شهر دامغان کهنترین و باستانی ترین شهر پارتی ایران است. این شهر در دوره شاهنشاهی اشکانی پایتخت ایران بوده است. همچنین جاهای دیدنی دامغان شامل آثار باستانی فراوانی از جمله تاریخانه و تپه حصار است. چشمه علی یکی از جاذبه های طبیعی این شهر است. دامغان، به شهر صد دروازه در مسیر جاده ابریشم نیز معروف است.
جاهای دیدنی دامغان: جاذبه های تاریخی داخل شهر
در اینجا به ذکر آن دسته از جاذبه های گردشگری دامغان می پردازیم که در داخل این شهر قرار گرفته اند:
مسجد تاریخانه
این مسجد که از جاهای دیدنی دامغان است، در جنوب شرقی شهر قرار دارد. مسجد تاریخانه یکی از عبادتگاههای باشکوه و ارزشمند ایران کهن است.
بنای نخستین آن آتشکدهای بوده است که با الگوبرداری از ساختمانهای دوران حکومت ساسانیان، احداث شده و در زمان ورود اسلام به ایران (قرن هفتم میلادی)، تغییر کاربری داده و به مسجد تبدیل شده است.
برج طغرل دامغان
این برج در بخش جنوبی روستای «مهماندوست» و ضلع جنوبی جاده شاهرود قرار گرفته است و شباهت بسیار زیادی به «برج طغرل شهر ری» دارد. تاریخ ساخت این برج 1097 میلادی بوده و متعلق به دوره سلجوقیان می باشد. این برج از دیدنی های دامغان است که در حین سفر در خارج از شهر بخوبی مشهود می باشد.
مسجد جامع دامغان
مسجد جامع این شهر بنایی آباد و دایر در شمال شرقی این شهر است. تاریخ بنای این مسجد را به پیش از دوره سلجوقیان یا در ابتدای تشکیل این سلسله نسبت میدهند.
محوطه تاریخی تپه حصار دامغان
این محوطهی تاریخی در بخش جنوبی این شهر قرار دارد. محوطه تاریخی تپه حصار قدمتی در حدود ۲۰۰۰ تا ۲۲۰۰ سال قبل از میلاد مسیح دارد و در طی کاوشهای «اریش فردریش اشمیت» کشف شده است.
این محوطه از آن دسته جاذبه های تاریخی دامغان است که توجه علاقمندان به تاریخ و باستان شناسی را بسیار متوجه خود ساخته است.
آرامگاه پیر علمدار
در شمال شرقی شهرستان دامغان و در مجاورت مسجد جامع این شهرستان، بنایی متعلق به دوران حکومت غزنویان قرار دارد که به «مقبرهی پیر علمدار» شهرت یافته است. مقبره ی ذکر شده در اوایل قرن 13 میلادی احداث شده است و هنر آجرکاریاش این بنا را به یکی از دیدنی های دامغان تبدیل کرده است.
خانه لطفی
خانه لطفی متعلق به حکومت قاجاریان می باشد که از بخشهای متعدد الگوی معماری خانه های ایرانی تشکیل شده است. این خانه امروز از جاذبه های گردشگری دامغان محسوب می گردد.
بنای فتحعلی شاهی
این بنا درون استخری که آب «چشمه علی» در آن جاری میشود، با ملات سنتی ایرانی ساروج ساخته شده است. قدمت این ساختمان متعلق به دوره ی قاجار می باشد.
برج چهل دختر
در بخش غربی این شهر، بنای قدیمی برج چهل دختر با پیشینهای حدود اواسط قرن 13 میلادی مشاهده میشود. گنبد آجری این برج ارتفاع 15 متری دارد.
گنبد زنگوله
این بنا مربوط به قرن 15 میلادی است و در دامغان، نزدیکی چشمه علی واقع شده است. بنای گنبد کلا از خشت خام ساخته و پرداخته شده است.
حصار بارو
معماران در روزگاران باستان این حصار، همچون سایر شهرهای قدیمی، پیرامون شهر ساخته بودند تا از آن برای محافظت از جان ساکنان شهر استفاده کنند. آنچه که امروز از این دیوار بزرگ باقی مانده است، مبدل به جاذبه گردشگری دامغان شده است.
از آنجایی که این شهر بر سر راه ابریشم قرار داشته است، راهزنان بسیاری قصد دزدی از این شهر را داشتند. بنابراین، وجود چنین دیواری الزامی بود. امروزه 1610 متر از این بارو در جنوب و 150 متر آن در شمال شهر قرار دارد.
