آیا سفر با خودروی شخصی به نفع مسافران است؟ مزایا و معایب مسافرت با خودروی شخصی کداماند؟ آیا مزایای آن برای همه مزیت و معایبش برای همه عیب محسوب میشود؟ در این نوشته، به بررسی نحوهی انتخاب صحیح وسیلهی نقلیه پرداختهایم.
مزایای سفر با خودروی شخصی
در سفر با خودروی شخصی مسلماً مزیتهای بسیاری تجربه خواهد شد. در اینجا برخی از شاخصترین آنها عنوان میشود:
- کیفیت رانندگی در دست مسافران است
اگر مسافران با خودروی شخصی به سفر بروند، با سبک مطلوب خودشان رانندگی میکنند و بهجای داشتن دلهره و تشویش حاصل از رانندگی شخصی دیگر، از مسیر سفر لذت میبرند.
مسافران با سرعت مطمئن مدنظر خود رانندگی میکنند و اطمینان دارند در زمان مقتضی توان مهارکردن خودرو را دارند. از وضعیت فنی خودروی خودشان آگاهی دارند و میدانند که ترمز آن چگونه عمل میکند، چراغهایش تا چه مسافتی را بهخوبی روشن میکند و نیز آگاهی از بسیاری مطالب دیگر مرتبط با وضعیت فنی خودرو دلشان را قرصتر میکند.
- مطابق میل خود توقف میکنند
هنگامی که مسافران با خودروی شخصی سفر میکنند، هروقت میل داشته باشند، توقف میکنند تا استراحت کنند، عکس بگیرند، چیزی بخورند یا بنوشند. بهطور کلی، اختیارتان دست خودتان است. این به معنای حداکثر استفاده از سفر خواهد بود و باعث میشود مسافران خاطرات شیرین بیشتری بسازند.
دیگر اجباری نخواهند داشت که مسافت ۴۰۰ کیلومتری را حتماً در ۵ ساعت بپیمایند. برخی ترجیح میدهند بهطور حسابشده، توقفهای متعددی داشته باشند و قبل از غروب آفتاب به مقصد برسند و لذت سفر آن روز را هم در برنامهشان بگنجانند. در نتیجه، ۴۰۰ کیلومتر را در ۸ ساعت طی میکنند.
این که گفته شد بهطور حسابشده، به این مفهوم بود که نباید از یکسری واقعیتهای دیگر غافل شد:
- توقفهای بیش از حد، سفر را فرسایشی میکند؛
- تعداد توقفها باید با توجه به برنامهی مسافران باشد تا به همهی کارهایشان برسند؛
- توقف و خوردن بیش از حد، راننده را سنگین و خوابآلود میکند؛
- دیر به مقصد رسیدن نیز خستگی خود را دارد که برای روز اول اصلاً مناسب نیست.
بهطور کلی، رعایت اصل اعتدال در همهی برنامهریزیها مهم است.
- بهطور متناوب استراحت میکنند
قاعدهی کلی آن است که در هر ۹۰ دقیقه رانندگی، بهمدت ۱۵ دقیقه توقف شود تا راننده دچار خستگی مفرط نشود. این در دست مسافران خواهد بود که حتماً این کار را بکنند یا آنکه اگر زودتر خسته شدند، قبل از ۹۰ دقیقه توقف کنند. بهترین کار آن است که به ندای جسمشان گوش فرادهند.
برخی نیاز دارند بهتناوب، در فاصلههای زمانی کوتاهتر توقف کنند. وقتی سفر با خودروی شخصی انجام میشود، توقف در زمان نیاز و به دلخواه مسافران مقدور خواهد بود. اما این تصور کاملاً نادرست است که میتوان ۳ ساعت یا بیشتر بهطور متوالی پشت فرمان نشست و خسته هم نشد. متخصصان امر، این قاعدهی کلی را با دانش و آگاهی از توانایی جسمی انسان و نیز بهواسطهی تجربه تعیین کردهاند. هر رانندهای باید در خصوص سلامتی و امنیت خود و سرنشینان خودرو مسئولانه رفتار کند.
پس، یکی دیگر از مزیتهای مسافرت با خودروی شخصی امکان توقف مطابق با نیاز راننده است.
