موزه طبیعت و حیات وحش ایران که بهنام موزه دارآباد هم شناخته می‌شود، یکی از جاهای دیدنی تهران است. این موزه در منطقه‌ی خوش آبوهوای دارآباد قرار دارد. موزه طبیعت و حیات وحش ایران مکان مناسبی برای گذراندن اوقات‌فراغت است، بهخصوص برای کودکان و نوجوانانی که به طبیعت و حیات وحش علاقه دارند.
در موزه دارآباد گونه‌های مختلف حیوانات بهصورت تاکسیدرمی (آکندهسازی) و زنده نگهداری می‌شوند. حیوانات این موزه فقط از حیات وحش ایران نیستند؛ بلکه حیواناتی از آسیای میانه و شرقی و اروپا و آمریکای شمالی نیز در آنجا به نمایش گذاشته شده‌اند.
موزه دارآباد تهران در زمینی به‌وسعت 12هزار مترمربع ساخته شده است و ساختمان آن زیربنایی در حدود 2هزار و 500 مترمربع دارد.
تاریخچه‌ی موزه طبیعت و حیات وحش ایران
موزه دارآباد پیش از انقلاب اسلامی و بهمنظور برگزاری مراسم و پذیرایی از مهمانهای فاطمه پهلوی ساخته شد؛ هرچند هیچ‌گاه بدین منظور استفاده نشد. بعد از انقلاب سال 57 ایران، این ساختمان با هدف آشنایی مردم با طبیعت و حیات وحش ایران و اهمیت حفاظت از محیط‌زیست، برای ایجاد موزه‌ای از طبیعت ایران تغییر کاربری داد.
شهرداری تهران موزه را با نام «موزه طبیعت و حیات وحش ایران» در سال 1372افتتاح کرد.
سالن‌های مختلف موزه دارآباد تهران
موزه دارآباد از بخش‌های مختلفی تشکیل شده است که در ادامه به معرفی آنها می‌پردازیم:
سالن آسیا و اروپا و آمریکای شمالی
در این سالن، حیوانات تاکسیدرمیشدهای از آسیا و اروپا و آمریکای شمالی قرار دارند که عبارت‌اند از:
- «پیتون» درازترین مار دنیا و طاووس هندی و ببر بنگال از آسیا
- «موس» بزرگترین گوزن دنیا، شاموا، گوزن زرد اروپایی، خرس قهوه‌ای و ببر سیبری از اروپا و آمریکای شمالی
سالن آفریقا
در ورودی این سالن، شاخ و جمجمه‌ی گاو وحشی آفریقایی و عاج فیل آفریقایی به بازدیدکنندگان حیات وحش آفریقا خوش‌آمد می‌گویند.
کرگدن سیاه، سگ وحشی، پلنگ و گراز زگیل‌دار حیواناتی آفریقایی هستند که در این سالن قرار گرفتهاند.
سالن شمال ایران
در سالن مربوط به گونه‌های شمال کشور در موزه طبیعت و حیات وحش ایران، حیواناتی مانند قوچ ارمنی، آهو، قوچ البرزی و شوکا از حیوانات شمال غرب ایران وجود دارند.
پلنگ، گربه‌ی جنگلی، گربه‌ی پالاس و سیاهگوش نیز نماینده‌ی حیوانات جنگلی خزر هستند که در این مجموعه گردآوری شده‌اند.
در این بخش از موزه دارآباد، پرندگان بومی و مهاجر منطقه‌ی شمال کشور نیز بهصورت تاکسیدرمیشده به نمایش گذاشته شده‌اند.
گل سر سبد این سالن، پوست آخرین ببر مازندران است. از ببر مازندران با نام‌های «ببر هیرکانی» و «ببر کاسپین» و «ببر تورانی» نیز یاد می‌کنند.
سالن مرکز و جنوب ایران
در سقف این بخش، پرنده‌ی دال خودنمایی می‌کند که از خانواده‌ی لاشخورهاست.
