زردچوبه؛ گیاهی پر استفاده در آشپزی و طب سنتی

چطور از زردچوبه استفاده کنیم؟
چطور از زردچوبه استفاده کنیم؟
از زردچوبه چه می دانید؟

زردچوبه یا «زرده‏‌ی چال» ازجمله پرکاربردترین ادویه‏‌ها در تهیه‏‌ی غذاهای آسیایی است. زردچوبه قسمت اصلی نوعی ادویه‏‌ی معروف به‌نام «کاری» است. ادویه‌‏ی کاری در پخت غذاهای هندی استفاده می‏‌شود و معمولاً از ترکیب چند ادویه‌ی دیگر به دست می‌‏آید. با توجه به اینکه زرد‌چوبه یکی از قوی‌‏ترین آنتی‏‌اکسیدان‌‏ها به شمار می‌‏رود، علاوه بر نقش مهم و اصلی در میان ادویه‌ها، کارکرد دارویی نیز دارد و در دسته گیاهان دارویی طبقه بندی می‌شود.

این گیاه در هند و کشورهای جنوب آسیا می‌‏روید. دمای مطلوب برای رشد این گیاه حدود ۲۰ الی ۳۰ درجه است و به محیطی مرطوب و بارانی نیاز دارد. این گیاه در ایران وجود ندارد؛ بنابراین، یکی از کالاهای وارداتی به شمار می‌رود.

زردچوبه از کدام قسمت گیاه به دست می‌‏آید؟

گیاه چند‌ساله‌‏ی زردچوبه، ریزوم‌‏هایی دارد که ساقه‌‏های افقی و زیرزمینی گیاه هستند. این ریزوم‌‏ها قسمت اصلی گیاه‌اند و زرد‌چوبه از آن‏ها حاصل می‏‌شود.

کشاورزان ریزوم‌‏ها را از زمین بیرون می‌‏آورند. سپس، ریشه‏‌های فرعی را از آن‏ها جدا و پس از شست‌‏وشو و جوشاندن، آن‏ها را در آفتاب خشک می‏‌کنند. ریزوم‌‏های خشک‌‏شده آسیاب می‌‏شوند و از آن‏ها پودر زرد مایل به نارنجی‌ای حاصل می‌‏شود که همان زردچوبه است.

شیوه‌‏ی استفاده از زرد‌چوبه

زردچوبه
زرد‌چوبه

در ایران و هند و پاکستان، از ریشه‏‌ی خشک‏‌شده و آسیاب‌‏شده‌‏ی گیاه زردچوبه، به‌‏تنهایی یا مخلوط‏‌شده با ادویه‏‌های دیگر استفاده می‏‌شود. در برخی کشورها، از برگ این گیاه برای پخت دلمه استفاده می‏‌شود. پودر زردچوبه، نوعی طعم‌‏دهنده در غذا به شمار می‏‌رود؛ ولی در برخی از کشورها از این ادویه به‏‌عنوان ماده‌‏ای برای خوش‏رنگ‏‌کردن غذا استفاده می‌‏کنند.

خواص درمانی

زردچوبه یکی از قوی‌ترین آنتی‌اکسیدان‌هاست که به کاهش التهاب در بدن، ترمیم پوست و بهبود حافظه کمک می‌کند. زرد‌چوبه سرشار از آنتی‌اکسیدانی به‌نام «کورکومین» است که برای درمان بیماری دیابت بسیار مفید عمل می‌کند. همچنین، زرد‌چوبه حاوی ویتامین‌‏هایی از قبیل C و B6 و انواع مواد معدنی شامل آهن و پتاسیم است و به‌‏سبب داشتن همین مواد، طعمی شور و تند دارد. در این مقاله به شرح برخی از خواص زرد‌چوبه می‌‏پردازیم:

جلوگیری از سرطان

با توجه به اینکه زردچوبه خصوصیات آنتی‌‏اکسیدانی قوی دارد، از سرطانی‌‏شدن سلول‏‌های بدن جلوگیری می‏‌کند.

کاهش قند خون در بیماران دیابتی

زرد‌چوبه ترشح انسولین در خون را افزایش می‏‌دهد و ازآنجاکه میزان انسولین با میزان قند خون رابطه‌‏ای معکوس دارد، باعث کاهش قند خون بیماران دیابتی می‌‏شود.

کاهش شدت بیماری آلزایمر

مطالعات نشان داده‌اند که زردچوبه می‌تواند شدت بیماری آلزایمر را تا حدودی کاهش دهد. بیماری آلزایمر در اثر رسوب پروتئین‏‌هایی به نام «پلاکآمیلوئید» ایجاد می‌‏شود. کورکوموین موجود در این ادویه می‌تواند این پلاک‌‏ها را از بین ببرد.

ضدالتهاب و ضددرد

وجود کورکومین در زردچوبه، مشابه داروهای مسکن معمولی عمل می‏‌کند.

کاهش ابتلا به بیماری‏‌های قلبی

در قلب انسان لایه‌‏ای درون‏‌رگی به‏‌صورت لایه‌‏ی نازکی از سلول‏‌ها وجود دارد که قسمت داخلی رگ‌‏های خونی و لنفاوی را پوشش می‏‌دهد. چنانچه این لایه به‌‏درستی عمل نکند، بیماری‏‌های قلبی خود را نشان می‏‌دهند و قلب توانایی‌اش در کنترل فشار خون و انعقاد خون را از دست می‏‌دهد. کورکومین موجود در زرد‌چوبه، عملکرد لایه‏‌ی درون‌‏رگی را بهبود می‌‏بخشد.

جلوگیری از سرطان و درمان آن

همان‌طور که می‏‌دانید، بیماری سرطان در اثر رشد سلولی خارج از ‏کنترل ایجاد می‏‌شود. کورکومین موجود در ادویه‏‌ی زردچوبه می‏‌تواند باعث مرگ سلول‏‌های سرطانی و کاهش رشد رگ‏‌های خونی در تومورهای سرطانی شود؛ همچنین از متاستاز یا پراکنده‏‌شدن سلول‏‌های سرطانی جلوگیری کند. این ماده در پیشگیری از انواع سرطان، به‌‏ویژه سرطان روده‏‌ی بزرگ، نقش بسزایی دارد.

خواص بی نظیر زردچوبه
خواص بی نظیر این گیاه

زردچوبه را بیشتر بشناسید

همان طور که پیش‏تر نیز اشاره شد، زردچوبه ازجمله ادویه‌‏های وارداتی کشور است که به‏‌دلیل داشتن آنتی‌‏اکسیدانی قوی به نام کورکومین، خاصیت درمانی نیز دارد. این ادویه در بیشتر غذاهای سنتی ایران مصرف می‏‌شود و یکی از ادویه‏‌های پرکاربرد است.

ما در «دستی بر ایران»، ضمن معرفی گردشگری غذا در ایران، به معرفی متداول‏‌ترین گیاهان دارویی در طب سنتی ایران می‏‌پردازیم و سعی می‌کنیم از این رهگذر، بخش‌هایی از هویت ایرانی را بشناسانیم.

اشتراک گذاری
دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

قبلی
دستگاه کره گیر | دستگاه کره بادام زمینی بکردانه
بعدی
نکات کلیدی در مورد خرید ارز دیجیتال
نوشته‌های مشابه
مسابقه ایران شناسی ماهانه دستی بر ایران