مزایا و معایب سفر با خودروی شخصی

آیا سفر با خودروی شخصی به نفع مسافران است؟ مزایا و معایب مسافرت با خودروی شخصی کدام‌‏اند؟ آیا مزایای آن برای همه مزیت و معایبش برای همه عیب محسوب می‌‏شود؟ در این نوشته، به بررسی نحوه‏‌ی انتخاب صحیح وسیله‏‌ی نقلیه پرداخته‌ایم.

مزایای سفر با خودروی شخصی

در سفر با خودروی شخصی مسلماً مزیت‏‌های بسیاری تجربه خواهد شد. در اینجا برخی از شاخص‌‏ترین آن‏ها عنوان می‏‌شود:

• کیفیت رانندگی در دست مسافران است

اگر مسافران با خودروی شخصی‏ به سفر بروند، با سبک مطلوب خودشان رانندگی می‏‌کنند و به‌‏جای داشتن دلهره و تشویش حاصل از رانندگی شخصی دیگر، از مسیر سفر لذت می‌‏برند.

مسافران با سرعت مطمئن مدنظر خود رانندگی می‌‏کنند و اطمینان دارند در زمان مقتضی توان مهارکردن خودرو را دارند. از وضعیت فنی خودروی خودشان آگاهی دارند و می‏‌دانند که ترمز آن چگونه عمل می‏‌کند، چراغ‌‏هایش تا چه مسافتی را به‏‌خوبی روشن می‌‏کند و نیز آگاهی از بسیاری مطالب دیگر مرتبط با وضعیت فنی خودرو دلشان را قرص‌‏تر می‏‌کند.

• مطابق میل خود توقف می‌‏کنند

هنگامی که مسافران با خودروی شخصی سفر می‏‌کنند، هروقت میل داشته باشند، توقف می‏‌کنند تا استراحت کنند، عکس بگیرند، چیزی بخورند یا بنوشند. به‌طور کلی، اختیارتان دست خودتان است. این به معنای حداکثر استفاده از سفر خواهد بود و باعث می‏‌شود مسافران خاطرات شیرین بیشتری بسازند.

دیگر اجباری نخواهند داشت که مسافت ۴۰۰ کیلومتری را حتماً در ۵ ساعت بپیمایند. برخی ترجیح می‏‌دهند به‌‏طور حساب‏‌شده، توقف‏‌های متعددی داشته باشند و قبل از غروب آفتاب به مقصد برسند و لذت سفر آن روز را هم در برنامه‌‏شان بگنجانند. در نتیجه، ۴۰۰ کیلومتر را در ۸ ساعت طی می‌‏کنند.

این که گفته شد به‏‌طور حساب‌‏شده، به این مفهوم بود که نباید از یک‏سری واقعیت‌‏های دیگر غافل شد:

• توقف‏‌های بیش از حد، سفر را فرسایشی می‏‌کند؛
• تعداد توقف‌‏ها باید با توجه به برنامه‌‏ی مسافران باشد تا به همه‌‏ی کارهایشان برسند؛
• توقف و خوردن بیش از حد، راننده را سنگین و خواب‌‏آلود می‏‌کند؛
• دیر به مقصد رسیدن نیز خستگی خود را دارد که برای روز اول اصلاً مناسب نیست.

به‌‏طور کلی، رعایت اصل اعتدال در همه‏‌ی برنامه‌‏ریزی‌‏ها مهم است.

• به‌‏طور متناوب استراحت‏ می‌‏کنند

قاعده‏‌ی کلی آن است که در هر ۹۰ دقیقه‏ رانندگی، به‌‏مدت ۱۵ دقیقه توقف شود تا راننده دچار خستگی مفرط نشود. این در دست مسافران خواهد بود که حتماً این کار را بکنند یا آنکه اگر زودتر خسته شدند، قبل از ۹۰ دقیقه توقف کنند. بهترین کار آن است که به ندای جسم‌شان گوش فرادهند.

برخی نیاز دارند به‌تناوب، در فاصله‌های زمانی کوتاه‌تر توقف کنند. وقتی سفر با خودروی شخصی انجام می‏‌شود، توقف در زمان نیاز و به دلخواه مسافران مقدور خواهد بود. اما این تصور کاملاً نادرست است که می‏‌توان ۳ ساعت یا بیشتر به‌‏طور متوالی پشت فرمان نشست و خسته هم نشد. متخصصان امر، این قاعده‏‌ی کلی را با دانش و آگاهی از توانایی جسمی انسان و نیز به‏‌واسطه‏‌ی تجربه تعیین کرده‌‏اند. هر راننده‏‌ای باید در خصوص سلامتی و امنیت خود و سرنشینان خودرو مسئولانه رفتار کند.

پس، یکی دیگر از مزیت‏‌های مسافرت با خودروی شخصی امکان توقف مطابق با نیاز راننده است.