دو پستاندار کمیاب و زیبا، گور و یوزپلنگ ایرانی، از مهمانان بی‌نظیر این سالن هستند که هر دو از گونه‌های در خطر انقراض و حفاظتشده محسوب می‌شوند.
کاراکال، شغال، روباه و کفتار، حیوانات دیگر این سالن هستند.
سالن آبزیان و خزندگان
در این بخش، حیوانات زنده نگهداری می‌شوند. ماهیان آب شیرین از آسیا و آفریقا و آمریکای جنوبی و ماهیان آب شور از خلیج‌فارس، با رنگهای زیبای‌شان در این سالن جلب‌نظر می‌کنند.
انواع ماهی‌های سمی و غیرسمی هم در این سالن از موزه طبیعت و حیات وحش ایران وجود دارد.
در کنار موجودات زنده، خزندگان و آبزیان تاکسیدرمیشده را هم در این سالن می‌توان دید.
سالن زمین‌شناسی
بر پرده‌های بزرگ بخش زمین‌شناسی، دوره‌های مختلف زمین‌شناسی و گونه‌های گیاهی و جانوری هر دوره معرفی شده‌اند.
ردّپای دایناسور گیاهخوار «کامپتوزوروس» هم در این سالن نگهداری می‌شود. این دایناسور 120 میلیون سال قبل و در دوران ژوراسیک زندگی می‌کرده است. ردّپای کامپوتوزوروس ایرانی را در روستای علی‌رضا از توابع زرند کرمان کشف کرده‌اند. سال 1380 گروهی از کارشناسان، شامل زمین‌شناسان و مجسمه‌سازان، به این روستا رفتند و مولاژی از این ردّپا تهیه کردند. این مولاژ اکنون در موزه طبیعت و حیات وحش نگهداری می‌شود.
سالن زمین‌شناسی دو بخش دارد:
- فسیل‌شناسی
- کانیشناسی
در بخش فسیل‌شناسی، سنگواره‌های گوناگونی در معرض نمایش قرار دارند. دیرینگی برخی از آنها به بیش از یک میلیارد سال میرسد.
تعدادی اسفنج، مرجان، خارپوست، سفالود پود از دوران «پالئوزوئیک» یعنی 542 تا 251 میلیون سال پیش در این بخش از موزه قرار دارند؛ افزون بر آنها، تعدادی دوکفهای، خارپوست، سفالود پود و شکم پا گرد از دوران «مزوئیک» یعنی 251 تا 65 میلیون سال قبل جزو سنگواره‌های این بخش موزه طبیعت و حیات وحش ایران هستند.
در بخش کانی سالن زمین‌شناسی موزه دارآباد حدود صد گونه از کانی‌ها وجود دارد. این کانی‌ها به دو گروه تقسیم می‌شوند:
- گروه سیلیکاته: کانی‌هایی هستند که از ترکیب سیلیسیم و اکسیژن و یک یا چند فلز دیگر به وجود آمده‌اند؛
- گروه غیرسیلیکاته: کانی‌هایی که ترکیب سیلیکاتی ندارند.
کوارتز، کلسیت، فلوئورین، میکا، لاپیس لازولی، پیریت، مالاکیت، آزبست، فیروزه، تورمالین، رآلگار از کانی‌های موجود در موزه هستند. بازدیدکنندگان علاوه بر مشاهده‌ی انواع کانی‌ها در این سالن موزه، با کاربردهای آنها نیز آشنا می‌شوند.
سالن حشرات
حشره‌ی اصلی این سالن موزهی دارآباد «پروانه‌ها» هستند که با بالهای رنگی و زیبای خود نظر بازدیدکنندگان را جلب می‌کنند. تاکنون 20هزار گونه از این حشره در سراسر دنیا شناسایی شده است. پروانه‌ها در همه جای کره‌ی خاکی، بهغیر از منطقه‌ی جنوبگان پراکنده هستند.