- مسافران خلوت خصوصی خود را خواهند داشت
داخل خودروی شخصی میتوان خلوت خصوصی خود را داشت. بهبیان دیگر، هنگام مسافرت با خودروی شخصی بهراحتی میتوان درباره هر چیزی گفتوگو کرد و به موسیقی دلخواه خود گوش داد و نگران اعتراض کسی به صدای خروپف همراهان راننده نبود!
هر شخصی اختیار خودروی خود را دارد، همراهان راننده میتوانند خوراکیهای بودار مانند ساندویچ یا قهوه میل کنند، بدون آنکه مزاحم دیگران شوند. حتی خوردن چیپس که سروصدا ایجاد میکند، موجب اعتراض کسی نخواهد شد. گاهی اوقات موضوع اعتراض نیست، بلکه ممکن است شخص نخواهد جلوی دیگران به تناول خوراکیها بپردازد که مبادا آنها هم دلشان بخواهد. بهطور نمونه، نمیتوان یک سیب را به کل مسافران اتوبوس تعارف کرد!
- مسافران کنترل تهویه و درجه حرارت داخل خودرو را در اختیار دارند
یکی دیگر از مزایای سفر با خودروی شخصی آن است که میتوان پنجرهها یا سقف متحرک را باز کرد و از هوای تازهی موجود در طبیعت بهره برد. همهی اتوبوسها یا قطارها این امکان را به مسافران نمیدهند. در هواپیما هم که اصلاً چنین امکانی در اختیار سرنشینان نیست. البته، سرعت خودرو باید مناسب این عمل باشد.
برای جلوگیری از شنیدن صداهای اطراف، استنشاق دود خودروهای دیگر، ورود سرما یا گرمای بیرون از خودرو به داخل و بسیاری از موقعیتهای ناخواستهی دیگر، میتوان پنجرهها و سقف متحرک و دریچهی مکش تهویهی خودرو را بست و تهویه را روشن کرد.
مسافران در خودروی شخصیشان اگر خواهان دمای متفاوت با محیط بیرون باشند، میتوانند با تنظیم دمای داخل خودرو آن را گرمتر یا خنکتر از دمای بیرون کنند. در داخل خودروی شخصی، سرنشینان با توجه به میزان پوشاک خود تصمیم میگیرند که دمای داخل چقدر باشد. این امر در داخل خودروهای عمومی کاملاً در اختیار مسافر نیست.
معایب سفر با خودروی شخصی
مسافرت با خودروی شخصی فقط مزیت ندارد. گاهی اوقات سفر با خودروی شخصی بهقدری اذیت بههمراه دارد که بهطور کلی سفر را بیارزش میکند. برای گرفتارنشدن به چنین مشکلاتی، بد نیست که پیشاپیش، از معایب سفر با خودروی شخصی آگاه شد تا در خصوص نحوهی، سفر تصمیمگیری درستتری انجام شود.
معایب سفر با خودروی شخصی از این قرار است:
- همهی افراد تجربه و مهارت رانندههای کارکشتهی جاده را ندارند
باید پذیرفت که مهارت نیاز به آموزش دارد و باید آن را از مربی متخصص آموخت. رانندگی در شهر با رانندگی در جاده بسیار متفاوت است. آگاهنبودن به این امر و رانندگی در جاده به سبک شهر، برای راننده و همراهانش خطرساز خواهد بود و این امر جدی و حیاتی است.
در اکثر مواقع، رانندهی اتوبوس بسیار ماهر است و با رعایت اصول ایمنی رانندگی میکند. این سبک رانندگی در مسافران احساس بسیار خوبی ایجاد میکند و آنها میتوانند در طول سفر از دیدن مناظر لذت ببرند. پس شاید بهتر باشد که رانندگی در حین سفر را به رانندهی اتوبوس سپرد.
- اگر مسیر برای مسافران جدید باشد، نمیدانند بهترین توقفگاهها کداماند
یکی دیگر از معایب سفر با خودروی شخصی آن است که در مکانهای جدید، مسافران نمیدانند کجا میتوانند توقف کنند تا غذاخوری مناسب پیدا کنند، از جاذبههایی طبیعی عکس بگیرند یا از سرویس بهداشتی تمیز استفاده کنند.
بنابراین، امکان دارد در محلی توقف کنند که رانندگان دیگر بهدلیل نداشتن دید کافی، متوجه آنها نشوند یا دیر متوجه وجودشان شوند. این اتفاق میتواند بسیار خطرناک باشد.
