حتماً شما هم در موقعیت کمک به متکدیان قرار گرفتهاید. اگر تحتتأثیر دیدگاههای جهتدار این یا آن قرار نگرفته باشید، احساسات شما پیش از هرچیز درگیر ماجرا میشود. این کاملاً طبیعی است. ازآنجاکه رفتار توأم با احترام و مسئولیتپذیری یکی از اصول اساسی در منشور گردشگری مسئولانه است، پرسش اینجاست که در چنین موقعیتی، با توجه به گردشگری مسئولانه چه باید کرد؟
آیا کمک به متکدیان یک امر اخلاقی است؟
پاسخ این پرسش در گرو تعریف تکدیگری است. متکدی کیست؟ چرا گدایی میکند؟ وقتی پاسخ این پرسشها روشن شد، آنگاه تصمیم میگیریم که باید به فرد متکدی کمک بکنیم یا خیر.
تکدیگری ممکن است معلول معضلات اجتماعی گوناگونی باشد. در اینجا بهدنبال پرداختن به مسائل پیشگفته نیستیم. ما در قبال آنچه میبینیم، باید رفتار مسئولانه نشان دهیم. فرد متکدی به دلایلی مانند آنچه در ادامه می‌آید این کار را در انظار عمومی انجام میدهد:
- واقعاً نیازمند است؛
- نیازمند نیست، ولی دلیل روانی برای این کار دارد؛
- خانوادهاش او را مجبور به انجام این کار کرده‌اند؛
- کارفرمای مافیای محلی او را مجبور به این کار کرده است.
اما تکلیف احساسات ما چه میشود؟ گردشگر مسئولی که در سفر با چنین صحنههایی مواجه میشود چه باید بکند؟ برای این پرسش، پاسخهای متفاوتی میتوان ارائه کرد. دیدگاه شخصی من این است که نمیتوان بیتفاوت از کنار این افراد گذشت و هیچگونه تعاملی با آنها نداشت. منظور من این نیست که باید بلافاصله دست‌به‌جیب شویم و مبلغی به آنها بدهیم؛ میتوانیم نیاز آنها را جویا شویم و با پاسخگویی به آن نیاز، مسئولیت خود را به انجام برسانیم.
اگر فرد متکدی گرسنه است، میتوانیم برایش خوراکی و غذا تهیه کنیم. اگر تشنه است، میتوانیم برای او نوشیدنی تهیه کنیم. اگر نیاز به لباس خاصی دارد، میتوانیم با تهیه‌ی آن لباس نیازش را پاسخ بگوییم. اصولاً نیاز صرفاً پول نیست. پول وسیلهای است که برای برآوردن نیاز استفاده میشود.
ممکن است دختربچه یا پسربچهی متکدی، پول را به‌منظور تهیه‌ی غذا برای خانوادهاش طلب کند. در این صورت، شما میتوانید برای خانوادهی او قدری غذا تهیه کنید. به این ترتیب، مسئولیت خود در قبال تأمین نیاز فرد یا افرادی از جامعه را انجام دادهاید. میپرسید اگر توان انجام این کار را نداشته باشیم چه میشود؟ میتوانید به شکل دیگری او را خوش‌حال کنید. مثلاً اگر مقداری خوراکی به همراه دارید، به او تعارف کنید. بههرحال، تحت هیچ شرایطی نباید با او تند صحبت کنید، تحقیرش کنید یا با نصیحتکردن مسئولیت خود را به انجام برسانید.
گردشگری مسئولانه چه ارتباطی با کمک به متکدیان دارد؟
تصور کنید که برای گذراندن تعطیلات، راهی سفر شدهاید. در طی مسیر یا حتی در مقصد مسافرت خود ممکن است با متکدیان خیابانی مواجه شوید. آنها بلافاصله متوجه می‌شوند که شما از شهر دیگری آمدهاید و مسافر هستید. اینجاست که از شما بهعنوان گردشگر مسئول انتظار میرود واکنش درستی نشان بدهید.
اگر از شهرهای بزرگتر به مقاصد گردشگری کوچکتر میروید یا سرووضعتان نشان از وضعیت مالی بهتر شما دارد، مطمئن باشید که در موقعیت کمک به متکدیان قرار خواهید گرفت. گاهی اوقات، آنها بهصورت کودکان معصومی دوروبر شما را خواهند گرفت که اصلاً تصور متکدیبودن آنها به ذهنتان خطور نمیکند. اما واقعیت آن است که وقتی این بچهها به شما میگویند:
- «عمو یه خودکار به من میدی؟»
- «عمو برای من آب میخری؟»
- «خاله به من پول میدی غذا بخرم؟»
در واقع مشغول تکدیگری هستند. شاید تربیت خانوادگی آنها در حدی نباشد که این موضوع را برای آنها شرح داده باشند، شاید خود این بچهها از سر بازیگوشی به این کار میپردازند، شاید هم قبلاً چیزهایی را بهصورت رایگان دریافت کرده‌اند و به این کار عادت کرده‌اند و اگر بدانند گدایی چیست، احتمالاً اسم خود را گدا نمیگذارند.
بخشی از گردشگری مسئولانه، ایجاد احساس خوب در دل افراد جامعهی میزبان است. آنها نباید تصور کنند که شما مسافرانی با جیبهای پر از پول هستید که بهشان اهمیتی نمیدهید. فقر واقعیتی اجتماعی است که شما در حین سفرتان با آن برخورد خواهید کرد. البته، شما مسئول برطرفکردن معضل فقر و یافتن راهحل برای آن نیستید؛ اما این باعث نمیشود که مسئولیت اجتماعی خود را فراموش کنید و فقط به سفرتان بپردازید.
اگر در مقام گردشگری مسئول، واکنش مناسبی در چنین وضعیتی از خود بروز دهید، نهتنها در آن افراد احساس خوبی به وجود میآورید، بلکه سایر افراد آن شهر نیز خوش‌حال می‌شوند که مسافر به آنجا میرود. به همین ترتیب، اگر رفتار متکبرانه و توأم با نخوت از خود نشان دهید، متکدیان را تحقیر کنید یا بیهوده سعی در ادبکردن آنها داشته باشید، هیچکس از حضور شما در آن شهر یا گردشگاه خشنود نخواهد بود. درنتیجه شما مانع گردشگری پایدار در آنجا خواهید شد و افراد بومی جامعهی میزبان علاقهشان به حضور مسافران را از دست خواهند داد. این شیوهی برخورد برای گردشگری و روحیهی مردم و اقتصاد کشور مضر خواهد بود.
رفتار توأم با احترام و مسئولیتپذیری یکی از اصول اساسی در منشور گردشگری مسئولانه است.
نظر شما درباره‌ی کمک به متکدیان چیست؟
صرفنظر از اینکه در حین سفر باشید یا نباشید، حساسیت به مسئله‌ی متکدیان، وظیفهای اجتماعی برای همه‌ی ماست. به نظر شما، گردشگر مسئول در حین مسافرت به متکدیان کمک خواهد کرد؟ اصولاً او هیچ وظیفهای در این خصوص دارد؟ لطفاً نظرات خود را با دیگران به‌اشتراک بگذارید.
