چابهار

چابهار تنها بندر اقیانوسی ایران است و در بیشتر ایام سال هوایی بهاری دارد. جاذبه های گردشگری چابهار بسیار متنوع هستند. یکی از دیدنی های بسیار جالب چابهار لباس محلی و موسیقی محلی قوم بلوچ است. از جاذبه‌های این بندر میتوان به جاده چابهار-گواتر اشاره کرد که در مسیر آن نقاطی دیدنی همچون روستای رمین و اسکله آن، تالاب لیپار یا تالاب صورتی، کوه‌های مریخی یا کوه‌های مینیاتوری، ساحل و اسکله بریس قرار دارند.

روستای باهوکلات یا گاندو، شهر کنارک در نزدیکی چابهار و اسکله کنارک، بازار محلی (تله بازار) و چشمه گل افشان بندر تنگ، روستای کهن تیس از دیدنی های چابهار هستند.

غارهای سه‌گانه بان مسیتی، قلعه تیس یا قلعه پرتغالی‌ها، مسجد جامع تیس، باغ گیاه‌شناسی تیس، اسکله و پلاژ ساحلی تیس، موزه محلی شهر، ساختمان تلگراف‌خانه، کلبه غواصی، امامزاده سید غلام رسول، زیارتگاه خضر نبی و تفرجگاه دریا کوچک و تفرجگاه دریا بزرگ سایر دیدنی های این شهر هستند.

جغرافیای چابهار

این شهر یکی از شهرهای جنوب خاوری استان سیستان و بلوچستان ایران است. همچنین تنها بندر اقیانوسی این کشور است که در کرانه دریای مکران و اقیانوس هند قرار دارد. لنگرگاه آن قابلیت پهلوگیری کشتی‌های اقیانوس‌پیما را دارد و از مناطق آزاد بازرگانی ایران است.

بندر چابهار نزدیک‌ترین راه دسترسی کشورهای محصور در خشکی آسیای میانه (افغانستان، ترکمنستان، ازبکستان، تاجیکستان، قرقیزستان و قزاقستان) به آب‌های آزاد است. این شهرستان از جانب شمال به شهرستان‌های ایرانشهر و نیکشهر استان سیستان و بلوچستان و از جنوب به دریای عمان و از شرق به پاکستان و از غرب به استان‌های کرمان و هرمزگان ختم می شود.

ارتفاع چابهار از سطح دریا ۷ متر است و میانگین دمای سالانه 24 درجه سانتی گراد و میانگین بارش سالانه 10 میلیمتر است. این شهر دارای آب هوایی گرمسیری معتدل با رطوبت نسبی است.

شیوه های سفر به این شهر متنوع است:

• زمینی با خودروی شخصی

این شهرستان حدوداً دارای ۳۰۰ کیلومتر مرز آبی در دریای عمان می‌باشد. فاصله زمینی چابهار تا تهران از طریق جاده ایرانشهر- کرمان ۱۹۶۱ کیلومتر است. فاصله بندر چابهار تا شهر زاهدان ۷۳۸ کیلومتر می‌باشد.

• زمینی با اتوبوس

اتوبوس های مسافربری به صورت روزانه از شهرهای زاهدان، تهران، شیراز، یزد، بندرعباس، ایرانشهر و غیره به شهر چابهار حرکت می کنند.

• قطار

مسیر تهران به چابهار دارای قطار یکسره نیست. بنابراین باید به بندرعباس سفر کرده و سپس از آن شهر با اتوبوس به چابهار بروید. پیش از سوار شدن به قطار، اطمینان حاصل کنید که برای سفر از بندرعباس به چابهار، اتوبوس مورد نظر خود را رزرو کرده‌اید.

• هوایی

فاصله هوائی شهرستان چابهار تا تهران ۱۴۵۶ کیلومتر است. این سفر حدودا دو ساعت طول می کشد. از فرودگاه بین المللی چابهار به شهرهای دبی، مسقط، مشهد، تهران، شیراز، بندرعباس و زاهدان پرواز دایر است.

جمعیت و اقتصاد چابهار

جمعیت این شهرستان بر طبق سرشماری سال 2016 میلادی در ایران، برابر با 106739 نفر بوده ‌است. عمده اشتغال مردم این منطقه در حوزه دریا است. به علت آن که منطقه آزاد اقتصادی محسوب می شود و بندرگاه فعالی دارد. بنا بر نظر سازمان ملل، چابهار یکی از مهم‌ترین راه‌های کریدور شرق-غرب و جنوبی‌ترین راه این کریدور است.

وجود منطقه آزاد صنعتی با بخش های مختلفی همچون سوله ها، انبارها و تولیدات کارگاهی بخش دیگری از اقتصاد چابهار را تشکیل می دهد. شهرکهای صنایع پتروشیمی، فولاد و پروژه های بزرگ ملی مانند شهرک انرژی های پاک، صنایع خودرو، غذایی، شیلات و غیره در این شهر فعال هستند.

تاریخ چابهار

تاریخ این شهر به دوره قاجار (سال 1854 میلادی)، باز می گردد. این شهر تا سال 1872 در تصرف اعراب مسقط قرار گرفت و آن‌ها تلاش داشتند این بندر مهم را متصرف گردند. انگلیس‌ها که برای حکمیت مرزی بین ایران و منطقه کلات تحت نفوذ انگلیس منصوب شده بودند نیز از ادعای اعراب مسقط بر چابهار پشتیبانی می‌کردند. برای جلوگیری از چنین تهدیداتی، دولت ایران دست به کار شد و در سال 1251 میلادی بندر چابهار را تصرف کرد تا قدرت خود را بسط دهد.

