نبرد غول های اقتصادی خاورمیانه: قطر در برابر امارات

رقابت قطر در برابر امارات برای جذب گردشگر بیشتر، باعث ایجاد پیشرفت در این صنعت شده‌است. بنا بر گزارش "دستی بر ایران"، سایت "قصر شیرین" به بررسی این رقابت می‌پردازد.

در سال ۲۰۲۵، خاورمیانه صحنه رقابتی تنگاتنگ و کم سابقه میان قدرت اقتصادی و گردشگری یعنی قطر و امارات متحده عربی شده است؛ کشورهایی که هر یک با سرمایه گذاری های کلان و جاه طلبی های جهانی در تلاشند تاج رهبری منطقه را از آن خود کنند. این دو کشور، با تکیه بر درآمدهای نفتی و غیرنفتی و میزبانی رویدادهای بین المللی در پی تثبیت جایگاه خود به عنوان رهبران جدید خاورمیانه هستند.
اما چه چیزی این رقابت را تا این حد جنجالی کرده و چرا قطر و امارات به مقاصد غیر قابل چشم پوشی برای سفر و تجارت تبدیل شده اند؟ 

جام جهانی 2022، باز شدن دروازه گردشگری به قطر

قطر، کشوری که تا چند سال پیش بیشتر به خاطر ذخایر عظیم گاز طبیعی اش شناخته می شد، با میزبانی جام جهانی فیفا ۲۰۲۲ نقطه عطفی در تاریخ خود رقم زد. این کشور با سرمایه گذاری ۲۲۰ میلیارد دلاری در زیرساخت هایی مانند استادیوم های پیشرفته، متروی دوحه و شهر جدید لوسیل توانست ۱.۸ میلیون بازدیدکننده بین المللی را جذب کند. افزایش چشمگیر ورود گردشگران به قطر باعث شد تا نسبت به سال ۲۰۲۱ رشد ۴۱۲ درصدی را تجربه کند.

در ماه های نوامبر و دسامبر ۲۰۲۲، هتل های دوحه شاهد نرخ اشغال بی سابقه ای بین ۸۰ تا ۱۰۰ درصد بودند. در این دوره، میانگین نرخ روزانه هر اتاق به ۲,۱۱۲ ریال قطر رسید و درآمد حاصل از هر اتاق نیز به طور متوسط ۱,۲۸۱ ریال ثبت شد. آمارها نشانگر رونق چشمگیر صنعت هتلداری در پی افزایش تقاضای گردشگری است.

این موفقیت، قطر را به عنوان مقصدی برای تجربه های لوکس و فرهنگی معرفی کرد. از بازار سنتی سوق واقف با عطر ادویه ها و موسیقی عربی گرفته تا جزیره مروارید با قایق های لوکس، دوحه ترکیبی بی نظیر از سنت و مدرنیته را ارائه می دهد. برای کشف این شکوه، تور قطر فرصتی است تا در قلب این تحول غرق شوید.

نمایشگاه اکسپو 2020 دبی

امارات با شهرهای پیشرو مانند دبی و ابوظبی، سال هاست که به عنوان مرکز تجمل و سرگرمی خاورمیانه شناخته می شود. اکسپو ۲۰۲۰ دبی که به دلیل کرونا با تاخیر از اکتبر ۲۰۲۱ تا مارس ۲۰۲۲ برگزار شد، توانست ۲۴ میلیون بازدیدکننده را جذب و امارات را به عنوان قطب نوآوری و تجارت جهانی تثبیت کند.

دبی، با برج خلیفه که آسمان را می شکافد و دبی مال، بزرگترین مرکز خرید جهان، مقصدی است که هر گردشگری را مسحور می کند. تور دبی شما را به این شهر رویایی و پر زرق و برق می برد؛ جایی که می توانید در یک لحظه در جزایر نخل قدم بزنید و در لحظه بعد، فرهنگ اماراتی را در محله تاریخی بستکیه لمس کنید.

ابوظبی نیز با موزه لوور و جزیره سعدیات، جذابیت های فرهنگی و لوکس را به نمایش می گذارد. تور امارات بهترین انتخاب برای تجربه ترکیبی از تفریح، خرید، آسمانخراش های مدرن و حال و هوای خاص فرهنگ عربی است.

بررسی تاثیرات درآمدهای نفتی این 2 کشور در گردشگری

کشور قطر

درآمدهای نفتی و غیرنفتی، ستون های اصلی این رقابت هستند. قطر با تکیه بر ذخایر عظیم گاز طبیعی، در سال ۲۰۲۲ درآمدی ۵۲ میلیارد دلاری از صادرات نفت و گاز کسب کرد که ۶۰ درصد تولید ناخالص داخلی (GDP) و ۸۵ درصد صادراتش را تشکیل می داد. این کشور، به عنوان بزرگترین صادرکننده LNG جهان با ۱۰۶ میلیارد مترمکعب صادرات در ۲۰۲۰، با پروژه North Field Expansion قصد دارد تا ۲۰۲۷ ظرفیت تولید LNG را به ۱۲۶ میلیون تن در سال برساند. 

