شهر اهواز از کلان شهرهای ایران و مرکز استان خوزستان شناخته می باشد. وجود جاذبه های گردشگری فراوان در اهواز جایگاه ویژه ای به آن بخشیده است. با اینکه بیشتر جاهای دیدنی اهواز دچار تخریب شده اند، اما این شهر هنوز هم جایگاه ویژه ای دارد. تالاب بامدژ اهواز از جمله جاذبه های طبیعی این شهر است که گردشگران خارجی و داخلی را به اهواز فرا می خواند.
ویژگی های تالاب بامدژ اهواز
تالاب بامدژ در ۷۰ کیلومتری جنوی شرقی شوش و ۴۰ کیلومتری شمال اهواز واقع شده است. این تالاب در نزدیکی روستاهای مزرعه، بامدژ، سادات طواهر، سید جاسم قرار گرفته است. همچنین سد شاوور، کانال توانا و خط آهن اهواز- اندیمشک در نزدیکی تالاب واقع شده اند. نزدیکی تالاب به این مکان ها باعث شده است که تالاب نام های دیگری از قبیل هور طواهر و هور مزرعه به خود بگیرد.
این تالاب با طول جغرافیایی ۴۸ درجه ی شرقی و عرض ۳۱ درجه شمالی خط استوا در جنوب غربی استان خوزستان واقع شده است. در دهه ۳۰، این تالاب وسعتی در حدود ۱۰ هزار هکتار داشت. امروزه با دخالت های انسان و همچنین تغییرات زیست محیطی، چیزی حدود ۴ هزار هکتار از آن باقی مانده است.
آب تالاب از رودخانه شاوور تامین می شود. همچنین، طغیان رودخانه کرخه، دز و آب های اضافی اراضی کشاورزی باعث پرآب شدن تالاب شده است. این رودخانه ها و اراضی، آب شیرین تالاب بامدژ را تامین می کنند. ارتفاع این تالاب حدود ۲۵ متر بالاتر از سطح آب های آزاد می باشد.
آب خروجی تالاب بامدژ از شاخه ای به نام خاور و سپس از کانال توانا عبور می کند و به رودخانه دز می ریزد. زهکش خاور، پساب های کشاورزی ورودی به تالاب را خارج می کند و باعث خشک شدن حاشیه اطراف آن می شود.
گونه های گیاهی و جانوری تالاب بامدژ
چیزی حدود۱۳۴ گونه گیاهی در تالاب بامدژ شناخته شده است. از انواع این گونه های گیاهی می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- خارشتر خزری و ایرانی، ترنجبین، شیرین بیان، خارپنبه، شاه تره، گل گاوزبان، پونه، کنار، تاج خروس و…
همچنین حدود ۴۰ گونه جانوری در تالاب شناسایی شده است که اکوسیستم تالاب را تنظیم می کنند. گونه های جانوری مختلفی از قبیل پستانداران، خزندگان، آبزیان، دوزیستان و پرندگان در این تالاب زندگی می کنند.
از جمله گونه های جانوری این تالاب می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- پستانداران: روباه، شغال، خرگوش، گرگ، کفتار، سمور، خفاش، خارپشت ایرانی و…
- آبزیان: ماهی هایی از قبیل: کپور، شربت، بنی، حمری، بیاح و…
- خزندگان و دوزیستان: قورباغه، وزغ، لاک پشت لاک نرم، جکوی، مار و..
- پرندگان: مرغابی سانان، آبچلیک، عروس غاز، قو، باکلان، باکلان کوچک و آنقوت
این تالاب همچنین به دلیل داشتن نیزار و شاخه های بلند مکان بسیار مناسبی برای زندگی پرندگان فراهم کرده است. این نیزارها پرندگان را از شر حیوانات درنده و مزاحم حفظ می کنند. همین امر باعث شده است تا پرندگانی از سیبری و شرق آفریقا به این تالاب مهاجرت کنند.
عوامل پایداری و عوامل تهدید کننده تالاب بامدژ
عوامل بسیاری در حفظ پایداری تالاب موثرند که از جمله آنها می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- بالا بودن سطح آب های زیرزمینی
- سنگینی بافت خاک
- فرو افتادگی منطقه
- بارندگی
- جریان های سیلابی زمستانه رود شاوور، دز و زهاب
- آب های برگشتی از زمین های کشاورزی
از سویی دیگر عواملی نیز باعث تهدید و نابودی تالاب می شوند، این عوامل عبارتنداز:
- کاهش آب ورودی به تالاب
- برداشت بی رویه و اضافه بر ظرفیت از منابع موجود در تالاب
- ورود آلاینده های پساب های شهری و کشاورزی
- تخریب و تصرف اراضی و زیر کشت بردن آنها
- همچنین به دلیل اینکه اوایل فروردین تا نیمه آبان ماه دریچه های سد شاوور بسته می شود، آب ورودی به تالاب تقلیل می یابد.
بازدید از این جاذبه را از دست ندهید
شهر اهواز شهری بسیار زیباست که به واسطه رودخانه های اطراف آن شناخته می شود. به واسطه وجود این رودخانه ها تالاب هایی مثل تالاب بامدژ در این شهر به وجود آمده اند. تالاب بامدژ اهواز به دلیل داشتن گونه های گیاهی و جانوری فراوان یکی از جاذبه های طبیعی این شهر است.
زمان مناسب برای سفر به این تالاب در دو بازه زمانی بسیار مناسب تر است:
- اواخر بهار و اوایل تابستان به دلیل پرآب بودن تالاب در طی این مدت، و
- اواخر دی ماه و اوایل بهمن به دلیل مهاجرت پرندگان به این منطقه.
اگر به صورت شخصی یا با تورهای ایرانگردی به اهواز سفر کردید بازدید از این تالاب را فراموش نکنید. به دلیل نبود مسیر رفت و آمد مناسب به تالاب پیشنهاد می کنیم به صورت شخصی و با راهنمای محلی به آنجا بروید. در ضمن، اگر به این منطقه از ایران سفر می کنید،
تالاب بامدژ کجاست؟
تالاب بامدژ در فاصله‌ی 70کیلومتری شهر شوش و 40کیلومتری شهر اهواز قرار دارد. موقعیت مکانی دقیق این تالاب را در نقشه‌ی زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره تالاب بامدژ
اگر پاسخ پرسش‌های خود را در موارد زیر پیدا نکردید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست، سوال‌هایتان را با ما در میان بگذارید. ما در اولین فرصت به آنها پاسخ خواهیم داد.
وسعت تالاب بامدژ چقدر است؟
وسعت این تالاب در دهه‌ی ۱۳۳۰ خورشیدی به ۱۰هزار هکتار می‌رسیده است؛ اما در حال حاضر، به‌دلیل تغییرات محیطی صورت گرفته، وسعت آن کمی بیش از 4هزار هکتار است.
تالاب بامدژ به چه نام‌های دیگری شهرت دارد؟
این تالاب را با نام‌های «هور طواهر» و «هور مزرعه» نیز می‌شناسند. دلیل این نام‌گذاری‌ها، وجود روستاهای «سادات طواهر» و «مزرعه» در حاشیه‌ی این تالاب است.
منبع اصلی تأمین آب تالاب بامدژ چیست؟
آب این تالاب از رودخانه‌ی «شاوور» تأمین می‌شود.
چند نوع گونه‌ی گیاهی و جانوری در تالاب بامدژ وجود دارند؟
در این تالاب، حدود ۲۳۴ گونه‌ی گیاهی و بیش از ۴۰ گونه‌ی جانوری وجود دارند.