• مسافران خلوت خصوصی خود را خواهند داشت

داخل خودروی شخصی می‏‌توان خلوت خصوصی خود را داشت. به‌‏بیان دیگر، هنگام مسافرت با خودروی شخصی به‌‏راحتی می‏‌توان درباره هر چیزی گفت‌‏وگو کرد و به موسیقی دلخواه خود گوش داد و نگران اعتراض کسی به صدای خروپف همراهان راننده نبود!

هر شخصی اختیار خودروی خود را دارد، همراهان راننده می‌‏توانند خوراکی‏‌های بودار مانند ساندویچ یا قهوه میل کنند، بدون آنکه مزاحم دیگران شوند. حتی خوردن چیپس که سروصدا ایجاد می‏‌کند، موجب اعتراض کسی نخواهد شد. گاهی اوقات موضوع اعتراض نیست، بلکه ممکن است شخص نخواهد جلوی دیگران به تناول خوراکی‏‌ها بپردازد که مبادا آن‏ها هم دلشان بخواهد. به‌‏طور نمونه، نمی‏‌توان یک سیب را به کل مسافران اتوبوس تعارف کرد!

• مسافران کنترل تهویه و درجه حرارت داخل خودرو را در اختیار دارند

یکی دیگر از مزایای سفر با خودروی شخصی آن است که می‏‌توان پنجره‏‌ها یا سقف متحرک را باز کرد و از هوای تازه‌‏ی موجود در طبیعت بهره برد. همه‌‏ی اتوبوس‌‏ها یا قطارها این امکان را به مسافران نمی‌‏دهند. در هواپیما هم که اصلاً چنین امکانی در اختیار سرنشینان نیست. البته، سرعت خودرو باید مناسب این عمل باشد.

برای جلوگیری از شنیدن صداهای اطراف، استنشاق دود خودروهای دیگر، ورود سرما یا گرمای بیرون از خودرو به داخل و بسیاری از موقعیت‌‏های ناخواسته‌‏ی دیگر، می‏‌توان پنجره‌‏ها و سقف متحرک و دریچه‌‏ی مکش تهویه‌ی خودرو را بست و تهویه را روشن کرد.

مسافران در خودروی شخصی‌‏شان اگر خواهان دمای متفاوت با محیط بیرون باشند، می‌‏توانند با تنظیم دمای داخل خودرو آن را گرم‏‌تر یا خنک‏‌تر از دمای بیرون کنند. در داخل خودروی شخصی، سرنشینان با توجه به میزان پوشاک خود تصمیم می‌گیرند که دمای داخل چقدر باشد. این امر در داخل خودروهای عمومی کاملاً در اختیار مسافر نیست.

معایب سفر با خودروی شخصی

مسافرت با خودروی شخصی فقط مزیت ندارد. گاهی اوقات سفر با خودروی شخصی به‏‌قدری اذیت به‌‏همراه دارد که به‌‏طور کلی سفر را بی‌‏ارزش می‌‏کند. برای گرفتارنشدن به چنین مشکلاتی، بد نیست که پیشاپیش، از معایب سفر با خودروی شخصی آگاه شد تا در خصوص نحوه‌‏ی، سفر تصمیم‌گیری درست‌تری انجام شود.

معایب سفر با خودروی شخصی از این قرار است:

• همه‌‏ی افراد تجربه و مهارت راننده‌‏های کارکشته‌ی جاده را ندارند

باید پذیرفت که مهارت نیاز به آموزش دارد و باید آن را از مربی متخصص آموخت. رانندگی در شهر با رانندگی در جاده بسیار متفاوت است. آگاه‌‏نبودن به این امر و رانندگی در جاده به سبک شهر، برای راننده و همراهانش خطرساز خواهد بود و این امر جدی و حیاتی است.

در اکثر مواقع، راننده‌‏ی اتوبوس بسیار ماهر است و با رعایت اصول ایمنی رانندگی می‏کند. این سبک رانندگی در مسافران احساس بسیار خوبی ایجاد می‏کند و آن‏ها می‌‏توانند در طول سفر از دیدن مناظر لذت ببرند. پس شاید بهتر باشد که رانندگی در حین سفر را به راننده‏‌ی اتوبوس سپرد.

• اگر مسیر برای مسافران جدید باشد، نمی‏‌دانند بهترین توقف‏گاه‌‏ها کدام‌‏اند

یکی دیگر از معایب سفر با خودروی شخصی آن است که در مکان‏‌های جدید، مسافران نمی‏‌دانند کجا می‌‏توانند توقف کنند تا غذاخوری مناسب پیدا کنند، از جاذبه‌‏هایی طبیعی عکس بگیرند یا از سرویس بهداشتی تمیز استفاده کنند.

بنابراین، امکان دارد در محلی توقف کنند که رانندگان دیگر به‌‏دلیل نداشتن دید کافی، متوجه آن‏ها نشوند یا دیر متوجه‏ وجودشان شوند. این اتفاق می‏‌تواند بسیار خطرناک باشد.

