بسیاری از هموطنان ایرانگرد و نیز گردشگران خارجی که تصمیم به سفر به ایران می‌گیرند، برای بازدید از جاذبه های گردشگری شیراز برنامه‌ریزی می‌کنند. این شهر به دلایل زیادی شهرت جهانی دارد و بسیاری از افراد نام آن را شنیده‌اند. گردشگرانی که قبلاً به شیراز سفر کرده‌اند همگی شیفته زیبایی و ژرفای فرهنگ غنی این شهر شده‌اند. در این مطلب سعی داریم تا به معرفی جامع شیراز بپردازیم تا قبل از برنامه سفر خود به ایران با این شهر آشنا شوید.
جغرافیای شیراز
شیراز مرکز استان فارس است و در جنوب غربی ایران، در ارتفاع 1543 متر از سطح دریا قرار گرفته است. دور تا دور شیراز را کوه فراگرفته است و باعث شده است که این شهر آب و هوایی متعادل داشته باشد. رودی فصلی از میان شهر می گذرد که خشک نامیده می‌شود. این رود شهر را در برابر سیل‌هایی حفظ می‌کند که حاصل باران‌هایی ناگهانی هستند و در مدتی کوتاه به شدت می بارند.
میانگین دمای سالانه شهر شیراز ۱۸ درجه سانتی‌گراد و میانگین بارش سالانه ۳۳۷ میلی‌متر است. فاصله شهر شیراز تا تهران ۹۳۰ کیلومتر می‌باشد.
همه سایه بسیاری برای دیدن جاذبه های تاریخی شیراز به روش های مختلف به این شهر سفر می کنند. برای مسافرت به شیراز راه‌های مختلفی وجود دارد که در زیر به آن اشاره خواهیم کرد.
- راه زمینی
سفر زمینی از تهران به شیراز بین 12 تا 14 ساعت طول می‌کشد. این سفر از شهرهای قم و کاشان، اصفهان، شهر رضا و آباده عبور می‌کند. برای سفر زمینی به شیراز هم می‌توان از خودروی شخصی و هم از اتوبوس استفاده نمود.
در تهران پایانه های جنوب، شرق، بیهقی و غرب به صورت روزانه به سمت شیراز اتوبوس‌های مسافربری دارند. بهترین فصل برای سفر زمینی به شیراز فصل بهار و پاییز می‌باشد.
- راه هوایی
مدت زمان سفر با هواپیما از تهران به شیراز ۱ ساعت و ۱۵ دقیقه است. پرواز تهران به شیراز از فرودگاه مهرآباد انجام می‌شود و روزانه بیش از ده پرواز از این فرودگاه به سمت شیراز پرواز صورت می گیرد.
از سوی دیگر، از شیراز به طرف تهران، اصفهان، مشهد، رشت، یزد، کرمان، نوشهر، ساری، بندرعباس، آبادان، قشم، بندر لنگه، اهواز، عسلویه، کیش و زاهدان هم پرواز انجام می‌شود. علاوه بر این شیراز دارای فرودگاه بین‌المللی نیز هست. این فرودگاه به طرف دبی، دوحه، کویت، استانبول، شارجه و مسقط پرواز دارد.
- راه ریلی
برای سفر با قطار به شهر شیراز، از تهران و مشهد به این شهر قطار وجود دارد. ایستگاه راه آهن شیراز خارج از شهر و در فاصله 30 دقیقه‌ای با شهر شیراز قرار دارد.
جمعیت و اقتصاد شیراز
شیراز با جمعیتی در حدود 1,840,000 نفر در سال 2011، در میان شش شهر پرجمعیت و بزرگ ایران قرار داشت. صنایع این شهر در زمینه تولید سیمان، انواع کود، شکر، چوب، پارچه، قالی و غیره فعال هستند. این شهر همچنین یک پالایشگاه بزرگ نفت دارد و یک مرکز عمده صنایع الکترونیک می‌باشد.
