آیا تاکنون از زیبایی‌ها و تاریخ غنی شهر شوشتر، مروارید استان خوزستان، مطلع شده‌اید؟ شوشتر نه تنها به خاطر معماری باستانی و سازه‌های آبی خود شناخته شده است، بلکه زیست‌بومی دلپذیر با تاریخی که به دوران‌های پیش از تاریخ بازمی‌گردد، دارد. در این مقاله به جستجوی عمق تاریخی و جاهای دیدنی شوشتر خواهیم پرداخت که هر ساله مسافران زیادی را به سوی خود جذب می‌کند.
جغرافیای شهر شوشتر
این شهر باستانی ایران، از شهرهای تاریخی و داری تمدن کهن با گویش محلی خاص آن با نام شوشتری می‌باشد و در استان خوزستان، جنوب غربی ایران است. این شهر در دامنه کوه‌های زاگرس قرار دارد.
این شهر با مساحت ۲۴۳۶ کیلومتر مربع در شمال استان خوزستان از کشور ایران واقع شده است. میانگین ارتفاع شهرستان شوشتر از سطح دریا ۱۵۰ متر و ارتفاع نقطه مرکزی این شهر از سطح دریا ۶۵ متر است.
آب‌وهوای شوشتر با زمستان و پاییزی مدیترانه‌ای دارای یک زیست‌بوم سرسبز از پایان زمستان تا اوایل بهار بسیار دلپذیر است. این شهر با زیست‌بوم زیبای جلگه‌ای-کوهپایه‌ای و کوهستانی خود در سراسر سال و به ویژه در روزهای آغازین فصل بهار برای سفر مناسب است. گرم‌ترین و سردترین ماه‌های سال این شهر به ترتیب تیر و دی می‌باشند. میانگین دمای سالیانه ۲۷٫۲ درجه سانتیگراد می‌باشد. متوسط بارندگی سالیانه در شوشتر ۳۲۲ میلی‌متر محاسبه شده‌است.
فاصله شهر شوشتر تا اهواز ۸۵ کیلومتر و تا تهران ۸۳۱ کیلومتر و تا خلیج فارس ۲۲۲ کیلومتر است. مسیر سفر زمینی از تهران به شوشتر از مسیر قم، اراک، بروجرد، خرم‌آباد و اندیمشک می‌گذرد. سپس از بزرگ‌راه اندیمشک-دزفول به شوشتر می‌رسید.
اگر بخواهید با سفر هوایی راهی این شهر شوید، از آنجایی که شهر شوشتر فرودگاه ندارد، دو گزینه پیش روی شما است. فرودگاه اهواز یا فرودگاه دزفول. با تاکسی‌های فرودگاه می‌توانید به محل تاکسی‌های خطی شوشتر یا ترمینال اتوبوس‌رانی راهی اهی مقصدتان شوید.
انتخاب بعدی قطار تهران به شوشتر است. همچنین مدت سفر با قطار از تهران ۱۶ ساعت است.
مدت سفر هوایی تهران به اهواز یک ساعت و ۱۱ دقیقه و فاصله فرودگاه اهواز تا شوشتر ۹۰ کیلومتر می باشد. مدت سفر هوایی تهران به دزفول ۱ ساعت و ۴ دقیقه و فاصله فرودگاه دزفول تا شوشتر ۶۰ کیلومتر می باشد.
جمعیت و اقتصاد شهر شوشتر
مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ جمعیت این شهر ۱۳۹ هزار نفر است.
به علت آن که سال ها این شهر به عنوان مرکز حکومت بوده است، این شهر به مجموعه جامعی از مشاغل حکومتی، نظامی، مذهبی، بازرگانی و صنعتی تبدیل شده است. اقتصاد این شهر عمدتا وابسته به صنعت شکر است.