- استراحت در سفر با خودروی شخصی کمتر خواهد بود
خودروی شخصی فضای کمتری دارد که راحتی چندانی برای سرنشینان فراهم نمیکند. فضای کم جلوی پای مسافران ممکن است موجب خستگی بیشتر آنها شود. امکان ایستادن یا حتی راهرفتن در داخل خودروی شخصی نیز وجود ندارد. البته، راهرفتن داخل وسیلهی نقلیهی عمومی در حین حرکت آن توصیه نمیشود.
از آنجایی که رانندگی انرژی خاص خود را میطلبد و همه توانایی انجام آن را ندارند و از طرفی، نیازمند داشتن مهارت و عادت است، این سفر برای راننده خستگی مضاعف به همراه دارد. او حتی در حد سرنشینان دیگر هم استراحت نخواهد داشت؛ چراکه آنها میتوانند بخوابند، اما راننده این امکان را ندارد.
- استهلاک خودرو هزینهساز خواهد بود
فرقی نمیکند که چقدر به خودرو رسیدگی شده و در چه وضعیت فنی قرار داشته باشد؛ در هر حال، موتور کار میکند، قسمتهای دیگر حرارت میبینند، بر شاسی، فنرها و کمکفنرها و تایرها فشار وارد میشود و نشانگر کیلومتر پیمایششدهی خودرو افزایش مییابد.
این بهمعنای متحملشدن هزینهی بیشتر نسبت به سفر با وسیلهی نقلیهی عمومی است. برای تصمیمگیری دربارهی استفاده از خودروی شخصی و مزایای آن، بهتر است هزینههای استهلاک خودرو در زمان سفر نیز در نظر گرفته شود.
- هزینهی سوخت قیمت سفر را افزایش خواهد داد
با توجه به قیمت سوخت و لوازم یدکی در سالهای اخیر، مبلغی که برای این موارد در سفر زمینی با خودروی شخصی پرداخت میشود، درخور توجه خواهد بود. این مبلغ برای تأمین آسایش و رفاه بیشتر هزینه میشود، اما هزینهی زیادی است که باید از آن آگاه بود و آگاهانه برای سفر زمینی با خودروی شخصی تصمیم گرفت.
گاهی اوقات، نیاز است که از مقصد سفر که شهری در نقطهای از ایران است، به دفعات به حومه شهر و روستاهای اطراف آن سفر کرد. در این صورت، چارهای جز مسافرت با خودروی شخصی نخواهد بود. اما در پارهای از اوقات که هدف از سفر دیدار اقوام و آشنایان و بازدید از موزهها و امثال آن صرفاً در داخل شهر مقصد است، وسایل نقلیهی عمومی یا تاکسیهای آنجا هم میتوانند این امر را میسر کنند. در عین حال، سوخت و هزینهی کمتری نیز صرف خواهد شد.
- محیط زیست بیشتر آلوده میشود
از طرفی ۴۰ نفر میتوانند با یک اتوبوس معمولی یا ۲۵ نفر با یک اتوبوس VIP سفر کنند. از طرف دیگر، یک خودرو با تولید دیاکسید کربن مشخصی در طبیعت تردد خواهد کرد. حال اگر این ۴۰ نفر با ۲۰ خودروی شخصی مسافرت کنند، میزان دیاکسید کربن و آلودگی تولیدشده بهمراتب بیشتر خواهد بود.
بنابراین، اگر به حفظ اکسیژن و سلامت محیط زیست میاندیشید، اگر سلامت همنوعان، درختان و گیاهان و حتی جانوران کشور و جهان برای شما اهمیت دارد، این نکته را نیز در نظر داشته باشید که سفر با خودروی شخصی محیط زیست را نیز بیشتر از سفر با وسیلهی نقلیهی عمومی آلوده میکند. گردشگری مسئولانه را در نظر داشته باشید.
تصمیم نهایی
این را دیگر شما تعیین میکنید. قصد نداریم شیوهی خاصی از سفر را تجویز کنیم. مقصد سفر شما هر کدام از شهرهای ایران که باشد، تصمیم خاص خود را میطلبد. این شما هستید که با سبک و سنگین کردن مزایا و معایب سفر با خودروی شخصی تصمیم میگیرید که چه انتخابی بکنید. مهم آن است که آگاهانه و مسئولانه سفر کنیم و از مسافرت خود لذت ببریم و به دیگران هم بها بدهیم.