علاوه بر این شیراز محصولات کشاورزی زیادی نیز دارد از جمله ذرت، گندم، جو، برنج و غیره.
تاریخ شیراز
اگر دوست دارید که قبل از بازدید از شیراز در مورد گذشته آن و نقشی که در تاریخ ایران داشته است بیشتر بدانید، در این‌جا می‌توانید تاریخچه‌ای کوتاه از آنچه در این شهر اتفاق افتاده است را بخوانید:
در کتیبه‌های عیلامی‌ها که به خط میخی نوشته شده است، نام شیراز را می‌توان دید که در حدود 2000 سال پیش از میلاد مسح به آن اشاره شده است. بر اساس یافته‌هایی که از تپه‌های تاریخی در ایران کشف شده اند، نشانه‌های زیادی از زندگی در شیراز و اطراف آن وجود دارد. برخی از این نشانه‌های حیات، قدمت این شهر را به 7000 سال پیش نسبت می دهند.
در دوران هخامنشیان، مردمی که می‌خواستند از شوش به تخت جمشید و پاسارگاد سفر کنند باید از شیراز عبور می‌کردند. آخرین پادشاه پارت‌ها نیز بر این شهر کنترل داشت. در دوران ساسانیان، شیراز میان بیشاپور و گور (فیروزآباد کنونی) دو شهر اصلی ساسانیان قرار گرفته بود.
استخر که معروف‌ترین شهر در استان فارس است خیلی قبل تر از شهر شیراز اهمیت یافته بود. این شهر در قرن هفتم میلادی، در زمان حمله اعراب به ایران، با تمام توان در بار متخاصمان خود ایستادگی کرد. بعد از آن که اعراب این شهر را فتح و آن را ویران کردند، شهرت شیراز شروع به رشد کرد و در دوران حاکمان گوناگون و دوره‌های تاریخی مختلف به شهرت خود افزود. قبل از حمله مغول‌ها، چندین سلسله محلی مانند آل‌بویه، سلجوقیان و خوارزمشاهیان در این شهر حکومت رانی کرده‌اند. امروزه می توان با سفری کوتاه از مرکز استان با این منطقه از جاذبه های تاریخی شیراز که در استخر موجد است، بازدید به عمل آورد.
در زمان ایلخانیان و تیموریان، زمانی که چنگیزخان و تیمور به ایران حمله کردند، شیراز به گونه مدیریت شد که از خرابی دور ماند. در قرن چهاردهم میلادی، شیراز که علما و هنرمندان را تشویق می‌نمود، به مرکزی برای هنرمندان و ادیبان تبدیل شد. زادگاه بعضی از مشهورترین شاعران ایران مانند حافظ و شیراز است.
بعد از این دوره، شیراز فراز و نشیب‌های زیادی را تجربه کرد. در زمان ترقی و پیشرفت این شهر، جمعیت آن افزایش یافت زیرا از نظر امنیت مکانی مناسب برای زندگی بود. بر عکس، زمانی که این شهر مورد حمله قرار گرفت، ساکنان آن را ترک کردند. زمان شکوفایی برای شیراز بعد از مدت‌ها آشوب و آشفتگی، زمانی بود که کریم خان زند به قدرت رسید و شیراز را به عنوان پایتخت خود اعلام کرد.
او محله‌ای شاه‌نشین با یک دژ، مسجد، چندین بنای دیگر و همچنین یکی از بهترین بازارهای ایران ساخت که هنوز نیز زیبایی‌های خود را دارد. اگرچه بعد از او، شیراز قدرت خود را از دست داد و به یک مرکز استان تبدیل شد و آقا محمد خان نیز سلسله قاجار را برپا کرد و بخشی از شهر را نابود کرد تا از حاکمان زند انتقام بگیرد، اما این شهر تا جایی که می‌توانست شکوفایی خود را حفظ کرد.