بازار دامغان
این بازار مربوط به دوره قاجار است و در مرکز شهر واقع شده است. بازار در حال حاضر فعال بوده و محلی برای مبادلات تجاری محسوب می شود.
قلعه گردکوه
این قلعه در کوهستانی قرار دارد که در 18 کیلومتری غرب دامغان قرار گرفته است. قلعه گردکوه به “قلعه گنبدان” نیز شهرت دارد و یکی از جاهای دیدنی دامغان و در اطراف این شهر است. علت این نامگذاری شکل مدور آن در بالای کوه است.
جاذبه های طبیعی دامغان
در این قسمت به معرفی جاهای دیدنی دامغان در طبیعت اطراف آن می پردازیم:
غار شیربند
این غار در ۱۲ کیلومتری شمال شرقی این شهر واقع شده است. چون ساختمان غار شیربند در یک رشته فلات آهکی قرار گرفته است، دارای جداره های فوقالعاده زیبا میباشد. ستونهای این کوه و غار را به ۱۳۶ تا ۱۹۰ میلیون سال قبل نسبت میدهند.
چشمه علی
چشمه علی در شمال غربی دامغان و در مسیر راه دامغان ـ کیاسر ـ ساری و به فاصله ۳۲ کیلومتری از این شهر قرار گرفته است. در اطراف آن باغات و کوههای زیبا و سرسبزی وجود دارد که از آب چشمه علی آبیاری میشود.
در بین مسافران ایرانی، این مکان از جمله جاهای دیدنی دامغان است که طرفداران زیادی دارد.
جنگل سیاه خانی
این جنگل در شمال این شهر و در کنار جاده دامغان ـ دیباج ـ گلوگاه ـ بهشهر قرار گرفته است. جاده گلوگاه یکی از نزدیکترین راههای ارتباطی بین دامنههای جنوبی و شمالی البرز میباشد که بخشی از آن در محدوده شهرستان دامغان قرار گرفته است.
این جنگل از جمله جاذبه های گردشگری دامغان است که همه ساله افراد زیادی، بخصوص مسافران ایرانی، را به خود جذب می کند.
تنگه زندان
این تنگه در ۱۷ کیلومتری شرق شهر دیباج واقع شده است و دسترسی به آن آسان است. تنگه دارای دیوارهای صخرهای و سنگی مرتفعی است که آب بسیار خنک و گوارایی در مسیر آن جریان دارد.
منطقه جهان نما
این منطقه از قدیم الایام محل تفریح و گردش و یکی از شکارگاههای منطقه بوده است. فاصله این منطقه جهان نما از دامغان در حدود ۱۰۰ کیلومتر است. پوشش گیاهی منطقه به دلیل شرایط آب و هوایی مناسب بسیار متنوع است.
کویر رملی
در جنوب دامغان، کویری با ماسه های روان تا روستای یزدان آباد که 75 کیلومتر با این شهر فاصله دارد، گسترده شده است. این کویر از جاهای دیدنی دامغان و مقصد بسیاری از طبیعتدوستان است.
در این مسیر، هر چه بیشتر پیش بروید، آب و پوشش گیاهی کمتر می شود. ماسه های متمایل به زرد رنگ در همه جا دیده می شوند و در معرض خورشید قرار دارند. بادهای شدید این ماسه ها را به حرکت در می آورد و تپه های شنی از آنها می سازد. وقتی که توفان شکل می گیرد، ماسه های روان منظره ای موج گونه تشکیل می دهند که مانند سطح آب دریا در این کویر هستند.
جغرافیای دامغان
شهر دامغان در حدود ۳۴۰ کیلومتری شمال شرق تهران و در استان سمنان واقع شده است. این شهر از شمال به شهرستان های گرگان، کردکوی، بهشهر، از شرق به شهرستان شاهرود، از جنوب به خور و بیابانک و انارک (از بخش های شهرستان نایین) و از غرب به شهرستانهای سمنان و ساری می رسد.
ارتفاع دامغان از سطح دریا 1170 متر است. درجه حرارت متوسط آن در فصول مختلف 15.9 درجه سانتیگراد است. میزان متوسط بارندگی این شهر در فصول مختلف سال28.5 میلیمتر است. برای آگاهی از آب و هوای دامغان اینجا را کلیک کنید!
سفر به این شهر از سه طریق امکان پذیر است:
- روش اول استفاده از قطار است. قطار تهران به دامغان از مسیری زیبا عبور می کند در حد فاصل بین سمنان و دامغان با ۶۹۵ پل ساخته شده است.
