سرگذشت باغ فین کاشان و چشمه سلیمانیه

کوشک صفوی باغ فین
داخل کوشک صفوی باغ فین
کوشک صفوی باغ فین
داخل کوشک صفوی باغ فین

شهر کاشان که یکی از توابع استان اصفهان می باشد، شهری بسیار زیبا با جاذبه های تاریخی و فرهنگی فراوان است. یکی از بناهای مجلل و باشکوه این شهر، باغ فین کاشان است. این باغ در ۶ کیلومتری جنوب شهر قرار دارد. با وجود اینکه قدمت باغ مشخص نیست اما آن را به دوران صفویه نسبت می دهند. در دوران قاجاریه و زندیه تغییراتی روی این باغ اعمال شده است. بنای اولیه باغ به دوره قبل از اسلام بر می گردد که با تمدن ۷ هزار ساله شهر قدیمی سیلک پیوندی دیرینه دارد. این باغ را می توان از محبوب‌ترین جاهای دیدنی کاشان نام برد.

اهمیت تاریخی و جهانی باغ فین کاشان

کوشک قاجاری باغ فین
داخل کوشک قاجاری باغ فین

شهرهای مختلف با جاذبه های گردشگری خاصی شناخته می شوند. شهر کاشان هم به واسطه باغ فین خود شناخته می شود. یکی از حوادث تلخی که در این باغ رخ داده ، کشته شدن امیر کبیر به دستور ناصرالدین شاه است. امیرکبیر که اولین صدر اعظم ایران در زمان ناصرالدین شاه بود، خدمات بسیاری برای ایران انجام داده است. اگرچه کشته شدن امیرکبیر در باغ فین کاشان حادثه تلخی است، ولی به عنوان یکی از وقایع تاریخی مهم به شمار می رود. این واقعه تاریخی باعث شهرت هرچه بیشتر این باغ شده است.

سال ۱۵۷۲ میلادی نقطه عطفی برای باغ فین کاشان است. دراین سال زلزله ای رخ داد و باعث آسیب دیدن آن شد. این واقعه سبب شد که نام باغ، به باغ کهنه تغییر کند. بعدها شاه عباس اول به مرمت باغ پرداخت. او نام باغ را به باغ نو تغییر داد تا حاصل زحمات خود را نشان داده باشد.

سازمان میراث جهانی این باغ را جزو ۹ باغ برتر جهان تقسیم بندی کرده است. در سال ۱۹۳۵ میلادی این باغ در ردیف آثار ملی قرار گرفت. در سال ۲۰۱۱ نیز به عنوان میراث جهانی شناخته شد.

طراحی و معماری این باغ زیبا

در زمان های گذشته هرجا که نشانی از آب و چشمه بوده است، آنجا را محل حیات می دانستند و در اطرافش خانه می ساختند. به نظر می رسد وجود چشمه در منطقه فین کاشان باعث شده است که این بنای تاریخی درآنجا ساخته شود و درختانی مثل سرو و چنار پرورش داده شوند. از آنجا که شهر کاشان جزو مناطق بیابانی است، وجود چشمه و باغ در این منطقه، زیبایی خاصی به وجود آورده است.

چشمه سلیمانیه فین
نمایی از چشمه سلیمانیه فین

بنای تاریخی و زیبایی در باغ فین کاشان قرار دارد. در حیاط آن درختان سرو سر به فلک کشیده، به صورت منظم در کنار یکدیگر چیده شده اند. ترکیب درختان با یک چشمه و بنای ساخته شده قدیمی، باعث شده است که این باغ باشکوه تر به نظر بیاید. آبیاری این باغ به وسیله چشمه سلیمانیه انجام می شود. علت نامگذاری این چشمه نسبت دادن آن به حضرت سلیمان (ص) می باشد.

در حفاری های باستانشناسی تپه های سیلک کاشان که تنها چند کیلومتر پایین دست این باغ می باشد و در مسیر آب این چشمه است، آثاری از وجود این چشمه در 7000 سال پیش کشف شده است: رسوباتی به قطر یک متر که نشان از جریان آب از کنار آن سکونتگاه باستانی دارد.

حوض آب باغ فین کاشان
یکی از حوض های آب در باغ فین کاشان

در میان درختان، حوض بزرگی قرار دارد که با کاشی های فیروزه ای و زیبا ساخته شده است و دارای ۱۶۰ حفره است. ۸۰ حفره این حوض زیبا باعث جوشش آب می شود و ۸۰ تای دیگر آب را خالی می کنند.

این آب از حوضچه ای می آید که در پشت باغ قرار دارد و توسط تنپوشه های سفالی به سمت فواره های تعبیه شده در حوض بعدی می رود و آنها را به کار می اندازد. آب این باغ پیش از عبور از مسیرهای متعدد، ابتدا به سنگ آسیابی می رسد که به “خونی” شهرت دارد، و آن را به کار می اندازد. سپس با چشمه های سلیمانیه و مردانه یکی می شود. صدای آب و درختان همیشه سبز سرو، جلوه ای زیبا به این باغ بخشیده است.