شرکت کشت و صنعت نیشکر کارون شوشتر با بیش از ۱۲هزار نفر کارکنان خود، بزرگ‌ترین کارخانه تولید شکر در ایران و خاورمیانه است که در شمال باختری شهرستان شوشتر قرار دارد.
تاریخ شهر شوشتر
طبق کتب تاریخی ابن مقنع می گوید: «اول شهرهایی که پس از طوفان نوح بنا نهادند، شوش و شوشتر بودند.» برخی مورخان گفته‌اند این شهر را هوشنگ پیشدادی بنا نهاد.
متون تاریخی بسیاری از وجود قلعه سلاسل و نهر دارا یا داریوش شوشتر حکایت می‌کنند که وجود این آبادی را در دوران هخامنشی اثبات می‌کند. از دوران اشکانیان نیز باستان شناسان اشیا و سفالهای بسیاری در محدوده این شهر کشف کرده‌اند. اما شهر شوشتر در زمان ساسانیان از شهرهای مهم ایران بوده و توجه حکومت را بسیار به خود معطوف کرده‌است. بناهای باقی‌مانده از همان دوره، امروز ار دیدنی های شوشتر به حساب می‌آیند.
پس از حمله اعراب در اواسط قرن هفتم میلادی، مسلمانان پس از محاصره طولانی موفق به فتح این شهر می‌شوند.
در دوره صفویه شخصی به نام واخشتوخان از طرف دربار به حکمرانی شوشتر گماشته شد. در زمان نادرشاه افشار بعلت شورشی که در این شهر بر علیه حکومت مرکزی صورت گرفت، نادرشاه به شوشتر لشکر کشید و پس از فتح دستور به بازسازی بند میزان داد.
از وقایع مهم دوران قاجار می‌توان به همه گیری بزرگ طاعون در خوزستان و از جمله این شهر در سال 1883 میلادی اشاره کرد که نیمی یا بیش از نیمی از مردم شهر از گزند آن در امان نماندند.
از دیگر موارد مهم، کشف نفت در نزدیکی این شهر در محلی به نام نفتون در سال ۱۹۰۱ میلادی بود. تا قبل از این تاریخ، چشمه‌های طبیعی قیر در این مکان وجود داشت.
در ابتدای دوره پهلوی با احداث راه آهن و مخالفت روحانیت با عبور آن از شوشتر و بی رونق گشتن کشتیرانی در کارون شمالی، شوشتر موقعیت بندری خود را از دست داد و متعاقب رکود اقتصادی در شوشتر، مرکزیت ایالت خوزستان به بندر ناصری (اهواز امروزی) منتقل شد.
در دهه ۱۳۵۰ خورشیدی، به فرمان محمدرضا شاه پهلوی، شرکت کشت و صنعت کارون، با عنوان بزرگ‌ترین کارخانه تولید قند و شکر خاورمیانه، آغاز به کار کرد.
شهر شوشتر کجاست؟
شوشتر در استان خوزستان، در جنوب غربی ایران واقع شده است. این شهر تا مرکز استان خوزستان، اهواز، ۹۰ کیلومتر فاصله دارد. گتوند در شمال، مسجد سلیمان در شرق، دزفول در غرب و اهواز در جنوب این شهر هستند. این شهر قدیمی در دامنه‌ی رشته‌کوه زاگرس قرار گرفته است. موقعیت مکانی شوشتر را در زیر مشاهده می‌کنید:
سخن پایانی
در پایان، شوشتر به عنوان شهری با سابقه‌ی طولانی و سازه‌های تاریخی منحصر به فرد، میراث دیرپای تاریخ و فرهنگ ایران را به نمایش می‌گذارد. گشت و گذار در این شهر نه تنها فرصتی برای تجربه زیبایی‌های طبیعی و معماری است، بلکه درکی عمیق از تاریخ غنی منطقه را نیز به ارمغان می‌آورد. هر گردشگری می‌تواند با بازدید از شهر شوشتر، درک بهتری از تمدن کهن ایران به دست آورد.