- روش دوم استفاده از اتوبوس های مسافربری واقع در پایانه ای با نام ترمینال جنوب در شهر تهران است. سفر به این شهر از این طریق 5 الی 5.5 ساعت طول می کشد.
- از تهران تا دامغان در حدود ۳۵۰ کیلومتر راه است که طی کردن این مسیر با خودروی شخصی روش سوم سفر به دامغان است و در حدود ۴ ساعت و نیم به طول میانجامد. بهترین و کوتاهترین جاده بین این دو شهر، مسیری است که از گرمسار و سمنان میگذرد.
جمعیت و اقتصاد دامغان
بر پایه سرشماری عمومی در سال 2016 میلادی در ایران، جمعیت شهر دامغان ۸۶۱۵۶ نفر بوده است.
شهرستان دامغان یکی از قطب های تولید پسته در کشور ایران است. بخشی از اقتصاد این شهر وابسته به باغ های پسته و کشاورزی در این بخش می باشد. واحدهای تولیدی فرآوری پسته، ساخت درب و پنجره، تولید گچ و مصالح ساختمانی و غیره در شهرک صنعتی دامغان در حال فعالیت هستند و مشاغل مردم این شهر را تشکیل می دهند.
تاریخ دامغان
این شهر، زمانی با نام صد دروازه (به یونانی، هکاتوم پایلس: Hecatompylos) پایتخت دولت امپراطوری اشکانیان بوده است. کتیبه سارگون دوم آشوری، نام کهن دامغان را گومش یا قومش ذکر کرده است که به معنی شهری می باشد که ۹۹ نگهبان یا دروازه دارد.
این شهر تا قرن اول میلادی اهمیت خود را حفظ کرد، مدتی پایتخت زمستانی شاهان اشکانی بود و تا کشته شدن آخرین پادشاه ساسانی موقعیت خوبی داشت. در دورههای حکومت امویان، عباسیان، طاهریان، سامانیان، سربداران و دیلمیان، دامغان از موقعیتی قابل توجه برای امرا و حکومتها برخوردار بود.
منطقه دامغان در زمان سلجوقیان، از جمله پایگاههای مهم پیروان فرقه اسماعیلیه بود. این منطقه در دوران صفویان، افشاریان و زندیان مورد توجه قرار گرفت و شاهد رویدادهای سیاسی متعدد بود، در دوران قاجاریه نیز تعداد زیادی از شاهزاده های قاجاری در این شهر به دنیا آمدند. در جریان انقلاب مشروطیت نیز دامغان یکی از مراکز مخالفت با حکومت بود.
همین تاریخ پرفراز و نشیب، باعث پدید آمدن برخی بناهای تاریخی شده است که همراه با سایر جاذبه ها، دیدنی های دامغان را پدید آورده است.
دامغان کجاست؟
این شهر کهن که از توابع استان سمنان است، حدود ۳۴۰ کیلومتر با تهران فاصله دارد. موقعیت مکانی دامغان را در نقشهی زیر ملاحظه بفرمایید:
پرسشهای متداول درباره جاهای دیدنی دامغان
احتمالا با خواندن متن حاضر پرسشهایی برایتان مطرح شده است که در زیر به متداولترین آنها پاسخ دادهایم. البته، در صورت نیاز میتوانید سایر پرسشهای خود را در قسمت دیدگاههای زیر همین پست مطرح کنید.
شهر دامغان در چه دورهای پایتخت ایران بوده است؟
در دورهی اشکانیان، این شهر پایتخت ایران بود.
دامغان را به چه نامهایی میشناسند؟
بر این شهر، نامهای «صد دروازه» و «گومش» یا «قومش» نهاده شده است.
جاذبههای دیدنی داخل دامغان چیست؟
مسجد تاریخانه و جامع، برج چهل دختر، آرامگاه پیر علمدار و محوطهی تاریخی تپهحصار ازجمله مکانهای تاریخی این شهر هستند.
جاذبههای گردشگری نزدیک دامغان کدام است؟
شماری از مکانهای دیدنی نزدیک این شهر، چشمه علی با بنای فتحعلیشاهی درون خود، برج طغرل و قلعهی گنبدان است.
چه گردشگاههای طبیعی در اطراف دامغان قرار دارد؟
غار شیربند، جنگل سیاهخانی، منطقهی جهاننما و کویر رملی ازجمله مکانهایی هستند که طبیعتگردان را به خود فرا میخوانند.