جاذبه های تاریخی داخل شهر
در زیر به جاذبه‌های تاریخی در داخل شهر شیراز اشاره خواهیم کرد:
آرامگاه حافظ (حافظیه)
این آرامگاه، مقبره حافظ، شاعر مشهور قرن چهاردهم میلادی ایران است که غزلهای او هنوز نیز در نوع خود بهترین به حساب می‌آیند. این مکان یکی از معروف ترین جاذبه های تاریخی شیراز جاذبه های تاریخی شیراز است.
آرامگاه سعدی (سعدیه)
این آرامگاه، مقبره سعدی، برجسته‌ترین شاعر ایرانی قرن سیزدهم میلادی است که از لحاظ فصاحت کلام و شیوه استفاده اش از زبان فارسی بعد از فردوسی بین شاعران ایرانی در مرتبه دوم قرار دارد. بسیاری از فارسی زبانان ایران و جهان مجذوب نثر و نظم نوشته های سعدی هستند.
بازار وکیل
این بنا به دستور کریم خان زند به عنوان بخشی از محله شاه‌نشین ساخته شد. بازار وکیل پس از گذشت قرنها هنوز بازاری بسیار جذاب به حساب می‌آید به خصوص در قسمت حیاط سرای مشیر و مغازه‌های صنایع دستی که در اطراف آن قرار دارند. این بازار یکی از جاذبه های گردشگری شیراز است که بسیاری را به خود جلب می کند.
مسجد وکیل
این بنا در میانه قرن هجدهم میلادی و به دستور کریم خان زند ساخته شد. این مسجد دو ایوان بزرگ با کاشیکاری های بسیار زیبا دارد. شبستان این مسجد با ستونهای سنگی تراش خورده اش از بخش های بسیار زیبای این اثر تاریخی است.
حمام وکیل
این حمام عمومی به عنوان بخشی از همان محله شاه‌نشین و به دستور کریم خان زند ساخته شد. حمام وکیل در حال حاضر به موزه فرش و بافتنی تبدیل شده است.
مسجد نصیرالملک
این بنا مسجدی محلی با تزئینات منحصر به فرد به خصوص در شبستان غربی آن می باشد. شیشه‌های رنگی به کار رفته در پنجره های این شبستان، هنگام صبح باعث می شود نورهای رنگارنگی به داخل شبستان بتابد.
مسجد جامع عتیق
این بنا یکی از قدیمی‌ترین مسجدهایی است که هنوز در ایران برپاست. زمان ساخت این مسجد به قرن نهم میلادی برمی‌گردد. بعدها و در دوران سلجوقیان و صفویان، بازسازی‌ها و تزئینات زیادی در این مسجد انجام شد.
حرم شاه چراغ
امروزه در شیراز حرم‌های زیادی وجود دارد و بسیاری از آنها با هم در یک مجموعه قرار گرفته‌اند. شاه چراغ بزرگترین مجموعه از حرم‌ها به حساب می‌آید. این مجموعه آرامگاه سید میر احمد، برادر امام رضا، امام هشتم شیعیان، است. این بنای آرامگاهی و زیارتی معروف ترین جاذبه گردشگری مذهبی شیراز می باشد.
ارگ کریم خانی
همان طور که از نام آن پیداست، این قلعه به نام سازنده آن، کریم خان، و در همان محله شاه‌نشین به عنوان یکی دیگر از بناهای آن محله ساخته شد. این قلعه که دارای حمامی خصوصی در داخل آن بود، به عنوان اقامتگاه شاه استفاده می‌شد.
موزه پارس (باغ نظر)
این بنا در واقع عمارت هشت ضلعی کوچکی در میانه باغ نظر است و به عنوان بخشی از همان محله شاه نشین به حساب می‌آید. کریم خان، بنیان‌گذار سلسله زند، از این ساختمان برای مراسم رسمی و نشست‌های خود استفاده می‌کرد.
باغ ارم
این بنا یک باغ ایرانی است که از عمارت قاجار که در میان آن قرار گرفته است قدیمی‌تر می‌باشد. قدمت این باغ تقریباً به دوره سلجوقیان یعنی قرن یازدهم و دوازدهم میلادی بازمی‌گردد. امروزه این باغ ایرانی توسط دانشگاه شیراز اداره می شود و یکی از جاذبه های تاریخی شیراز است.
