برخی از جاهای دیدنی مهاباد عبارت‌اند از آتشکده سنگی برده کنته، مسجد جامع سرخ مهاباد، دژ قلات شاه، سنگ نگاره‌های خره هنجیران، خانقاه شمس‌الدین برهانی، حمام لج، حمام میرزا رسول، حوضخانه شاه درویش، تالاب کانی برازان، غار سهولان، چشمه آب‌معدنی گراوان، باغ میکائیل یا پارک ملت و…
جاذبه‌های تاریخی
بیشتر جاذبه‌های مهاباد تاریخی هستند و شهرت و محبوبیت آن‌ها زبانزد خاص و عام است. ما به معرفی تعدادی از آن‌ها می‌پردازیم:
محوطه باستانی و آتشکده سنگی برده کنته
در جاده‌ی مهاباد به ارومیه، محوطه‌ای باستانی با دو تپه‌ی شمالی و جنوبی، آتشکده، پله‌های سنگی و دخمه‌های مختلف وجود دارد که در مرکز توجه قرار دارد. این محوطه که به نام برده کنته شناخته می‌شود، متعلق به هزاره‌ی نخست پیش از میلاد و دوره‌ی حکومت ماناهاست.
دژ قلات شاه
در دل طبیعت زیبای مهاباد، دژی به نام قلات شاه قرار دارد که بر بالای کوهی واقع شده است و فقط یک مسیر دسترسی دارد. برای ساخت این دژ، یکی از صخره‌های کوه را انتخاب کرده و تغییراتی در آن داده‌اند تا به این شکل درآید. بنای مزبور که در دوره‌ی ماد ساخته شده است، در گذشته، مکان امنی برای پناه‌گرفتن مردم از دشمنان بود.
خانقاه شمس‌الدین برهانی
یکی از عارفان بزرگ قرن بیستم میلادی، شمس‌الدین برهانی است که آرامگاه او به‌دلیل ویژگی‌های خاصش، یکی از جاهای دیدنی مهاباد به شمار می‌رود. این آرامگاه که به نام خانقاه شمس‌الدین برهانی شهرت دارد، یک بنای خشتی است با گنبدی زیبا در بالای آن. در این آرامگاه، شخصیت‌های مهم دیگری همچون شاعری نامدار به نام علی بیگ حیدری و ملا صالح حریق نیز به خاک سپرده شده‌اند.
سنگ نگاره‌های خره هنجیران
هزاران سال پیش از میلاد مسیح، در نزدیکی دره‌ای به نام خره هنجیران، تصویرهای مختلفی از اسب، بز کوهی، روباه و انسان در دل صخره‌ها کنده شده‌اند. این تصویرها به‌عنوان سنگ‌‌نگاره‌های خره هنجیران شناخته می‌شوند و جزو آثار ثبت ملی ایران محسوب می‌شوند.
حمام لج
در دوره‌ی حکومت شاه سلیمان صفوی، حمامی در روستای لج مهاباد ساخته شد که به نام حمام لج شهرت یافت. ویژگی‌های شاخص معماری این حمام شامل تاق‌های جناغی، پی سنگی، نمای آجری قرمزرنگ و سنگ‌فرش کف حمام است. بر بالای حمام نیز دو گنبد بزرگ و شش گنبد دیگر با اندازه‌های مختلف ایجاد کرده‌اند که زیبایی آن را دوچندان می‌کند. آب این حمام به‌واسطه‌ی لوله‌هایی سفالی تأمین می‌شد که از رودخانه‌ی مهاباد تا محل قرارگیری حمام کشیده شده بود. برای گرم‌کردن این آب، از کوره‌خانه‌ای استفاده می‌کردند که سوخت آن درختان جنگلی بود.
حوضخانه شاه درویش
در حیاط مسجد شاه درویش حوضخانه‌ی زیبایی به همین نام وجود دارد که در دوره‌ی قاجار ساخته شده است و برای وضوگرفتن استفاده می‌شود. این حوضخانه بنای گنبدی‌شکل زیبایی است که هفت پله دارد و سبک معماری آن ترکیبی از معماری قاجاری و صفوی است. آب حوضخانه‌ی مزبور از چشمه‌ها و قنات‌های مهاباد تأمین می‌شود.
جاذبه‌های طبیعی مهاباد
مکان‌های دیدنی طبیعی مهاباد و اطراف آن پرشمارند که تعدادی از آن‌ها عبارت‌اند از:
رودخانه و سد مهاباد
از داخل شهر مهاباد رودخانه‌ای عبور می‌کند که از سه شاخه‌ی بیطاس، دهبکر و شاخه‌ی اصلی آن، کوتر تشکیل می‌شود. این رودخانه در مسیر خود از روستاهای متعددی همچون دارلک، خورخوره، گرد یعقوب و داشخانه می‌گذرد و زمین‌های کشاورزی آن‌ها را آبیاری می‌کند. سپس، در پایان مسیر خود به باتلاق‌های جنوب دریاچه ارومیه می‌پیوندد.
