بازدید از تخت سلیمان، یک مکان جذاب باستان شناختی در ایران

تخت سلیمان یک مکان باستان شناختی در ایران است که در 45 کیلومتری شمال شرقی شهرستان تکاب در غرب استان آذربایجان، شمال غربی ایران، واقع شده است. این مکان مساحتی در حدود 124 هزار مترمربع دارد.

در دوره های تاریخی گوناگون، مادها، پارت ها، ساسانیان و مغول ها در این منطقه پادشاهی کرده اند. این مجموعه فرهنگی-تاریخی شامل آثار و نشانه هایی از سکونت انسان در اولین هزاره پیش از میلاد می باشد. به گفته برخی تاریخ نگاران، این مکان محل تولد زرتشت بوده است. تخت سلیمان در سال 2003 به عنوان میراث فرهنگی ملموس ایران توسط یونسکو به ثبت رسید.

کاوش در تخت سلیمان

پیرامون کل این مکان، یک سکوی محکم گرد با ارتفاع 60 متر بالاتر از تپه های اطراف قرار گرفته است. دریاچه رسوبی، آتشکده ای زرتشتی و معبد آناهیتا در این سکو قرار دارند. هم در داخل این بنا و هم در نزدیکی آن دیدنی های جذاب و قابل توجهی وجود دارد. در اینجا به معرفی کوتاهی از آن ها می پردازیم.

• دریاچه رسوبی

هزاران سال پیش این دریاچه، تنها یک چشمه بود. اما با گذشت سال ها، رسوب های ناشی از آب، دیواری را پیرامون لبه خارجی آن شکل دادند که نتیجه این امر، دریاچه ای به عمق 60 متر است که امروز آن را مشاهده می کنید. چند انشعاب از این دریاچه جریان دارد که زمین های اطراف تخت سلیمان را آبیاری می کنند.

• آتشکده زرتشتی

سومین آتشکده مهم برای ایرانیان در دوران ساسانی بود. این آتشکده در شمال دریاچه واقع شده و به آتشکده آذرگشنسب مشهور است. تنها خانواده سلطنتی و فرماندهان نظامی حق داشتند تا در آن جا نیایش کنند. حکومت و مردم برای این آتشکده به عنوان نماد اتحاد ملّی احترام بسیار زیادی قائل بودند. آتش درون آتشکده در حدود هفت قرن نماد قدرت زرتشتی گرایی بود.

• معبد آناهیتا

این معبد به آناهیتا، الهه آب، تعلق دارد و در شمال شرقی دریاچه قرار گرفته است. مردم در گذشته آب را در این معبد ستایش می کردند. در برخی ادوار تاریخی، رسم بر این بود که در دوران جنگ، اشیای قیمتی و باارزش را به صورت داوطلبانه به آب دریاچه می انداختند و معتقد بودند که آناهیتا آنها را در برابر دشمنان حفظ خواهد کرد. در نتیجه، امید بر این است که گنج عظیمی در بستر دریاچه وجود داشته باشد.

دو مکان دیگر نیز در نزدیکی آن قرار دارد که کوه بلقیس و زندان سلیمان نام دارند. بنا به آموزه ها و سنت های اسلامی، بلقیس نام ملکه سبا، همسر سلیمان است.

• کوه بلقیس

این کوه در 8 کیلومتری شمال شرقی تخت سلیمان قرار گرفته است و دو قلّه با ارتفاعی در حدود 3200 و 3655 متر دارد. قلعه و دژهای تخت بلقیس در قلّه جنوبی واقع شده اند. دژها دارای برج های دیده بانی هستند که مشرف به منطقه است.

در کوه، می توانید از چشم انداز زیبای دریاچه ای لذت ببرید که از آب شدن برف ها میان دو قلّه به وجود آمده است. این چشم انداز زیبا در اکثر مواقع سال وجود دارد، اگرچه در سال های اخیر، دریاچه در تابستان به دلیل بارش کم باران خشک می شود.

• زندان سلیمان

این تپه مخروطی با ارتفاعی در حدود 100 متر در 3 کیلومتری غرب تخت سلیمان و بالای تپه های اطراف قرار دارد. بر روی نوک این تپه، حفره ای عمیق به قطر حدوداً 60 متر وجود دارد که به احتمال زیاد دویست سال پیش، از آب پر بوده است.

دلیل این نامگذاری، افسانه ای محلی است که گفته می شود سلیمان، شیاطین سرپیچی کننده از فرمانش را در اینجا زندانی کرده بود. این بنا، در دوران ساسانیان محل ستایش و اهدای قربانی زرتشتیان بود.

فراز و نشیب ها در گذر سالیان گوناگون

این مکان باستان شناختی، بزرگ ترین مرکز آموزشی، دینی و اجتماعی در ایران پیش از اسلام بود. نشانه های از اولین سکونت های انسان در هزاره اول در اطراف این سایت وجود دارد. گاهی نیز در سال های ابتدایی دوران هخامنشیان، حاکمان بناهایی را در تخت سلیمان ساخته بودند. همچنین آثار و نشانه هایی وجود دارد که نشان می دهد پارت ها نیز از این مکان استفاده کرده اند.

ساسانیان یک دیوار از آجر گلی در اطراف دریاچه مرکزی، دروازه ها و معابد ساختند. این مکان در همین دوران اهمیت مذهبی یافت. حکومت زرتشتی آتش مقدس را به معبد این مکان انتقال داد و نام آن را آذرگشنسب نهاد و این معبد به یکی از سه معبد مهم در دوران ساسانیان تبدیل شد.

اما در سال 624 پیش از میلاد، هراکلیوس، امپراتور روم، در حمله ای که به ایران داشت، این بنا را نابود کرد. این اتفاق در دوران حکومت خسرو پرویز، آخرین پادشاه ساسانی، اتفاق افتاد.

بعد از سقوط امپراتوری ساسانی و پذیرش اسلام از سوی ایرانیان، این مجموعه بزرگ بعد از آسیب هایی که در جنگ میان ایران و روم متحمل شده بود، نتوانست جان دوباره بگیرد.

این امر تا قرن سیزدهم میلادی ادامه داشت تا آن که آباغاخان، دومین حاکم مغول ایران در دوران ایلخانی، با بازسازی های گسترده و ساخت بناهای جدید، زندگی دوباره ای به تخت سلیمان داد. ایلخانی ها مدتی از این بنا به عنوان تفرجگاه سلطنتی تابستانه استفاده می کردند. اکثر ساخت و سازها در بخش جنوبی بنا انجام شد که هنوز هم اندکی از آن ها باقی مانده است. در قرن چهاردهم میلادی، شاهزاده های مغول، دیگر در این بنا زندگی نکردند و آن را رها کردند.

و کلام آخر این اگر به موضوعات پر رمز و راز علاقمند هستید، این بنای باستان شناختی رمز و رازهای جذابی برای ارائه به شما دارد، پس بازدید از آن را از دست ندهید.

تخت سلیمان کجاست؟

تخت سلیمان در 45 کیلومتری شمال شرق شهر تکاب (آذربایجان غربی) و در جاده دندی قرار دارد. اگر قصد بازدید از این مکان تاریخی را دارید، از لوکیشن زیر استفاده کنید:

پرسش‌های متداول درباره تخت سلیمان

اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.