باغ عفیف آباد
این بنا یکی دیگر از باغ‌های زیبای ایرانی است که امروزه به موزه اسلحه تبدیل شده است. در این باغ، چای خانهای جالب با نقاشی‌های جذاب سبک چای خانهای وجود دارد.
خانه قوام
این بنا، عمارت قاضی ارشد شیراز در قرن نوزدهم میلادی بوده است. آینه کاری‌ها و نقاشی‌های سبک اروپایی در این عمارت، که نقشه آن شبیه به باغ ایرانی است، آن را تبدیل به مکانی زیبا و کوچک برای بازدید کرده است.
خانه زینت الملک
این خانه محل اقامت قاضی ارشد شیراز، قوام بوده است. گچ کاری ها و آینه‌کاری های زیبایی به عنوان تزئین در آن به کار رفته و در زیر زمین آن نیز موزه مجسمه بزرگان ایران قرار دارد.
دروازه قرآن
قدمت این بنا که در ورودی شهر شیراز قرار گرفته است، به دوران آل بویه یعنی حدود 1000 سال پیش بازمی‌گردد. این بنا چندین بار بازسازی شد اما در دوران کریم خان زند دالانی کوچک با قرآنی به ابعاد بزرگ به بالای آن اضافه شد.
سرای مشیر
این سرا نزدیک بازار وکیل قرار گرفته است. معماری سرای مشیر شبیه به بازار وکیل است اما تفاوت‌هایی در جزئیات آنها مشاهده می‌شود. قدمت بنای آن به دوره قاجار برمی‌گردد. نام دیگر سرای مشیر “سرای گلشن” است. این بخش از بازار وکیل از عمده ترین دیدنی های شیراز است.
باغ نارنجستان قوام
قدمت این عمارت به دوران قاجار برمی‌گردد و از خاندان والی فارس به یادگار مانده است. این بنا دارای باغی با درختان مرکبات می باشد. معماری باغ نارنجستان متقارن و دارای گچبری و کاشیکاری به عنوان تزئینات است.
عمارت شاپوری
این ساختمان در اوایل دوره حکومت پهلوی و بین سال‌های 1931 تا 1936 میلادی ساخته شده است. در معماری این مجموعه عناصر جدیدی به کار رفته که نسبت به ساختمان‌های قبلی متفاوت است. می‌توان گفت که معماری آن به نوعی نوآوری و سبکی جدید از معماری تلفیقی ایرانی- اروپایی می‌باشد.
آرامگاه خواجوی کرمانی (آرامگاه خواجو)
این بنا در قسمت شمالی شهر شیراز، در دامنه کوه و در ابتدای جاده شیراز – اصفهان قرار دارد. مقبره خواجوی کرمانی، از شاعران بزرگ نیمه اول قرن چهاردهم میلادی ، مشرف به دروازه قرآن ساخته شده است. ساخت این بنا به دوره ایلخانیان بازمی‌گردد. چشمه معروف رکناباد نیز از کنار مقبره خواجو عبور می‌کند.
باغ جهان‌نما
این باغ در شمال شهر شیراز قرار دارد. ساخت این باغ نیز مانند سه باغ مشهور دیگر یعنی باغ ارم، باغ دلگشا و باغ تخت به دوره آل مظفر و آل اینجو (قرن چهاردهم میلادی) مربوط می‌باشد.
هنگامی که تیمور گورکانی در باغ جهان‌نما اقامت داشت، این باغ مورد توجه وی قرار گرفت. وی به قدری به این باغ علاقه‌مند شد که باقی شبیه به آن را در اطراف سمرقند، موطن خود، بنا کرد و آنرا جهان نما نامید. باغ جهان‌نما یکی از کهن‌ترین باغ های شیراز به حساب می‌آید.
