جاذبه های گردشگری

کاخ شاوور (کاخ اردشیر دوم)؛ معماری، کاربری و تاریخچه ساخت

از کاخ شاوور چه می دانید؟
از کاخ شاوور چه می دانید؟

کاخ شاوور یکی از بناهای زیبای شوش در استان خوزستان است که به دلیل مجاورت با «رودخانه‌ی شاوور» به این نام شناخته می‌شود. این بنا متعلق به دوره‌ی هخامنشیان است و در فاصله‌ی ۳۵۰ متری آن، بنای تاریخی دیگری به نام «کاخ آپادانا» قرار دارد.

اکنون، در مورد بنای تاریخی مزبور، اطلاعات بیشتری را در اختیار شما قرار ‌می‌دهیم.

دیرینگی کشف کاخ شاوور (کاخ اردشیر دوم)

حدود سال 1347 خورشیدی، در حالی که کشاورزان مشغول مسطح کردن قسمت غربی رودخانه با استفاده از بولدوزر بودند، بنایی تاریخی را کشف کردند. این بنا که متعلق به دوره‌ی هخامنشیان است تا آن زمان در زیر خاک مدفون بود. پس از کشف بنای مذکور، 2100 متر مربع از اطراف زمین را خاک‌برداری کردند. به این ترتیب، یک تالار ستون‌دار و قسمت کوچکی از ملحقات کاخ آشکار گردید.

بر اساس نتایج کاوش‌های هیأت مشترک ایران و فرانسه، کاخ شاوور متعلق به دوران پادشاهی اردشیر دوم بوده و به دستور او بنا شده است. همچنین، قرارگیری کاخ مزبور در مجاورت کاخ آپادانا نشان می‌دهد که این پادشاه هخامنشی هنگام مرمت کاخ آپادانا در این کاخ اقامت کرده است. هم اکنون، از این کاخ با شکوه فقط ته‌ستون‌های آن باقی مانده‌ است.

فاصله کاخ شاوور تا کاخ آپادانا در شوش
فاصله کاخ شاوور تا کاخ آپادانا در شوش

ویژگی‌ها و سبک معماری

این کاخ چند ورودی در چهار جهت شمالی، شرقی، غربی و جنوبی دارد. قسمت جنوبی بنای مزبور به واسطه‌ی دو ورودی به بخش مسکونی راه می‌یابد. در این قسمت، محوطه‌ای به چشم می‌خورد که به نظر می‌رسد در گذشته یک باغ بوده است. در قسمت غربی این محوطه، بخش مسکونی کاخ قرار دارد که یک تالار ستون‌دار کوچک و چند اتاق را شامل می‌شود.

تالار کوچک ابعادی در حدود ۶.۳۴ × ۵.۳۷ دارد و شامل دو ردیف ستون است. این تالار همچنین یک ایوان با هشت ردیف ستون دیگر نیز دارد.

جنس پایه‌ی هر کدام از ستون‌های این کاخ از سنگ و بدنه‌ی آن‌ها از خشت است. به همین دلیل، در طول زمان، بدنه‌ی این ستون‌ها تخریب شده اند.

پایه‌ی ستون‌های کاخ شاوور که هم اکنون نیز وجود دارند، مدور یا چهارگوش هستند. این ته‌ستون‌ها با گل‌هایی که برگ‌های برجسته ای تزیین شده‌ اند که در گرداگرد ته‌ستون‌ها تکرار شده‌اند.

کف کاخ نیز به وسیله‌ی آجرهای مربعی با پوششی از گچ پوشیده شده است. این آجرها به دو شکل‌ هستند. تعدادی از آن‌ها، مشابه آجرهای حاصله از قسمت پایینی صفه تخت جمشید، دارای نقش شیر هستند. تعدادی دیگر نیز از آجرهای لعاب‌داری ساخته شده‌اند که در زاویه‌ی شمال و جنوب راهرو قرار گرفته‌اند.

بنای مزبور در کل دارای ۶۴ ستون است که در هشت ردیف و با فاصله کنار هم قرار گرفته‌اند. تالار ستون‌دار این بنا به وسیله‌ی درگاه واقع در مرکز ضلع شمالی، به ایوان شمالی متصل می‌شود. این ایوان با وسعت ۹۰.۲۴ × ۶۰.۸ متر مربع، دارای دو ردیف ستون است که در هر کدام از آن‌ها پنج ستون مشاهده می‌شود.

در فاصله‌ی بین تالار ستون‌دار و ایوان شمالی، یک اتاق به ابعاد ۱۰.۷ × ۱۱ متر مشاهده می‌شود. همچنین، در دیوار جبهه‌ی غربی تالار، راهروی باریکی با دو درگاه به صورت قرینه وجود دارند.

ویژگی نقش برجسته و کتیبه‌ی کاخ شاوور

نمایی از کاخ شاوور
نمایی از کاخ شاوور

از این کاخ زیبا، چند قطعه نقش برجسته سنگی کشف شده است که بر روی آن‌ها نقش نگهبانان و خدمتگزاران قوم های پارس و ماد در حال حمل غذا مشاهده می‌شود. بقایای این بنای تاریخی گویای آن است که در گذشته این کاخ دارای رنگ‌آمیزی و نقش‌ونگارهای زیادی بوده است.

کاخ مزبور کتیبه‌ای نیز دارد که در قرن نوزدهم میلادی توسط شخصی به نام «لوفتوس» کشف شد. بر روی این کتیبه چنین ذکر شده است: «کاخ آپادانای شوش در زمان خشایارشاه دچار آتش‌سوزی می‌شود. سپس، یکی از نواده‌های او به نام اردشیر دوم، دستور می‌دهد آن را مرمت کنند. در این مدت اردشیر در کاخ شاوور اقامت می‌کند».

هم اکنون، فقط ته‌ستون‌های سنگی این کاخ باقی مانده‌اند. به نظر می‌رسد که ستون‌های آن همانند تالار گنجینه و حرم‌سرای تخت جمشید از چوب بوده باشند. بقایای کشف شده نشان می‌دهد این ستون‌ها را با لایه‌ای از گچ پوشانده بودند و برای هماهنگی با دیوارها، آن‌ها را رنگ‌آمیزی کرده بودند. در اطراف این کاخ، پوسته‌های سبز رنگی به دست آمده‌اند که گواهی بر این ادعا محسوب می‌شود.

کاخ شاوور از جمله بناهای زیبای دوره هخامنشی است

دستی بر ایران در راستای توسعه‌ی گردشگری میراث فرهنگی و توجه به آثار تاریخی ملموس و ناملموس ایران، دعوت می‌کند از کاخ شاوور دیدن کنید.

تیم تولید محتوا

تیم تولید محتوا در "دستی بر ایران" از یک گروه پژوهشگر، نویسنده، مترجم و ویراستارانی تشکیل شده است که برای شما محتوای اریجینال تولید می کنند. آنها دوره های لازم را گذرانده اند تا بتوانند به گونه ای حرفه ای اطلاعات مورد نیاز "گردشگری آگاهانه" و "گردشگری مسئولانه" را برای شما تهیه نمایند.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا