رازیانه گیاهی زمستانی از خانوادهی کرفس و هویج وحشی است که به نام‌های «بادیان» یا «بادیانه» نیز شناخته می‌شود. این گیاه، پیازی سفید رنگ با ساقههایی بلند دارد که از این نظر شبیه به کرفس و به‌لحاظ داشتن طعم شیرین، مشابه شیرین‌بیان است. قسمتهای مختلف این گیاه شامل بذر و برگ و ریشه است و بذر آن بیشترین مصرف را دارد.
رازیانه از گیاهان دارویی سنتی ایران است. خاستگاه آن به جنوب غربی آسیا و جنوب اروپا، بهویژه کشورهای مدیترانه‌ای برمی‌گردد؛ با‌این‌وجود، بهدلیل داشتن خاصیت‌های فراوان، در کشورهای مختلف، ازجمله ایران نیز کشت می‌شود.
رازیانه طبع گرم و خشک دارد؛ ازاین‌رو طب سنتی ایران، آن را بهعنوان ضدبلغم و ضدصفرا معرفی می‌کند. این هشدار دربارۀ این گیاه وجود دارد که ممکن است باعث زایمان زودرس یا سقط جنین زنان باردار شود.
خواص رازیانه
رازیانه حاوی انواع ویتامین‌هاست، از قبیل ویتامین C، ویتامین K، ویتامین B6 و ویتامین A. افزون‌بر‌این، این گیاه حاوی انواع مواد معدنی، ازجمله کلسیم، منیزیم، فسفر، زینک، پتاسیم، آهن، مس و سلنیوم نیز هست.
این گیاه بهدلیل داشتن هورمون‌های زنانه به گیاهی مخصوص خانمها مشهور است. مصرف آن برای مردان نیز خواص فراوانی دارد؛ ولی مردان نباید در مصرف آن زیادهروی کنند. وجود هورمون‌های زنانه در رازیانه ممکن است باعث بروز اختلالاتی در سیستم ایمنی بدن مردان شود.
در ادامه به تعدادی از زمینههای کاربردی این گیاه اشاره می‌کنیم:
سلامت استخوانها
وجود کلسیم و منیزیم و فسفر در این گیاه، نقش مهمی در استحکام استخوانهای بدن ایفا می‌کنند.
سلامت پوست
ویتامین C موجود در رازیانه بهواسطهی دو خاصیت از پیری پوست جلوگیری می‌کند و باعث شادابی و طراوت آن می‌شود. این دو خاصیت ویتامین c عبارتاند از:
- خاصیت آنتیاکسیدانی
- مؤثر در تشکیل کلاژن
جلوگیری از سرطان
از این گیاه روغنی به نام «آنتول» گرفته می‌شود که نقش آن در درمان سرطان به اثبات رسیده است. این روغن از رشد سلولهای سرطانی پستان جلوگیری می‌کند. علاوه بر آن، وجود سلنیوم در رازیانه میتواند مرگومیر ناشی از سرطان را کاهش دهد.
درمان یبوست
در طب سنتی ایران، یبوست به ام الامراض شهرت یافته است و جزو ناراحتیهای شایع در اکثر بیماران است. رازیانه بهدلیل داشتن مقدار زیادی فیبر، در برطرفکردن یبوست تأثیر معجزهآسایی دارد.
بهبود سیستم ایمنی بدن
رادیکال‌های آزاد موجود در بدن انسان، با تخریب سلول‌ها، عامل بیماری‌هایی همچون سرطان هستند. ویتامین C موجود در رازیانه، این رادیکال‌های آزاد را خنثی می‌کند و به این ترتیب، باعث تقویت سیستم ایمنی بدن می‌شود.
درمان تنبلی تخمدان
برای این درمان، باید دمنوش این گیاه را تهیه و پس از سرد‌شدن دمنوش، دستگاه تناسلی با آن شستوشو شود. همچنین، میتوان دمنوش رازیانه را هر شب بعد از هر وعدهی غذایی بههمراه عسل میل کرد.
البته بهتر است روزانه فقط در یک وعدهی غذایی از دمنوش رازیانه استفاده کرد. مصرف این دمنوش در زمان قاعدگی توصیه نمیشود.
افزایش قدرت تخمک‌گذاری زنان
ازآنجاکه این گیاه هورمون‌های زنانه دارد، برای افزایش قدرت تخمک‌گذاری زنان استفاده می‌شود.
درمان نازایی
کیست تخمدان یکی از عوامل نازایی بسیاری از زنان است. این گیاه با برطرفکردن کیست تخمدان، تا حدودی در درمان نازایی مؤثر می‌باشد. برای این کار بهتر است از عرق این گیاه استفاده شود.
تسکین علائم یائسگی
گرگرفتگی ازجمله علائم یائسگی است که بسیاری از زنان با آن مواجه هستند. رازیانه میتواند این علائم را بهبود بخشد.
خوشبوکردن دهان
این گیاه باکتریهای روی زبان را از بین میبرد. خاصیت ضدباکتریایی آن موجب ازبین‌رفتن بوی بد دهان می‌شود.
خواص دیگر رازیانه عبارتاند از:
- پیشگیری از پوکی استخوان
- ازبینبردن نفخ و گاز معده
- قاعدهآوربودن
- کاهش درد قاعدگی
- درمان عفونتهای مثانه
- شادابکنندهی پوست
- برطرفکردن آسم و تنگی نفس
- داشتن مقادیر چشمگیر هورمون زنانه
- تسکین درد آرتروز
- تقویت موها و جلوگیری از ریزش آنها
- درمان عفونتهای شایع تخمدان
- افزایش شیر در زنان شیرده
رازیانه، گیاه دارویی شناختهشده در ایران
کشور ایران اقلیمهای مختلفی دارد؛ ازاین‌رو، در بسیاری از مناطق، گیاهان دارویی خاصی رشد می‌کنند. طب سنتی ایران، انواع گیاهان دارویی را برای درمان انواع بیماریها معرفی می‌کند. میتوانید با سفر به نقاط مختلف ایران، انواع گیاهان دارویی سنتی ایران را از نزدیک ببینید و تهیه کنید.
ما در «دستی بر ایران»، ضمن معرفی گردشگری غذا در ایران، توصیه می‌کنیم در سفرهای خود با گیاهان دارویی هر منطقه آشنا شوید. در سفر به نقاط مختلف ایران، میتوانید نحوهی کاربرد و استفاده از گیاهان دارویی را از مردم محلی بپرسید و تفاوتها را متوجه شوید.