باغ چهل تن
قدمت این باغ به دوره زندیه بازمی‌گردد. در این باغ چهل گور تاریخی قرار دارد. باغ چهل تن در قسمت شمال آرامگاه حافظ (حافظیه) قرار گرفته است و در داخل آن درختان گوناگونی به چشم می‌خورد.
مدرسه آقا باباخان (مدرسه وکیل)
قدمت این بنا به دوره زندیه برمی‌گردد. این مدرسه در نزدیکی بازار وکیل قرار دارد و از قدیمی ترین مراکز پرورش طلاب علوم دینی در ایران به حساب می‌آید.
باغ دلگشا
قدمت این باغ مربوط به دوره ساسانیان، صفویه و قاجار می‌باشد. این باغ در حوالی آرامگاه سعدی قرار دارد. این باغ از دوران پیش از اسلام و زمان فرمانروایی ساسانیان آباد بوده است. این باغ یکی از جاذبه های تاریخی شیراز به حساب می آید که باید از آن بازدید کرد.
باغ تکیه هفت تنان
قدمت ساخت این باغ به سده‌های پیش از دوران زندیه و عمارت آن به دوره زندیه بازمی‌گردد. این باغ در دل کوه چهل مقام و در قسمت شمال آرامگاه حافظ جای گرفته است. به دلیل این که آرامگاه هفت عارف در آن قرار دارد، باغ تکیه هفت تنان نام گرفته است.
خانه صالحی (موزه لباس‌های سنتی و آئینی ایران)
ساخت این بنا به دوره قاجاریه برمی‌گردد. اتاق‌های سه دری و پنج دری در کنار تزئینات گره چینی، گچ کاری و سقف‌های چوبی از از عناصر شاخص معماری این خانه می‌باشند.
عمارت باغ ایلخانی
این بنا به دوره قاجار مربوط می باشد که به دستور یکی از خانهای ایل قشقایی ساخته شده است.
چاه مرتاض علی
این بنا در شمال شهر شیراز، روی کوه هفت تنان قرار گرفته است. در اطراف چاه، عمارتی با چند اتاق قرار گرفته است که در گذشته عرفا برای نمازگزاری از آن استفاده می‌کردند. عمق چاه سه متر است و دو آب‌انبار نیز در نزدیکی آن قرار دارد.
باغ تخت (قراچه)
این باغ در بخش شمالی شهر و روی دامنه کوه قرار گرفته است. قدمت ساخت این باغ به سال 1088 بعد از میلاد بازمی‌گردد. در زمان قاجار، معماران این باغ را وسعت بخشیدند و عمارتی جدید به نام تخت قاجار در آن بنا نمودند.
جاذبه های تاریخی خارج این شهر
در خارج از شهر شیراز نیز جاذبه‌های تاریخی زیادی وجود دارد که در زیر به آنها اشاره خواهیم کرد.:
تخت جمشید
کار ساخت این مجموعه کاخ تشریفاتی در زمان داریوش بزرگ آغاز شد و تا زمان سقوط هخامنشیان این کاخ گسترده شد. تخت جمشید یکی از میراث فرهنگی جهان به حساب می‌آید. این بنا در 65 کیلومتری شمال شیراز قرار دارد و از چندین کاخ، سه آرامگاه سنگی و یک موزه آثار کشف شده از همان منطقه تشکیل شده است. بدون شک، تخت جمشید برجسته ترین جاذبه تاریخی شیراز می باشد.
نقش رستم
این مکان تاریخی در 3 کیلومتری تخت جمشید قرار گرفته است و اولین بار عیلامی‌ها در هزاره دوم قبل از میلاد از آن برای سنگ نگاره های خود استفاده کردند. چهار تن از پادشاهان هخامنشی در این مکان به خاک سپرده شده‌اند و چندین سنگ نگاره از دوران ساسانیان نیز روی کوه‌های آن حکاکی شده است. هنوز یکی از ساختمان‌های منحصر به فرد هخامنشیان جلوی صخره‌های عمودی آن قرار دارد که کعبه زرتشت نامیده می‌شود.
