«روستای زعفرانیه سبزوار» یکی از روستاهای بسیار زیبا و متفاوت است که در حاشیه جاده‌ی اصلی نیشابور به سبزوار قرار دارد. فاصله‌ی این روستا تا سبزوار، حدود 35 کیلومتر است. از آنجا که این روستای تاریخی در مسیر «جاده‌ی ابریشم» قرار داشته است، حاکمان سلجوقی و صفوی کاروانسراهای متعددی در آن ساخته‌اند.
قدمت تاریخی روستای زعفرانیه سبزوار
با توجه به این که روستای زعفرانیه در مسیر جاده‌ی ابریشم قرار داشته است، قدمت تاریخی این روستا را 1000 سال تخمین می‌زنند.
جاذبه‌های تاریخی و معماری روستای زعفرانیه
آثار تاریخی و معماری منحصر به فرد این روستا، یکی از جاذبه‌های گردشگریِ آن محسوب می‌شود که در زمان حکومت صفویان و سلجوقیان ساخته شده است.
مشهورترین آثار تاریخی روستای زعفرانیه به شرح زیر هستند:
- کاروانسرای زعفرانیه
- یخچال کلانتر
- قلعه کهنه
- چاپارخانه زعفرانیه
- حمام زعفرانیه
- آب‌انبار زعفرانیه
- مهمان سرای دوره قاجاری
- یخدان (یخچال)
- آسیاب
- حمام
بعضی از این آثار تاریخی در فهرست آثار ملی ایران قرار دارند. «کاروانسرای زعفرانیه» متعلق به دوران سلجوقیان و صفویان است و یکی از آثار مهم تاریخی به جا مانده از روزگار باشکوه این روستا محسوب می‌شود. صفویان به دلیل وجود این کاروانسرا، در نزدیکیِ آن، چاپارخانه، حمام، اصطبل و… نیز ساخته‌اند.
در ساخت این کاروانسرا از «سبک آذری» و در آجرکاریِ آن از «سبک رازی» الهام گرفته‌اند. در بعضی از طاق‌نماهای این کاروانسرا، تزئینات مقرنس‌کاریِ بسیار زیبا به چشم می‌خورد.
جاذبه‌های طبیعی روستا
روستای زعفرانیه، علاوه بر جاذبه‌های تاریخی و معماری ویژه‌ی آن، از جاذبه‌های طبیعی بسیار زیبایی نیز برخوردار است. یکی از این جاذبه‌ها و دلیل نام‌گذاری این روستا به «زعفرانیه»، وجود مزارع فراوانِ زعفران است. علاوه بر مزارع زعفران، این محصولات نیز در روستای زعفرانیه، کشت می‌شود:
- انواع باغات میوه
- هندوانه
- گندم
- جو
- زیره
- پنبه
از جاذبه‌های دیگرِ این روستا می‌توان به کوه‌های «اولر، چشمه سیاه و رودکی» و دره‌های منتهی به این کوهها اشاره کرد. این کوهها و دره‌ها که در اطراف روستا قرار دارند، مناظر طبیعی فوق العاده‌ای را ایجاد کرده‌اند.
رودخانه‌ی «کال شور» یکی از رودخانه‌های پر آب سبزوار و این منطقه است که حدود سه کیلومتر از روستا فاصله دارد. این رودخانه دائمی است و در تمام سال در آن آب جریان دارد. این رودخانه و مناظر اطراف آن یکی دیگر از جاذبه‌های طبیعی روستا محسوب می‌شود.
گونه‌های گیاهی و درختان خاص این منطقه نیز از شگفتی‌های این روستا محسوب می‌شوند. موارد زیر گیاهان پر خاصیتی هستند که به وفور در این روستا یافت می‌شوند:
- پرسیاوشان
- شاه‌تره
- گل گاو زبان
- گل ختمی
- خاکشیر
جاذبه‌های فرهنگی روستا
مردم روستای زعفرانیه سبزوار به «زبان فارسی و به گویش خراسانی» صحبت می‌کنند. شغل اصلی مردم این روستا کشاورزی، دامپروی و ساخت صنایع دستی است. صنایع دستی و قالی‌های دست‌بافت روستای زعفرانیه، برای گردشگرانی که به این روستا سفر می‌کنند، بسیار جذابیت دارد.
اگر به این روستا سفر کردید، غذاهای محلی و خوش‌مزه‌ی آن را از دست ندهید. از غذاهای معروف روستای زعفرانیه می‌توان موارد زیر را نام برد:
- کله جوش
- قوروت جوش
- دانه جوش
- اِشکنه
- قورمه جوش
مراسم عزاداری مردم این روستا در ایام محرم نیز از جاذبه‌های خاص فرهنگی آن به شمار می‌رود. اگر به آیین‌های مختلف عزاداری علاقه‌مند هستید، سفر به این روستا را در این ایام از دست ندهید.
بافت مسکونی روستا
کوچه‌های روستا پیچ در پیچ و بافت مسکونی آن متراکم است. اکثر خانه‌های روستا سقف‌های مسطح دارند و دیوارها با گِل ساخته شده‌اند. بافت مسکونی روستا نیز به آثار تاریخیِ آن شباهت دارد. خانه‌های قدیمی از خشت، سنگ، گل و چوب ساخته شده‌اند، اما در ساخت خانه‌های جدید از آهن، بتن و… استفاده می‌شود.
بازدید از روستای زعفرانیه سبزوار را از دست ندهید
یکی از روستاهای جالب و دیدنی در استان خراسان رضوی و شهر سبزوار، روستای زعفرانیه است. دیدن مناظر طبیعی، بناهای تاریخی، رودخانه‌ی پر آبِ «کال شور»، کوه های زیبا و صنایع دستی زیبای مردم این روستا، برای گردشگران آثار تاریخی و طبیعی، بسیار جالب و شگفت‌انگیز است.
این روستا یکی از روستاهای گردشگری و مهم استان خرسان رضوی به شمار می‌رود. توصیه ما به شما این است که چه وقتی از طریق تورهای داخلی به شهر سبزوار می روید، چه به صورت شخصی یا خانوادگی، بازدید از جاذبه های تاریخی سبزوار را فراموش نکنید.
“دستی بر ایران” توصیه می‌کند که بازدید از این روستای زیبا را نیز در برنامه خود بگنجانید و گردشگری مسئولانه را مد نظر خود قرار دهید. گردشگران مسئول در بازدید از مناظر تاریخی روستا، از گذاشتن یادگاری، ریختن زباله و یا تخریب آثار ملی خودداری می‌کنند و به جای آن از دیدن و شناختن این آثار لذت می‌برند.
