غذا یکی از مقولههایی است که بهدلیل ارتباط آن با سلامتی، همواره باید به آن توجه کنیم. شاید دلیل محبوبیت غذاهای سنتی ایران در میان مردم محلی، همین تأثیر مثبت آنها بر سلامتی باشد. از نظر طب سنتی، اقلیمها و آبوهوای هر منطقه در انتخاب نوع غذا نقشی کلیدی دارند.
با توجه به تنوع اقلیم و آبوهوای مناطق مختلف ایران، در هر منطقه از کشورمان، تمایل به مواد غذایی مختلف و همچنین، مواد اولیه موجود در آن منطقه، نوع غذاهای آن منطقه را تعیین می‌کنند. بنابراین، اهالی هر منطقه با توجه به مواد اولیه و گرایشات خود، غذای مدنظرشان را تهیه می‌کنند. بدین ترتیب، رفع نیاز اساسی بشر یعنی نیاز به غذا، به این شیوه سلامتی افراد را تضمین می‌کند.
دلایل محبوبیت غذاهای سنتی ایران
با بررسی انواع غذاهای سنتی و محلی، به ویژگیهای درخورتوجهی میرسیم که ازجمله‌ی عوامل تمایل افراد به این غذاها هستند. در ادامه، به تعدادی از این ویژگیها اشاره می‌کنیم:
استفاده از مواد اولیه سالم و طبیعی
مواد اولیهی بیشتر غذاهای سنتی و محلی شامل انواع گوشت‌ها، مغزها، سبزیجات و ادویهجات مختلف است. اکثر این مواد، تولید داخلی هستند و کشاورزان و افراد محلی آنها را تهیه یا کشت می‌کنند.
تازگی
بسیاری از افراد محلی که به کشاورزی اشتغال دارند، مواد اولیه خود را همهساله بهطور کاملاً تازه از زمینهای کشاورزی برداشت می‌کنند.
شیوهی طبخ مواد غذایی
در تهیهی اغلب مواد غذایی سنتی از شیوهی پختوپز درست و مناسبی استفاده می‌کنند. در این شیوه، تلاش بر این است که مطابق توصیههای طب سنتی، با توجه به گرممزاجی و سردمزاجی مواد عمل شود. برای مثال، هنگام پخت برنج به آن کشمش یا خرما اضافه می‌کنند؛ چراکه برنج طبع سردی دارد.
استفاده از مخلفات در کنار غذا
در ایران، در کنار هر وعدهی غذایی از مخلفات بهرهی زیادی میبرند. ازجمله‌ی این مخلفات میتوان به ترشیها، سالادهای مختلف، سبزیخوردن، ماست، زیتون و نوشیدنیهایی مانند دوغ اشاره کرد. این مواد افزون بر بهبود طعم غذا، سفره را بسیار جذاب نشان میدهند و باعث افزایش اشتهای افراد میشوند.
عاریبودن از نگهدارندههای شیمیایی
همانطور که میدانید، بیشتر غذاهای آماده و صنعتی، حاوی نگهدارندههایی هستند تا طول عمر و ماندگاری آنها افزایش یابد. این نگهدارندهها در بسیاری از مواقع، اگر بیش از اندازه مصرف شوند، میتوانند سلامت افراد را به مخاطره بیندازند. در مقابل، غذاهای سنتی همیشه بهصورت تازه استفاده میشوند و مسمومیت ناشی از مصرف آنها گزارش نشده است.
ارزانبودن مواد غذایی سنتی
مواد غذایی سنتی قیمت مناسب‌تری از تولیدات کارخانه‌ای دارند؛ چراکه از مواد اولیهی محلی و در دسترس تهیه میشوند.
تنظیم میزان نمک و چربی در غذاهای سنتی
غذاهای سنتی نسبت به غذاهای آماده از نظر میزان روغن و چربی، سالمتر هستند. گفته میشود که میزان انرژی غذاهای آماده ۵ تا ۷ برابر انواع غذاهای سنتی است. دراینباره، با قاطعیت میتوان گفت که این مقدار کالری از چربی و نمک بیش از اندازهی غذاهای آماده حاصل میشود.
جنبش غذای محلی چیست و به چه اشاره دارد؟
در جنبش غذای محلی، افراد با هدف توسعهی شبکههای غذایی محلی و بهبود اقتصادی آنها فعالیت می‌کنند. به عقیدهی آنها، غذاهای محلی بر سلامت محیط و افراد و جامعه تأثیر مثبت دارند.
در حقیقت، هدف از این جنبش، بررسی روابط میان تولیدکنندگان، توزیعکنندگان، خردهفروشان و مصرفکنندگان در هر محله‌ی خاص است. همهی این افراد در یک محله با هم همکاری می‌کنند تا امنیت مواد غذایی افزایش یابد. بدین ترتیب، پایداری و ثبات اقتصادی، زیست‌محیطی (اکولوژیکی) و اجتماعی جامعه تأمین میشود.
رابطهی مواد غذایی سنتی و فرهنگ
یکی از جنبههای مهم شناسایی و احیای غذاهای بومی، توجه به جنبههای فرهنگی و روانی آنهاست. از این نظر، این غذاها از ارزش فراتغذیهای برخوردارند.
غذاهای سنتی و بومی ایران میتوانند هویتهای قومی و نژادی و ملی مردم ایران را به‌نحوی حفظ کنند. توجه کنید که مصرف غذاهای بومی افزون بر تأثیر مثبت بر تغذیهی افراد، عاملی برای پیوند بین نسلها به شمار میرود. این پیوند از طریق انتقال پیامهای فرهنگی و ایجاد تحرک و شادابی در مراحل پخت و صرف غذا و توجه به فرهنگ سفره امکانپذیر است.
لذت چشیدن غذاهای سنتی ایران را از دست ندهید
خودکفایی و استفاده از داشتههای خود همیشه صرفهی اقتصادی درخورتوجهی را به همراه داشته است. حال‌اینکه دربارهی غذاهای سنتی، افزون بر صرفهی اقتصادی، بحث سلامتی نیز مطرح است و همین، از دلایل اهمیت غذاهای سنتی ایران به شمار میرود. سفر به مناطق مختلف کشور، شما را با انواع غذاهای سنتی با طعم و رنگ بینظیرشان آشنا خواهد کرد.
اگر به گردشگری داخلی علاقه دارید، توصیه می‌کنیم از تورهای ایرانگردی برای سفر استفاده کنید. دستی بر ایران که به معرفی جاذبههای گردشگری ایران میپردازد، با آگاهی از محبوبیت غذاهای سنتی ایران، شما را به شناخت بیشتر آنها دعوت می‌کند.