باغ فین کاشان
آبراهه و درختان داخل باغ فین کاشان

تعداد درختان سرو باغ فین کاشان به ۵۷۹ اصله و تعداد درختان چنار به ۱۱ اصله می رسد که البته بعضی از آنها شکسته و از بین رفته اند. سن بیشتر درختان باغ بین ۱۰۰ تا ۴۷۰ سال است. به نظر می رسد که طراحان این باغ زیبا غیاث الدین جمشید کاشانی یا شیخ بهایی باشند که هردو جزو شخصیت های برجسته ایران هستند. این باغ با توجه به معماری خاصی که دارد، به باغ شاه نیز شهرت دارد.

وسعت باغ فین کاشان به همراه بناهایی که در داخل آن ساخته شده است، به ۲۳ هزار متر مربع می رسد. این بناها عبارتند از:

  • عمارت سردر، کوشک صفوی، برج و باروی باغ، حمام عمارت، هشتی ورودی و سردر، خلوت کریم خانی، اتاق شاه نشین و غیره

بازدید از این جاذبه را از دست ندهید

شهر تاریخی کاشان مکان مناسبی برای گردش و گذراندن اوقات فراغت است. باغ ها معمولا نقاطی هستند که عده زیادی را به سمت خود می کشانند. از جمله جاذبه های گردشگری کاشان، همین مکان است.

اگر به صورت شخصی یا خانوادگی به این شهر رفتید یا آن که از آژانس های مسافرتی توری خریداری کردید که پای شما را به آنجا کشاند، بازدید از باغ فین کاشان را از دست ندهید. این جاذبه مفرح و تاریخی می تواند خستگی شما را رفع و ساعتی دغدغه های زندگی روزمره را از ذهن تان بیرون کند.

باغ فین کجاست؟

باغ فین در روستای فینِ شهر کاشان قرار دارد که امروز به دلیل توسعه شهری، در خیابان امیرکبیر این شهر واقع شده است. موقعیت مکانی دقیق این باغ را در زیر مشاهده می‌کنید:

پرسش‌های متداول درباره باغ فین کاشان

اگر پاسخ پرسش خود را در اینجا پیدا نکردید، در بخش دیدگاه‌های زیر این پست برای ما کامنت بگذارید و سوال‌تان را بپرسید. ما حتما به آن پاسخ خواهیم داد.

قدمت باغ فین کاشان به چه دوره‌ای برمی‌گردد؟

قدمت باغ فین به دوره صفویه برمی‌گردد. در برخی منابع، طراح این باغ را غیاث‌الدین جمشید کاشانی و در برخی دیگر شیخ بهایی می‌دانند.

دلیل شهرت حمام فین چیست؟

حمام فین کاشان که یک حمام تاریخی در داخل باغ فین است، به دلیل قتل امیر کبیر با دستور ناصرالدین شاه شهرت پیدا کرده است.

آب در معماری باغ فین کاشان چه نقشی دارد؟

در معماری این باغ، آب را می‌توان مهم‌ترین عنصر در نظر گرفت. این عنصر، به صورت‌های راکد (در استخر مقابل کوشک و حوضخانه)، روان (در جوی‌های سراسر باغ)، فورانی و جوششی مورد استفاده قرار گرفته است. هر کدام از این موارد استفاده از آب مفهوم خاصی دارد.

جاذبه‌های داخل باغ فین کاشان را نام ببرید.

در داخل باغ فین کاشان جاذبه‌های دیدنی بسیاری وجود دارد از جمله: کوشک صفوی و کوشک قاجار، عمارت سردر، حمام امیرکبیر و حمام سلطنتی، موزه کاشان، چایخانه و حوض دوازده‌فواره و حوض جوشان.

نحوه کارکرد حوض جوشان باغ فین کاشان را شرح دهید.

جالب‌ترین نکته در مورد حوض جوشان باغ فین کاشان این است که هیچ آبی از حوض سرریز نمی‌شود. دلیل عدم سرریزی آب حوض وجود 160 حفره است؛ نیمی از این حفره‌ها به عنوان فواره و مابقی به عنوان مکنده آب کار می‌کنند.

چشمه و قنات‌های کاشان را نام ببرید.

چشمه سلیمانیه معروف‌ترین چشمه کاشان است. در حدود 16 قنات در کاشان وجود دارد، برخی از این قنات‌ها عبارتند از: قنات آزران، قنات لنگان، قنات توک، قنات مزرعه نو، قنات سرخ بید و…

اشتراک گذاری
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلی
با کاخ چهل ستون اصفهان بیشتر آشنا شوید
بعدی
با کلیسای وانک اصفهان بیشتر آشنا شوید
نوشته‌های مشابه
مسابقه ایران شناسی ماهانه دستی بر ایران