیری دارند. مدرسه شاهرخیه، مسجد جامع بسطام، برج کاشانه و غیره نیز از جاهای دیدنی بسطام است.
جاهای دیدنی بسطام؛ داخل شهر
در اینجا به معرفی آن دسته از جاذبه های گردشگری بسطام می پردازیم که اهمیت تاریخی دارند در داخل این شهر واقع شده‌اند:
مجموعه بایزید بسطامی
شخص بایزید بسطامی، بزرگ‌ترین عارف قرن نهم میلادی و از بزرگان اهل تصوف است. مجموعه آرامگاه بایزید بسطامی را می توان جزو گروه مجموعه‌های آرامگاهی بزرگ با طرح نامنظم دانست که قدیمی‌ترین آثار آن به قرن‌های نهم و دهم میلادی تعلق دارند. بیشترین قسمت‌های این مجموعه، در دوره ایلخانیان و پس از آن ساخته شده است.
بایزید بسطامی زاده سال 749 میلادی است که در سال 875 درگذشت و در خانقاه خویش دفن شد. این مکان از جمله شاخص ترین جاذبه های گردشگری بسطام می باشد.
مدرسه شاهرخیه
قدمت این بنا به دوران تیموری بازمی گردد. این مدرسه که تا حدود 55 سال پیش به گفته معماران بسطام، دایر و مرکز تحصیل علوم قدیمه بوده و اکنون نیز به عنوان مدرسه علمیه باقرالعلوم استفاده می شود. مدرسه شاهرخیه در دو طبقه از ۲۸ حجره، مسجد، ایوان و زورخانه تشکیل شده است.
مسجد جامع بسطام
بخش شبستانی این مسجد که در حال حاضر نماز جماعت در آن خوانده می شود، احتمالا به دوره قاجار باز می گردد. این را نیز باید افزود که محرابی بی نظیر از دوره ایلخانی در حیاط پشتی آن وجود دارد که آن را به یکی از دیدنی های بسطام تبدیل کرده است. قدمت مسجد جامع بسطام به سده چهارده میلادی بازمی‌گردد. این اثر تاریخی به عنوان یکی از آثار ملی ایران نیز به ثبت رسیده است.
برج کاشانه
این برج که در سده 14 میلادی ساهته شده است، در پشت مسجد جامع قرار دارد و از یک برج چند ضلعی تشکیل شده است. نام دیگر این برج، برج آرامگاهی نزدیک مسجد جامع است.
به عقیده اهالی بسطام این برج آتشکده زرتشتیان قبل از اسلام بوده است. برخی از شرق شناسان از جمله آندره گدار بر این گمان هستند که این بنا از آثار غازان خان مغول است و نام اصلی آن غازانه بوده که به مرور زمان و بدون توجه به اصل آن کاشانه نامیده شده است.
این برج از جاذبه های گردشگری بسطام است که به دلیل ارتفاع آن نسبت به بناهای همجوار براحتی قابل پیدا کردن می باشد.
مسجد امامزاده محمد بسطام
این بنا بین امامزاده محمد و مسجد سلجوقی، در مجموعه تاریخی بایزید بسطامی واقع است . از ظواهر امر پیداست که ابتدا به صورت حیاط کوچکی بوده، ولی در زمان قاجاریه آن را پوشانده اند. طبق کتیبه موجود، این بنا در سال 1826 میلادی یعنی زمان فتحعلی شاه قاجار تعمیر شده است.
موزۀ عرفان شرق بسطام
موزه عرفان شرق در سال 2011 میلادی از سوی سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در مجموعه تاریخی بسطام افتتاح شد. بنای این موزه معروف به گنبد غازان خان مربوط به سال های 1271-1303 میلادی است.
در این موزه قرآن های خطی، ابزار روشنایی (شمعدان) و عکسهای قدیمی از مجموعه تاریخی بسطام به نمایش گذاشته شده اند.
اشیاء دیگری مانند پیه سوز های سفالی، کشکول های چوبی، ظروف چینی دوره صفویه، در منبت کاری شده و …. در معرض دید علاقمندان قرار گرفته است.
جاهای دیدنی بسطام؛ خارج از شهر
در اینجا به معرفی آن دسته از جاذبه های گردشگری و تاریخی بسطام می پردازیم که در خارج از این شهر قرار دارند:
تپه باستانی سنگ چخماق
این تپه باستانی در منطقه بسطام، یکی از مکان هایی است که در سال 1970 میلادی توسط پروفسور ماسواد، مورد شناسایی قرار گرفت و اشیاء و ابزارهایی مربوط به دوران نوسنگی از آنجا به دست آمد.
این تپه‌ها در حاشیه شمالی شهر بسطام و در ۶ کیلومتری شاهرود واقع شده‌اند و قدمت تپه‌های غربی به 8500 تا 9000 سال قبل و قدمت تپه‌های شرقی به 7000 تا 8000 سال پیش باز می‌گردد.
دیرینگی این مناطق، نشان دهنده وجود روستایی در دوره نوسنگی بی‌سفال در منطقه سنگ چخماق شاهرود است.
جاذبه های طبیعی شهر بسطام
در اطراف این شهر، دیدنی های طبیعی بسیاری وجود دارد. در اینجا به ذکر شاخص ترین آنها می پردازیم که از دیدنی های بسطام و نیز کل ایران به حساب می آید:
دشت بسطام
این دشت در منطقه شرقی شاهوار از سلسله جبال البرز واقع گردیده و بارزترین جاذبه طبیعی بسطام به حساب می آید. این دشت به خاطر محصور بودن در میان کوه‌های تپال، بدشت، سیاه کوه و البرز، از حاشیه کویر جدا گشته است. به دلیل وفور چشمه ساران، قنوات و چاه‌های عمیق، منطقه‌ای خوش آب و هوا در آنجا پدید آمده است، و سرتاسر آن دشت را باغات سر سبز پوشانیده اند.
پرسش‌های متداول درباره دیدنی های بسطام
برای پیداکردن پاسخ سایر سؤال‌هایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به پرسش‌های شما پاسخ خواهیم داد.
بسطام چه قدمتی دارد؟
قدمت این شهر را در حدود ۸هزار سال تخمین زده‌اند.
کدام ویژگی‌های بسطام آن را به مقصد گردشگری تبدیل کرده است؟
این شهر از یک‌سو به کوهستان و از سمت دیگر به کویر محدود می‌شود؛ ازاین‌رو گردشگاه‌های طبیعی متنوع و باغ‌های سرسبز و چشمگیری دارد. از نظر تاریخی نیز به‌دلیل قدمت طولانی آن، بناها و آثار باستانی متعددی در خود جای داده است.
جاهای دیدنی بسطام کدام‌اند؟
برخی از جاذبه های گردشگری بسطام در داخل و اطراف شهر عبارت‌اند از: مجموعه‌ی بایزید بسطامی، مدرسه‌ی شاهرخیه، برج کاشانه، موزه‌ی عرفان شرق و دشت بسطام.
آب‌وهوای بسطام چگونه است و چه فصلی برای سفر به این شهر مناسب است؟
بسطام شهری است کویری که در کوهپایه قرار گرفته است؛ ازاین‌رو زمستان‌هایش سرد و تابستان‌هایش گرم و خشک است. بهترین زمان سفر به این شهر و استفاده از اعتدال هوا در بهار و پاییز است.
