غذاهای ایرانی

غذاهای کارآمد دارویی ایران در رژیم‌‏های غذایی سنتی

غذاهای کارآمد دارویی ایران

نوعی از پزشکی با عنوان طب سنتی، مجموعه‏‌ای از دانش‌‏ها و مهارت‌‏ها و فعالیت‏‌هایی است که بر مبانی نظر و عقاید و تجربیات فرهنگ‌‏های متفاوت بنا شده و استوار است. این نوع پزشکی، برای پیشگیری و تشخیص و درمان بیماری‏‌های جسمی و روانی و روحی به کار گرفته می‏‌شود. غذاهای کارآمد دارویی، جزئی از این مجموعه هستند که مبحث جدیدی را در علوم پزشکی گشوده‌‏اند.

غذاهای دارویی و داروهای غذایی، دو مقوله‌‏ی جدا از هم در این مجموعه هستند. با استفاده از منابع طب سنتی ایران و با تکیه بر دانش نهفته‏‌ی آن، می‏‌توان غذاهای کارآمد جدیدی را معرفی نمود. در کل، غذاهای دارویی شناخته‌‏شده را می توان در چند گروه، به این شرح ارائه کرد: نان و غلات، لبنیات، ادویه‌‏ها، آجیل‏‌ها، حبوبات، سبزیجات، میوه‌‏ها، نوشیدنی‏‌ها، گوشت‏‌ها و فراورده‏‌های متفرقه.

تاریخچه‌‏ی پیدایش غذاهای کارآمد دارویی

طب سنتی و غذاهای کارآمد دارویی ایران

در اواسط دهه‏‌ی ۱۹۸۰ میلادی، غذاهایی با عنوان Functional Foods برای اولین بار در ژاپن ابداع شد. این غذاها با عناوین غذاهای کارآمد، عملگرا، فراویژه، سلامتی‌‏بخش و دارویی شناخته می‌‏شوند. در حقیقت، این غذاها، غذاهای پردازش‏‌شده‌‏ای هستند که اجزای تشکیل‏‌دهنده‌‏ی آن‏ها افزون بر داشتن مواد مغذی به فعالیت‏‌های ویژه بدن نیز کمک می‏‌کنند.

غذاهای کارآمد، مفهوم تازه‌‏ای در زمینه‌‏ی تغذیه ایجاد نموده‌اند که به‏‌سرعت در حال رشد است. در ایالات متحده، این مفهوم یکی جذاب‏‌ترین زمینه‌‏های مطالعاتی به شمار می‌‏رود که افزون بر مصرف‏ک‌نندگان، نظر دانشمندان را نیز به خود جلب کرده است. دلیل این جذابیت به ارتباط تنگاتنگ میان غذاهای اصلی و ترکیبات جداشده از آن‌ها، عملکرد فیزیکی و روانی آن‏ها و کاهش خطر بیماری‏‌ها برمی‌‏گردد.

ناگفته نماند که طب سنتی ایران از جمله شاخص‌‏ترین منابع پزشکی سنتی در جهان است. این ادعا را می‏‌توان با بررسی منابع بسیار قدیمی به اثبات رساند.

تغذیه‌درمانی در مکتب طب سنتی ایران

ادویه جات در غذاهای دارویی ایران

این ‌مکتب، طب عملی را به دو شاخه‌‏ی «حفظ الصحه» (حفظ سلامتی) و «علم و علاج» (درمان بیماری‏‌ها) تقسیم‌‏بندی می‏‌کند. بنابراین می‌‏توان دریافت که نگرش طب سنتی ایران به بیماری‌‏ها، در وهله‌‏ی اول، نگرشی پیشگیرانه، سپس درمانی است.

طب سنتی، شیوه‌‏ی حفظ سلامتی و درمان بیماری‏‌ها را در این عبارت خلاصه کرده است: «تنظیم روش زندگی مطابق مزاج و خصوصیات ذاتی هر فرد». با عمل به این عبارت می‌‏توان بدن را از ابتلا به بسیاری از بیماری‌‏ها مصون نگه داشت.

متأسفانه امروزه توجه چندانی به تغذیه‌ی بیماران و ارتباط آن با مصرف داروها و وضعیت بیماری آن‏ها نمی‏‌شود؛ ولی در طب سنتی ایران، تغذیه‏‌ی درست بیمار در اولویت قرار دارد. طب سنتی ایران غذای بیماران را متناسب با وضعیت آب‌‏وهوایی و چگونگی نژاد آن‌ها تنظیم می‏‌کند. این امر سبب می‌‏شود که در فصول مختلف سال و در حالت‏‌های مختلف و بیماری‌‏های خاص، بهترین مواد غذایی به بدن بیمار برسد.

