شاید متناقض نما یا پارادوکسی که در عبارت “تعطیلات در خانه” مشاهده می شود، شما را نیز کنجکاو کرده باشد تا از خود بپرسید این دیگر چه نوعی از گردشگری است! در واقع، وقتی که با مفهوم این عبارت بیشتر آشنا شوید، در می یابید که ما ایرانیان قرنهاست که به این نوع از گردشگری می پردازیم. بنابراین، پیش از هر گام دیگری بهتر است به ارائه تعریف این اصطلاح بپردازیم:
تعریف اصطلاح تعطیلات در خانه (Staycation)
اصطلاح staycation یا nearcation یا holistay با اشاره به یک مفهوم استفاده می شوند. ریشه اصطلاح staycation را باید در دو کلمه stay (اقامت) و vacation (تعطیلات) جست. “تعطیلات در خانه” به نوعی از گردشگری گفته می شود که در آن شما برای تفریح یا گذراندن تعطیلات، یا از خانه خارج نمی شوید یا به مکان های می روید که فاصله زیادی از خانه شما ندارند. در نتیجه، شب را در جای دیگری نمی گذرانید و به منزل خود باز می گردید.
البته این اقامت در منزل محل سکونت، در انگلستان ممکن است مصداق نداشته باشد که دلیل آن را خواهید خواند.
سابقه “تعطیلات در خانه” در سایر کشورها
این نوع از گردشگری در گذشته، در نتیجه بحران های مالی و اقتصادی در برخی از کشورها متداول شده بود. در بین سال های 2007 تا 2010 در ایالات متحده آمریکا بحران مالی کشور را فراگرفته بود. در واقع، استطاعت مالی مردم افت کرد و این نوع از تعطیلات محبوبیت پیدا کرد. در سال 2009 نیز، ضعیف شدن پوند انگلیس نیز باعث شد تا سفرهای خارجی به غایت دشوار گردند. در انگلیسی بریتانیایی، به دلیلی که بیان شد، این اصطلاح را در مقابل سفر به خارج از کشور مورد استفاده قرار دادند. بنابراین، “تعطیلات در خانه” مترادف “سفرهای داخلی” شد.
در سال 2020، همه گیری کوید-19 در سرتاسر جهان و متوقف شدن فعالیت خطوط هواپیمایی، محدودیت های جابجایی و قرنطینه مانع از انجام گردشگری به شیوه های مرسوم و متداول همیشگی شدند. بنابراین، در زمانهایی که دولت ها محدودیت های آمد و شد برقرار نمی کردند و قرنطینه ای در کار نبود، این نوع از گردشگری در نزدیکی محل سکونت رواج دوباره گرفت.
البته موارد فوق صرفا چند نمونه از محبوبیت یافتن “تعطیلات در خانه” بود که به عنوان مثال عنوان شدند. قطعا نمونه های بسیار دیگری در سایر کشورهای جهان و در زمان های دیگر نیز وجود داشته اند.
نوع فعالیت های رایج در این نوع از گردشگری
برخی از فعالیت های فرح بخشی که می توانند در این نوع از گردشگری موجب رضایت افراد گردند، عبارتند از:
- رفتن به پارک های محل یا سایر محله های شهر،
- بازدید از موزه ها و بناهای تاریخی نزدیک محل سکونت،
- شنا کردن در استخر خانه محل اقامت،
- بازدید از مناظر طبیعی در نزدیکی شهر محل سکونت،
- پیاده روی در طبیعت،
- کوهپیمایی در نزدیک شهر محل اقامت،
- چشیدن مواد غذایی روستاهای نزدیک شهر محل سکونت، …
علت رواج این نوع گردشگری
همانطور که پیشتر بیان شد، علت رواج “تعطیلات در خانه” گاهی دشواری های مالی یا محدودیت های قانونی است. برای آشنایی بیشتر با علت های دیگر انتخاب این نوع از گردشگری، در اینجا به ذکر برخی از دلایل آن می پردازیم:
- حذف هزینه اقامت شبانه
- کاهش هزینه سفرهای طولانی تر (مانند بلیط هواپیما، …)
- حذف برخی از عوامل استرس مانند jet lag (به هم خوردن ساعت بیولوژیک بدن در پروازهای سریع و طولانی)
- راحت شدن از استرس چمدان بستن، رانندگی طولانی، انتظار پرواز در فرودگاه، …
- کاهش مصرف دی اکسید کربن تولیدی در سفرهای طولانی تر،
- کمک به کسب و کارهای محلی پیرامون شهر،
- و بسیاری دلایل دیگر.
سابقه تعطیلات در خانه در بین ایرانیان
نیاکان ما که با سبک زندگی عشایری آشنا بودند و علت وجود ایده ییلاق-قشلاق را بخوبی درک می کردند، این نوع گردشگری را بخشی از زندگی خود ساخته بودند. همین امروز در ایران کم نیستند مردمان شهرهای بزرگی که در روستاها یا مزارع پیرامون شهر محل سکونت خود، جایی برای فرار از روزمرگی ها و استرس های زندگی شهری سراغ دارند. برخی یک کلبه، ویلا، خانه، … برای خود دست و پا کرده اند و برخی نزد اقوام و دوستان می روند. برخی هم به اجاره ساعتی یا روزانه آلاچیق ها یا پیک نیک روزانه می پردازند.
در شهرهای مختلف ایران هم، مردم می توانند برای تعطیلات در خانه به مناطق نزدیک خود سفر کنند و همان روز بازگردند. به عنوان مثال،
- اهالی اصفهان به باغ بهادران، ورزنه و سامان می روند،
- اهالی شیراز به قلات، دشت ارژن، برم دلک، و … می روند،
- اهالی تهران به کردان، فشم، دماوند، … می روند، …
ما در “دستی بر ایران” نیز به معرفی برخی از جاذبه های تاریخی و طبیعی شهرهای ایران می پردازیم که می توانند برای این نوع از گردشگری مورد استفاده قرار بگیرند.