نقش رجب
این بنا بین تخت جمشید و نقش رستم قرار گرفته است و 3 نقش برجسته باقی مانده از دوران ساسانیان در آن وجود دارد که در قسمت پایینی کوه‌های آن ناحیه حکاکی شده‌اند.
کاخ اردشیر
این کاخ، ساختمانی منحصر به فرد است که اردشیر، بنیان‌گذار سلسله ساسانی، در قرن سوم میلادی آن را بنا نمود. اولین نمونه‌های ساختمان‌های گنبدی را در این کاخ می‌توان دید. کاخ اردشیر در حدود 120 کیلومتری جنوب شرقی شیراز قرار گرفته است. این اثر تاریخی از برجسته ترین جاذبه های تاریخی شیراز می باشد.
شهر باستانی بیشاپور
این شهر باستانی توسط بردگان رومی و مهندسان در دوران ساسانیان ساخته شد و در جایی قرار گرفته است که چندین بنای دیگر را نیز می‌توان بازدید کرد مانند معبد آناهیتا، کاخ شاپور و کاخ والرین. این شهر در تقریباً 150 کیلومتری جنوب غربی شیراز قرار گرفته است. این شهر باستانی از عمده ترین دیدنی های خارج از شهر شیراز است.
نقش برجسته‌های تنگ چوگان
این نقش برجسته‌ها روبه‌روی شهر باستانی بیشاپور قرار گرفته است و نقش برجسته‌های چشم‌نواز دوران ساسانیان در آن وجود دارد که لحظات باشکوه پیروزی تاریخی ایرانیان در برابر رومی‌ها و اعراب در طول تاریخ را به تصویر می‌کشند.
غار شاپور
این غار به این دلیل شهرت پیدا کرده است که مجسمه‌ای بزرگ از شاپور، پادشاه ساسانی، در آن قرار دارد. این مجسمه 7 متری با گذشت 17 قرن هنوز پابرجاست. این غاز تقریباً در بالای یک کوه قرار گرفته است و مشرف به رود شاپور است.
قصر ابونصر (تخت مادر سلیمان)
این مجموعه در شرق شیراز قرار گرفته است و شش کیلومتر با این شهر فاصله دارد. قصر ابونصر به شکل بقایای چند بنا و یک حصار سنگی و دیوارهای آجری می باشد. در این منطقه تاریخی نمونه‌های سفالی و قطعاتی از ظروف سنگی دوران هخامنشی به همراه سکه‌ها و آثاری دیگر از دوران سلوکیان، اشکانیان و ساسانیان کشف شده است.
کاروانسرای بید زرد
قدمت این بنا به دوران قاجار برمی‌گردد. کاروانسرای بید زرد ۲۵ کیلومتر با غرب شیراز فاصله دارد و در مسیر فیروزآباد واقع شده است. مصالح به کار رفته در این کاروانسرا عمدتاً سنگ و گچ است.
کاروانسرای باجگاه
این بنا ۱۸ کیلومتر با شهر شیراز فاصله دارد و در مسیر جاده شیراز به اصفهان قرار گرفته است. امروزه، ورودی و هشتی این کاروانسرا از بین رفته و تنها بخش‌هایی از بنای اصلی از جمله اتاق‌ها، درهای ورودی و ایوان مرکزی به جای مانده است.
کاروانسرای خان زنیان
این بنا در ۴۰ کیلومتری غرب شیراز قرار دارد و در روستایی با همین نام واقع شده است. ساخت کاروانسرای خان زنیان به دوره قاجار برمی‌گردد و بزرگترین کاروانسرای تاریخی شیراز به حساب می‌آید. این کاروانسرا بنایی بسیار وسیع دارد.
قلعه کک‌ها
این بنا در حومه شهر شیراز قرار گرفته است. قدمت این قلعه به سده دوازدهم میلادی بر می‌گردد. قلعه کک‌ها یکی از قلعه‌های دوره اسماعیلیه می‌باشد.
