صنایع دستی چوبی از هنرهای ظریفی است که محصولات آن طرفداران زیادی دارد. در شهر سنندج بازاری با عنوان راسته بازار نازک کاران تخته نرد وجود دارد که هنرمندان و استادکاران حرفه‌ای در زمینه‌ی صنایع دستی چوبی در آن فعالیت می‌کنند. این بازار از جمله جاهای دیدنی سنندج به حساب می‌آید.
شغل نازک کاری در این شهر بیش از ۱۵۰ سال قدمت دارد. تاکنون، اشیای زیادی از قبیل تابلوهای چوبی، جعبه‌های جواهر، سینی و… در بازار سنندج تولید شده و در اختیار علاقه‌مندان قرار گرفته است.
محل قرار گیری راسته بازار نازک کاران
راسته بازار نازک کاران در محله شیخان سنندج و در خیابان شهدا و مجاورت پارک شهدا واقع شده است. در نزدیکی بازار مزبور، بناهای تاریخی بسیاری به چشم می‌خورند که برخی از آنها عبارتند از:
- عمارت آصف وزیری، عمارت مشیر دیوان، مسجد جامع سنندج، پاساژ نور و…
جایگاه تخته نرد نزد مردم سنندج
با توجه به این‌که چوب به فراوانی در این اقلیم یافت می‌شود، از زمان‌های دور تأمین‌کننده‌ی نیاز بسیاری از مردم بوده است. هنرمندان نیز همواره از این منابع طبیعی جهت خلق آثار هنری، به ویژه انجام نازککاری تخته نرد استفاده می‌کردند. از همین رو هنر نازککاری تخته نرد به یکی از راه‌های توسعه‌ی اقتصادی و اشتغال پایدار مردم سنندج تبدیل شده است.
هنرمندان در این هنر و صنعت ایرانی، طرح‌ها و نقش‌های آماده را به وسیله‌ی تکه چوب‌های جنگلی و خوش‌نقش درختان سنجد و گردو می‌پوشانند. چوب درختان مزبور به دلیل داشتن گره‌های زیبا سبب می‌شوند که آثار دست هنرمندان زیبایی بیشتری به خود بگیرند.
در سال‌های اخیر این هنر دستی با معرق‌کاری و منبت‌کاری در هم آمیخته است. با این وجود، هنرمندان قدیمی و اصیل در هنر خود همان روش پیشین را مد نظر قرار می‌دهند و آن را با سایر هنرها ترکیب نمی‌کنند.
بیشتر صنعت‌کاران این رشته در راسته بازار نازک‌کاران تخته نرد سنندج مشغول فعالیت هستند و تولیدات مختلفی را به بازار عرضه می‌کنند که عبارتند از:
- تخته نرد، عصا، کیف زنانه، رحل قرآن، میز شطرنج، قلمدان، قاب عکس، جعبه جواهرات، وسایل زینتی مانند گردن‌بندهای ظریف، انگشتر و…
هنرمندان راسته بازار تخته نرد سنندج
هنر نازک کاری در شهر سنندج توسط «نعمت الله نعمتیان» پدر مرحوم «استاد حاج مجید نعمتیان» پایه‌گذاری شد. استاد نعمتیان که به عنوان بانی ترویج هنر دستی نازک کاری تخته نرد شناخته می‌شد، در ابتدا نازک کاری در و پنجره‌های کاخ سلطنتی سعدآباد تهران را بر عهده گرفت.
پس از آن، این استادکار به ساخت اشیای زیبایی در زمینه این هنر دستی پرداخت که یکی از آنها جعبه‌ی آرایش نازک کاری شده با مقداری طلا و نقره و طرح نقشه‌ی ایران بود. این جعبه از سال ۱۳۴۴ خورشیدی در موزه سلطنتی نگهداری می‌شود.
این استاد نازک کاری در سال ۱۲۸۰ خورشیدی وفات یافت. پس از نعمت الله، نوه‌ی او استاد عبدالحمید نعمتیان پسر عبدالمجید جزو هنرمندان طراز اول نازک کاری در سنندج شناخته می‌شد. آثار دست این هنرمند بزرگ در موزه صنایع دستی ایران نگهداری می‌شود.
در ابتدا هنرجویان این رشته از وسایل ساده و ابتدایی برای خلق این صنایع دستی استفاده می‌کردند. آنها برای انجام کار حتی میز کار نداشتند و روی زمین می‌نشستند. سپس، در سال ۱۳۴۲ خورشیدی، عبدالحمید نعمتیان اولین میز کار را به شهر سنندج آورد. بنابراین، به تدریج سایر ابزارهای مورد نیاز برای هنر نازک کاری از سایر نقاط کشور تأمین شد.
امروزه، در راسته بازار تخته نرد سنندج، هنرمندان و استادکاران دیگری هم وجود دارند که آثار آنها شناخته شده است. برخی از این هنرمندان عبارتند از:
- علی اکبر بهزادیان، رشید تقربی، مهدی محبی، توفیق محمودی و…
لازم به ذکر است که استاد علی اکبر بهزادیان نیز خواهرزاده‌ی استاد عبدالمجید نعمتیان است. این هنرمند بزرگ که از سن ۶ سالگی به مدت ۱۲ سال تحت تعلیم دایی خود بود، به هنگام مرگ، ۸۴ عدد از آثار خود را به موزه‌ی خانه‌ی کرد سنندج اهدا نمود. این تعداد از آثار او شامل ۱۳۰ قطعه چوب هستند که به وسیله‌ی هنر نازک کاری تهیه شده‌اند.
از راسته بازار نازک کاران تخته نرد سنندج دیدن کنید
در این راسته بازار سنندج نوع خاصی از صنایع دستی چوبی، تخته نرد، توسط استادکاران این شهر ساخته می‌شود که گردشگران علاقه‌مند به بازدید از آنها هستند. چنانچه شما نیز با تورهای داخلی قصد سفر به این شهر را دارید، بازدید از آن را در برنامه‌ی سفر خود بگنجانید. دستی بر ایران قصد دارد ضمن معرفی این بازار شما را با سایر جاذبه‌های گردشگری سنندج نیز آشنا کند.