در این سالن موزه طبیعت و حیات وحش ایران، علاوه بر پروانه‌ها، حشرات دیگری مانند انواع قاب‌بالان و عقرب و رتیل نیز دیده می‌شوند.
حشرات را بر اساس محدودهی جغرافیایی محل زیستشان تقسیم‌بندی کرده‌اند. این تقسیم‌بندی در هشت منطقه‌ی جغرافیایی نشان داده شده است:
- قارهی کهن (Paleartic)
- قارهی جدید (Nearctic)
- دنیای گرمسیری جدید (Neotropical)
- آفریقای گرمسیری (Aftropical)
- هند و مالزی (Indo – Malayan)
- استرالیا (Australian)
- جنوبگان (Antarctica)
- جزایراقیانوسی (Oceanic Island)
سالن گیاه‌شناسی
در موزه طبیعت و حیات وحش ایران، سالنی هم به نمایش گونه‌های گیاهی ایران اختصاص دارد. این بخش موزه از سال 1394 فعالیت خود را آغاز کرده است.
بازدیدکنندگان می‌توانند نمونه‌هایی از 600 گونه‌ی گیاهی از مناطق مختلف ایران را در این سالن ببینند.
تقسیم‌بندی گیاهان در این سالن بر اساس جغرافیای گیاهی می‌باشد و شامل نواحی هیرکانی و ایران-تورانی و خلیج‌فارس–عمانی است.
در این مجموعه، دست‌کم 50 گونه‌ی گیاهی وجود دارد که بومی ایران هستند.
کامپوتوزوروس در تهران
در قسمت ورودی موزه طبیعت و حیات وحش ایران، مجسمه‌ی فلزی بزرگی از دایناسور گیاهخوار کامپتوزوروس قرار دارد. این مجسمه طولی در حدود 6 متر دارد. آثاری از حضور این دایناسور در ایران کشف و مولاژ ردّپای تهیهشدهی آن در سالن زمین‌شناسی قرار داده شد.
علاوه بر تندیس کامپوتوزوروس، در محوطه‌ی موزه طبیعت و حیات وحش ایران، قفس‌هایی از پرندگان و حیوانات زنده برای بازدید وجود دارد. محوطه‌ی سرسبز و زیبای موزه دارآباد نیز مکانی مناسب برای گذراندن وقت و لذتبردن از طبیعت و مناظر است.
بازدید از موزه طبیعت و حیات وحش ایران
این موزه در بخش شمالی و خوش آبوهوای تهران قرار دارد. اگر قصد دارید بههمراه تورهای داخلی به دیدن جاذبه‌های گردشگری تهران بپردازید، این موزه مقصد خوبی برای لذتبردن از طبیعت و آشنایی با حیات وحش ایران است. هنگام بازدید از این مجموعه‌ی جذاب، رعایت اصول گردشگری مسئولانه را فراموش نکنید.
پرسش‌های متداول درباره
برای پیدا کردن پاسخ سایر سوالهایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ خواهیم داد.
موزه طبیعت و حیات وحش ایران کجاست؟
این موزه در استان تهران قرار دارد؛ در ابتدای محدودهی دارآباد و خیابان آجودانیه و در خیابان موزه واقع شده است.
چه مکان‌های دیدنی دیگری در نزدیکی موزه قرار دارند؟
کاخ نیاوران و هیومن پارک در نزدیکی این موزه قرار دارند. گردشگران می‌توانند طوری برنامه‌ریزی کنند که در یک روز از هر سه مکان بازدید نمایند.
ساختمان موزه دارآباد تهران در چه دورهای بنا نهاده شده است؟
ساختمان موزه در دوره‌ی پهلوی دوم ساخته شده است؛ اما هدف از ساخت آن برپایی موزه نبوده است. بعد از پیروزی انقلاب، این مجموعه به موزهی طبیعت و حیات وحش ایران تغییر کاربری داد.