• استراحت در سفر با خودروی شخصی کمتر خواهد بود

خودروی شخصی فضای کمتری دارد که راحتی چندانی برای سرنشینان فراهم نمی‏‌کند. فضای کم جلوی پای مسافران ممکن است موجب خستگی بیشتر آن‏ها شود. امکان ایستادن یا حتی راه‏‌رفتن در داخل خودروی شخصی نیز وجود ندارد. البته، راه‌‏رفتن داخل وسیله‌‏ی نقلیه‏‌ی عمومی در حین حرکت آن توصیه نمی‌‏شود.

از آنجایی که رانندگی انرژی خاص خود را می‏‌طلبد و همه توانایی انجام آن را ندارند و از طرفی، نیازمند داشتن مهارت و عادت است، این سفر برای راننده خستگی مضاعف به همراه دارد. او حتی در حد سرنشینان دیگر هم استراحت نخواهد داشت؛ چراکه آن‏ها می‌‏توانند بخوابند، اما راننده این امکان را ندارد.

• استهلاک خودرو هزینه‏‌ساز خواهد بود

فرقی نمی‏‌کند که چقدر به خودرو رسیدگی شده و در چه وضعیت فنی قرار داشته باشد؛ در هر حال، موتور کار می‏‌کند، قسمت‏‌های دیگر حرارت می‏‌بینند، بر شاسی، فنرها و کمک‌فنرها و تایرها فشار وارد می‌‏شود و نشانگر کیلومتر پیمایش‏‌شده‌‏ی خودرو افزایش می‌‏یابد.

این به‌‏معنای متحمل‏‌شدن هزینه‌‏ی بیشتر نسبت به سفر با وسیله‌‏ی نقلیه‌‏ی عمومی است. برای تصمیم‌‏گیری درباره‌‏ی استفاده از خودروی شخصی و مزایای آن، بهتر است هزینه‌‏های استهلاک خودرو در زمان سفر نیز در نظر گرفته شود.

• هزینه‏‌ی سوخت قیمت سفر را افزایش خواهد داد

با توجه به قیمت سوخت و لوازم یدکی در سال‌‏های اخیر، مبلغی که برای این موارد در سفر زمینی با خودروی شخصی پرداخت می‏شود، درخور توجه خواهد بود. این مبلغ برای تأمین آسایش و رفاه بیشتر هزینه می‌‏شود، اما هزینه‏‌ی زیادی است که باید از آن آگاه بود و آگاهانه برای سفر زمینی با خودروی شخصی تصمیم گرفت.

گاهی اوقات، نیاز است که از مقصد سفر که شهری در نقطه‌‏ای از ایران است، به دفعات به حومه شهر و روستاهای اطراف آن سفر کرد. در این صورت، چاره‌‏ای جز مسافرت با خودروی شخصی نخواهد بود. اما در پاره‌‏ای از اوقات که هدف از سفر دیدار اقوام و آشنایان و بازدید از موزه‏‌ها و امثال آن صرفاً در داخل شهر مقصد است، وسایل نقلیه‌‏ی عمومی یا تاکسی‏‌های آنجا هم می‏‌توانند این امر را میسر کنند. در عین حال، سوخت و هزینه‌‏ی کمتری نیز صرف خواهد شد.

• محیط‌ زیست بیشتر آلوده می‌‏شود

از طرفی ۴۰ نفر می‌‏توانند با یک اتوبوس معمولی یا ۲۵ نفر با یک اتوبوس VIP سفر کنند. از طرف دیگر، یک خودرو با تولید دی‏‌اکسید کربن مشخصی در طبیعت تردد خواهد کرد. حال اگر این ۴۰ نفر با ۲۰ خودروی شخصی مسافرت کنند، میزان دی‏‌اکسید کربن و آلودگی تولیدشده به‏‌مراتب بیشتر خواهد بود.

بنابراین، اگر به حفظ اکسیژن و سلامت محیط زیست می‌‏اندیشید، اگر سلامت هم‏‌نوعان، درختان و گیاهان و حتی جانوران کشور و جهان برای شما اهمیت دارد، این نکته را نیز در نظر داشته باشید که سفر با خودروی شخصی محیط زیست را نیز بیشتر از سفر با وسیله‏‌ی نقلیه‌‏ی عمومی آلوده می‏‌کند. گردشگری مسئولانه را در نظر داشته باشید.

تصمیم نهایی

این را دیگر شما تعیین می‏‌کنید. قصد نداریم شیوه‏‌ی خاصی از سفر را تجویز کنیم. مقصد سفر شما هر کدام از شهرهای ایران که باشد، تصمیم خاص خود را می‏‌طلبد. این شما هستید که با سبک و سنگین کردن مزایا و معایب سفر با خودروی شخصی تصمیم می‏‌گیرید که چه انتخابی بکنید. مهم آن است که آگاهانه و مسئولانه سفر کنیم و از مسافرت خود لذت ببریم و به دیگران هم بها بدهیم.