آب رودخانه‌ی مزبور از دریاچه‌ی دست‌سازی تأمین می‌شود که با احداث سد مهاباد به ارتفاع ۴۷٫۵ و طول ۷۰۰ متر ایجاد شده است. احداث سد و دریاچه در زمان حکومت پهلوی دوم، محمدرضا‌شاه، به بهره‌برداری رسیده و به یکی از معروف‌ترین جاهای دیدنی مهاباد تبدیل شده است. در این دریاچه ماهی‌های مختلفی پرورش داده می‌شوند که ماهی کپور، سوفمار ماهی، سفره ماهی، کروکودیل و دلفین ایرانی نمونه‌هایی از آن‌ها هستند.
چشمه آب‌معدنی گراوان
یکی از چشمه‌های آب معدنی استان آذربایجان غربی و شهر مهاباد، چشمه آب‌معدنی گراوان است که در جاده‌ی مهاباد-سردشت و در حدود 105 کیلومتری سردشت قرار دارد. نام آن برگرفته از کلمه‌ای کُردی به‌معنای چشمه سنگین است و اشاره به آب سنگین و پر از املاح آن دارد. سازه آهکی طبیعی مجاور چشمه نیز از ویژگی‌های مهمی است که آن را متمایز می‌کند. گفتنی است که آب چشمه آشامیدنی نیست؛ اما نوعی آب‌درمانی به شمار می‌رود.
نکته‌ی درخور توجه دیگر وجود تپه‌ی رنگارنگ آهکی با رنگ‌های نارنجی، قرمز و قهوه‌ای درهم‌تنیده در مجاورت چشمه است. این تپه زیبایی چشمه را دوچندان می‌کند و بر تمایل گردشگران به بازدید از آن می‌افزاید.
باغ میکاییل یا پارک ملت مهاباد
در کنار دریاچه سد مهاباد باغی به نام میکاییل قرار دارد که رودخانه مهاباد نیز از مرکز آن عبور می‌کند. این باغ که به نام پارک ملت نیز شناخته می‌شود، امکانات رفاهی مختلفی همچون بوفه، سرویس بهداشتی، محوطه بازی کودکان، پارکینگ، آلاچیق و وسایل ورزشی دارد. بنابراین، مکان مناسبی برای گشت‌و‌گذار، پیاده‌روی و برپایی پیک‌نیک محسوب می‌شود.
روستا و دریاچه قپی‌بابا‌علی
در دهستان مکریان شرقی مهاباد، روستایی به نام قپی‌بابا‌علی وجود دارد که جمعیت آن طبق سرشماری سال ۱۳۸۵ خورشیدی، ۵۹۷ نفر گزارش شده است. در این روستا دریاچه و تالابی به نام دریاچه قپی‌بابا‌علی وجود دارد که یکی از تالاب‌های بین‌المللی مهاباد است و میزبان پرندگان مهاجر بسیاری از نقاط مختلف است. برخی از پرندگان مشاهده‌شده در تالاب مزبور شامل آنقوت، تنجه، اردک سرحنایی، اردک سرسبز، حواصیل، فلامینگو و غاز وحشی هستند.
پرسش‌های متداول درباره مهاباد
اگر درباره متن حاضر پرسشی داشتید، از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست با ما در ارتباط باشید. ما در کوتاه‌ترین زمان به شما پاسخ خواهیم داد.
بازار مهاباد کجاست؟
بازارها و پاساژهای سنتی و مدرن مختلفی در این شهر فعال هستند، ازجمله:
- بازار سنتی مهاباد، بازاری قدیمی و سرپوشیده که قدمت آن به دوره صفویه برمی‌گردد، در خیابان سیدنظام؛
- بازارچه قدیم اصغری، در بلوار احمدی؛
- بازار بزرگ تاناکورا مهاباد، محل فروش اجناس عمده و استوک، در بلوار خبرنگار؛
- پاساژ مباشری، در خیابان سیدنظام؛
- مجتمع تجاری‌تفریحی نگین غرب مهاباد، در خیابان محمد قاضی؛
- مرکز خرید مهاباد مال، در میدان جمهوری؛
- مرکز خرید نور مهاباد، در خیابان جمهوری؛
- پاساژ روژ در خیابان امام شافعی و… .
سوغات مهاباد چیست؟
صنایع دستی مهاباد شامل قالی‌های دست‌بافت، گلیم، منجوق‌دوزی، تکه‌دوزی، ساخته‌های چوبی ازجمله مشبک، منبت و معرق، و ظروف مسی ازجمله سوغات این شهر کردنشین است. شیرینی‌های سنتی مثل «سجوق» که از نشاسته و شیره انگور و گلاب و گردو تهیه می‌شود و «حلوای هویج و گردو» نیز جزو خوراکی‌های مهاباد هستند که برای سوغات مناسب‌اند.
موزه های مهاباد کدام‌اند؟
- موزه مردم‌شناسی مهاباد یا حمام میرزا رسول، باقی‌مانده از دوره صفوی؛
- موزه مفاخر فرهنگی هنری مهاباد یا سرای هیمن، خانه محمدامین شیخ‌الاسلامی، شاعر مشهور کُرد.