کاروانسرای دیودان
این بنا در ۱۰۰ کیلومتری جنوب شرقی شهر شیراز قرار دارد. کاروانسرای دیودان در مسیر شیراز به کرمان واقع شده است. بنای آن که به شکل مربع می‌باشد از سنگ و گچ ساخته شده است. در گذشته این کاروانسرا دو طبقه داشته است که بعدها یک طبقه از آن از بین رفته است.
کاروانسرای آبگرم کوار
این بنا در دوران صفویان ساخته شده است. نقشه این کاروانسرا هم مانند کاروانسرای دیودان مربع شکل است و اتاق‌های آن به هم راه دارند. امروزه از در ورودی این کاروانسرا اثری به جا نمانده است.
آتشکده صمیکان
این بنا در ۱۴۰ کیلومتری جنوب شیراز قرار گرفته است. قدمت این آتشکده به دوره ساسانیان برمی‌گردد و معماری آن از آجر و خشت می‌باشد.
جاذبه های طبیعی این شهر
در زیر جاذبه‌های زیبای طبیعی شهر شیراز را معرفی خواهیم کرد:
آبشار تنگ دم اسب
این آبشار در ۵۰ کیلومتر جنوب شهر شیراز قرار گرفته است. برای رسیدن به این آبشار باید حدوداً ده دقیقه پیاده‌روی کرد.
آبشار کوهمره سرخی (شکفتی)
این آبشار در ۳۵ کیلومتری شهر شیراز و در محور شیراز-کازرون واقع شده است. این آبشار همچنین در منطقه‌ای جنگلی قرار دارد.
برم دلک
این منطقه سرچشمه، تالاب و گردشگاهی طبیعی است که در ۱۴ کیلومتری شرق شیراز واقع شده است. برم دلک همچنین چهار کیلومتر با قصر ابونصر فاصله دارد. آب این چشمه با خروج از شکاف کوه، در دامنه آن، تالابی را تشکیل می‌دهد.
پارک ملی بمو
این پارک 10 کیلومتر با شمال شهر شیراز فاصله دارد و در بخش زرقان، در مسیر تخت جمشید واقع شده است. پارک ملی بمو نزدیک به 40 سال است که تحت حفاظت قرار دارد. این پارک 48 هزار هکتار وسعت دارد، یکی از مناطق چهارگانه طبیعی در استان فارس است و یکی از عمده ترین جاذبه های طبیعی شهر شیراز به حساب می‌آید.
باغ پرندگان شیراز
این پارک که در شهر شیراز قرار دارد، میزبان 2000 پرنده با 300 گونه مختلف از 42 کشور آسیایی، اروپایی و آفریقایی می‌باشد.
چشمه طبیعی پیر بناب
این منطقه ۱۵ کیلومتر از جنوب شهر شیراز فاصله دارد. چشمه پیر بناب دشت اطراف خود را نیز آبیاری می‌کند. این چشمه در میان درختان متعدد مانند درختان چنار جریان دارد.
دریاچه دشت ارژن
این دریاچه یکی از جاذبه های طبیعی اطراف شیراز و از دریاچه‌های آب شیرین ایران است که در ۵۶ کیلومتری شهر شیراز و در دهستان دشت ارژن قرار گرفته است.
دریاچه مَهارلو (مهلو، مهلویه و ماهلویه، جنکال، دریاچه نمک)
این دریاچه در شهرستان سروستان قرار گرفته است. دریاچه مهارلو در هنگام پرآبی، به دلیل وجود نمک در آن به رنگ صورتی مایل به قرمز در می‌آید. این اثر طبیعی را پیش از فرود هواپیما در شیراز، می توان در روشنایی روز مشاهده نمود.
قلات
این منطقه نام روستایی است که ۳۶ کیلومتر با شمال غرب شیراز فاصله دارد و در منطقه‌ای کوهپایه‌ای قرار گرفته است. منطقه قلات یکی از مناطق ییلاقی اطراف شهر و از جاذبه های طبیعی شیراز است که در فصل تابستان هوایی خنک دارد.