درباره‌‏ی اهمیت غذا در طب سنتی، جمله‏‌ی معروفی از دانشمند معروف ایرانی، محمد بن زکریای رازی وجود دارد که می‌‏فرماید:

«تا می‌‏توانی با غذا درمان را به سامان برسانی، از دارو بهره مگیر و تا آنجا که می‌‏توانی با داروی مفرد درمان کنی، داروهای مرکب را به کار مبر!»

معرفی تعدادی از غذاهای کارآمد دارویی ایران

تعداد زیادی از مواد غذایی با خاصیت دارویی، به‏‌همراه اثر دارویی آن‏ها در کتاب‌‏های «مخزن‏‌الادویه» و «الشامل» و «قانون در طب» به‌تفصیل معرفی شده‌‏اند. برخی از این غذاها بدین شرح‏‌اند:

  • نان و غلات: جو دوسر، گندم مکه، نان جو، نان نخود، نان سفید، نشاسته، برنج، آرد جو.
  • لبنیات: پنیر تازه، پنیر کهنه، شیر، کره، آب پنیر، کشک پنیر، پنیر مایه، ماست، شیر گاو، شیر بز و شیر گوسفند.
  • ادویه‏‌ها: زنجبیل، سماق، زردچوبه، دارچین، گل پر، زیره‏‌ی سبز، فلفل، زیره‌‏ی وحشی، دارچین ختایی، خردل سیاه، خردل وحشی، خردل سفید.
  • آجیل‏‌ها: فندق، گردو، پسته، بادام کوه‌ی، بادام شیرین، بادام تلخ، پسته‌‏ی وحشی.
  • حبوبات: عدس، نخود، ماش، لوبیای هندی.
  • سبزیجات و گل‏‌ها و گیاهان دارویی: پیاز، گل سرخ، نعنا، سیر، شنبلیله، کاهو، رازیانه،‌ ریواس، پنیرک، کرچک، ترخان، گاوزبان، سنبل و شوید.
  • میوه‏‌ها: سیب، خرمای نیم‏‌رس، توت شیرین، توت ترش، انجیر، غوره، انار شیرین، انار ترش، تمشک، انگور، سنجد، گلابی، زرد آلو، لیموشیرین و ‌زردک.
  • نوشیدنی‌‏ها: دوشاب انگور، دوشاب خرما، چای سبز، آب عسل، عصاره‌‏ی خرما، سرکه‏‌ی شیرین، دوغ، سرکه، گلاب و قهوه.
  • گوشت: گوشت اردک، گاو، کبوتر، ماهی، غاز، بلدرچین، ریه، قلب، جگر، زبان، زهره، مغز سر.

مصون‏‌ماندن از بیماری با استفاده از غذاهای کارآمد دارویی

امروزه با پیدایش غذاهای صنعتی و شیوه‌‏ی تغذیه‌‏ی نامناسب، شاهد شیوع بیماری‏‌های متعددی هستیم. برای پیشگیری از این بیماری‏‌ها، بهتر است به متخصصان تحصیلکرده‌‏ی طب سنتی و کتاب‏‌های مربوط به این حوزه مراجعه کنیم. در منابع ایرانی، غذاهایی با عنوان غذای کارآمد دارویی ایران معرفی شده‌‏اند که نشان از اهمیت غذا در درمان بیماری‌‏ها دارند.

به‌‏دلیل وجود اقلیم‌‏های مختلف در ایران، می‌‏توان مواد اولیه بسیاری از غذاهای دارویی را به‌‏راحتی به دست آورد. این مواد غذایی را می‌‏توانید با سفر به مناطق مختلف کشور تهیه کنید.

برای گشت‏‌وگذار در ایران و شناخت غذاهای دارویی می‌‏توانید از تورهای ایرانگردی استفاده کرده یا سفر خود را به‏‌صورت شخصی آغاز کنید.«دستی بر ایران» درزمینه‌‏ی معرفی جاذبه‌‏های گردشگری ایران فعالیت می‏کند و افزون بر آن، شما را به شناخت بیشتر غذاهای کارآمد دارویی دعوت می‏‌نماید.

تیم تولید محتوا

تیم تولید محتوا در "دستی بر ایران" از یک گروه پژوهشگر، نویسنده، مترجم و ویراستارانی تشکیل شده است که برای شما محتوای اریجینال تولید می کنند. آنها دوره های لازم را گذرانده اند تا بتوانند به گونه ای حرفه ای اطلاعات مورد نیاز "گردشگری آگاهانه" و "گردشگری مسئولانه" را برای شما تهیه نمایند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

چهارده − نه =

دکمه بازگشت به بالا