اما قطر درآمدهای خود را به نفت و گاز محدود نکرده؛ بخش غیرنفتی، به ویژه گردشگری، در سال ۲۰۲۴ با جذب ۵.۰۷ میلیون بازدیدکننده و رشد ۲۵ درصدی نسبت به ۲۰۲۳، حدود ۱۰ میلیارد دلار درآمد ایجاد کرد. اکسپو دوحه ۲۰۲۳ با ۴.۵ میلیون بازدیدکننده و رویدادهای آینده مانند جام عرب فیفا ۲۰۲۵ و Design Doha Biennale، این رشد را تقویت می کنند.

کشور امارات

با وجودی که امارات همچنان به نفت وابسته است، تنوع اقتصادی بیشتری دارد. در سال ۲۰۲۲، درآمد نفتی امارات به ۱۱۹ میلیارد دلار رسید که پس از عربستان و عراق سومین در اوپک بود. با تولید روزانه ۳ میلیون بشکه نفت و ذخایر ۹۷.۸ میلیارد بشکه ای (ششمین در جهان)، ابوظبی ۹۴ درصد منابع نفتی امارات را کنترل می کند. اما بخش غیرنفتی امارات، به ویژه در دبی، نقش کلیدی ایفا می کند.

در نیمه اول ۲۰۲۲، درآمد گردشگری ۵.۲ میلیارد دلار بود و با ۱۲ میلیون مسافر هتل، رشد ۴۲ درصدی داشت. بخش تجارت و خدمات که ۶۴ درصد نیروی کار را جذب کرده، ۳۴ درصد GDP غیرنفتی را تشکیل می دهد. پروژه های جدید مانند موزه گوگنهایم ابوظبی و گسترش Dubai Parks and Resorts، این روند را تا ۲۰۲۵ ادامه می دهند.

حاشیه های این رقابت سنگین

این رقابت اما بدون حاشیه نبوده است. قطر که ۴۱ درصد گردشگرانش از کشورهای شورای همکاری خلیج فارس (GCC) هستند، برای جذب بازدیدکنندگان غیرمنطقه ای با چالش روبروست. امارات نیز با معرفی مالیات شرکتی در ۲۰۲۳، نگرانی هایی درباره رقابت پذیری اقتصادی ایجاد کرده است. با این حال، هر دو کشور استراتژی های بلندپروازانه ای را در پیش گرفته اند.

قطر با چشم انداز ملی ۲۰۳۰ هدف جذب ۶ میلیون گردشگر در سال و افزایش سهم گردشگری در GDP به ۱۲ درصد را دنبال می کند. امارات نیز با استراتژی گردشگری ۲۰۳۱، قصد دارد ۴۵۰ میلیارد درهم از گردشگری به GDP اضافه کند. همکاری های اخیر، مانند قرارداد Qatar Energy با ENOC دبی و بازدید مقامات اماراتی از اکسپو دوحه ۲۰۲۳ پس از پایان بحران دیپلماتیک ۲۰۱۷-۲۰۲۱، نشان دهنده پیوندهای اقتصادی عمیق تر است.

فناوری های دیجیتال، عامل مهم در گردشگری

نوآوری های دیجیتال نیز این رقابت را داغ تر کرده اند. قطر با چت بات Visit Qatar و اپلیکیشن Trip Concierge که در سال ۲۰۲۴ جایزه Microsoft AI Excellence را برد، تجربه های شخصی سازی شده ای برای گردشگران ارائه می دهد. امارات، با پلتفرم های دیجیتال مانند Dubai Now، خدمات یکپارچه ای برای بازدیدکنندگان فراهم کرده است. این ابزارها در کنار میزبانی رویدادهای جهانی، خاورمیانه را به مقصدی مدرن و آینده نگر برای گردشگران و سرمایه گذاران تبدیل کرده اند.

قطر یا امارات؟ کدام پیروز این نبرد میشوند؟

از نظر جاذبه های گردشگری، قطر با موزه ملی و سوق واقف و امارات با دبی مال و جزیره سعدیات، هر دو تجربه هایی بی نظیر ارائه می دهند. قطر در سال ۲۰۲۴ با ۱۴۷ درصد رشد ورود گردشگر توانست از امارات پیشی بگیرد، اما امارات با حجم بالاتر بازدیدکنندگان (۱۴.۳ میلیون در ۲۰۲۲) همچنان پیشتاز است. جام جهانی ۲۰۲۲ حتی به امارات نیز سود رساند، زیرا دبی و ابوظبی به دلیل پروازهای یک ساعته از دوحه، میزبان هواداران بودند و درآمد هتل هایشان ۳۰ درصد افزایش یافت.

رویداد های آینده در قطر و امارات چیست؟

در سال ۲۰۲۵، این رقابت با رویدادهایی مانند نمایشگاه کودکان در دوحه و جشنواره های فرهنگی در ابوظبی داغ تر خواهد شد. قطر با پروژه هایی مانند Simaisma و امارات با موزه های جدید در تلاشند تا تعریف جدیدی از خاورمیانه ارائه دهند و این منطقه را به عنوان مقصدی لوکس و فرهنگی معرفی کنند.