در سال 1925 میلادی، دولت قاجار حاکمیت خود را بر چابهار تثبیت کرد. در بهمن ماه 1929 میلادی قدرت دولت مرکزی در این شهر به ‌طور کامل تثبیت شد. در سال 1973 میلادی طرح جامع راه اندازی بندر چابهار آغاز شد. تکمیل پروژه های این بندر از آن زمان تاکنون ادامه دارد. در 1989 فاز اول این پروژه راه اندازی شد.

از فوریه 2019، علیرغم تحریم های امریکا علیه ایران، مسیر تجاری افغانستان-هند از بندر چابهار راه اندازی شده است.

جاذبه های تاریخی داخل شهر

در اینجا به معرفی برخی از جاذبه های تاریخی چابهار می پردازیم که در داخل این شهر قرار دارند:

ساختمان تلگرافخانه
این بنا، یادگاری از حضور انگلیسی ها است. بنای مذکور در اوایل دوره قاجار توسط کمپانی هند شرقی در این منطقه ساخته شده است. این ساختمان دو طبقه از قدیمی ترین ساختمان های تلگرافی ایران محسوب می شود و در نزدیکی اداره پست کنونی چابهار قرار دارد.

قدمگاه خضر
خضر نام یکی از پیامبران الهی است و مسلمانان معتقدند او زنده است. مردم چابهار نیز بر این باورند که خواجه خضر حامی لنج ها، قایق های آنها و دریاست. به همین جهت قدمگاه او در میان اهالی بسیار محترم است و برای آن نذرهای مختلف می آورند.

موزه چابهار

این موزه انتهای بلوار امام خمینی واقع شده و در آن آثاری از شهر چابهار و استان سیستان و بلوچستان در سه بخش پیش از تاریخ، تاریخی و معاصر به نمایش درآمده است. طبقه دوم این موزه نیز به آثار مرتبط با مردم شناسی شهرستان چابهار اختصاص دارد.

از دیگر جاذبه های تاریخی این شهرستان می توان به ساختمان قدیمی گمرک، حسینیه آل رسول، روستای کتیج، قلعه انوشیروان، قلعه باتل، چاه باستانی بلان و … اشاره کرد.

جاذبه های تاریخی خارج از شهر

در اینجا به معرفی برخی از جاذبه های تاریخی چابهار می پردازیم که در خارج از این شهر قرار دارند:

آرامگاه سید غلام رسول

این بنا در پنج کیلومتری شمال غربی شهر چابهار قرار دارد و قدمت آن به 1064 میلادی بازمی گردد. از مشخصه های اصلی این آرامگاه دیوارهای سفیدرنگ آن به سبک معماری هندی است.

محوطه باستانی دمب کوه
این محوطه باستانی در ۹۰ کیلومتری شمال شرقی چابهار در ناحیه باهوکلات قرار دارد و قدمت آن تا ۴۵۰۰ الی ۵۰۰۰ سال پیش بازمی گردد. در این محوطه قبرهایی به شکل اتاقک های 1×1, 1/5×2 و 2×2 متر پیدا شده است.

روستای تیس
این روستا از روستاهای تاریخی جنوب ایران است و در فاصله 11 کیلومتری چابهار قرار گرفته است. گفته می شود قدمت آن به ۲۵۰۰ سال پیش باز می گردد.

از جمله آثار مهم روستای تیس می توان به ویرانه های تیس، شیرک سنت، قلعه تیس یا قلعه پرتقالی ها، قلعه پیروزگت، قلعه بلوچ گت، گورستان جنانی گچ (قبرستان جن ها)، چاه باستانی تیس کوبان، سدهای تیس، کوه های تاریخی شهبازبند و مسجد جامع تیس اشاره کرد.

باغ گیاه شناسی چابهار
این باغ که در نزدیکی روستای تیس قرار گرفته است، در حدود ۶ هکتار مساحت دارد و در آن گونه های گیاهی مختلف بومی و غیر بومی و در معرض خطر نگهداری می شوند.

گورستان قدیمی دشتیاری
قدمت این محوطه که در بخش دشتیاری قرار دارد به پیش از تاریخ و دوره آهن می رسد. اشیاء قابل توجهی از این گورستان به دست آمده است.

جاذبه های طبیعی شهر چابهار

شما را دعوت می کنیم تا با جاذبه های طبیعی چابهار آشنا شوید تا طبیعت بی مانند این شهر و اطراف آن را بهتر بشناسید.

خلیج چابهار

این خلیج از زیباترین خلیج های طبیعی ایران است. در سراسر این خلیج لنج ها و قایق های صیادی فراوانی به چشم می خورد و ساحل آن برای گشت و گذار بسیار مناسب است. منطقه آزاد چابهار در شرق این خلیج قرار دارد.

خلیج گواتر

این خلیج در جنوب شرقی ترین نقطه ایران قرار گرفته است و طبیعت و حال و هوای منحصر به فردی دارد که فضای سیاره مریخ را تداعی می کند. این خلیج یکی از مهمترین مراکز صید میگو چابهار نیز هست.

سواحل ماسه ای دریای عمان
یکی از زیباترین جاذبه های طبیعی چابهار، سواحل ماسه ای و صخره ای دریای عمان است که در کرانه جنوبی این شهر کشیده شده و مکان مناسبی برای تفریح و کشت و گذار محسوب می شود.

اسکله های صیادی بریس، تیس و رمین

در چابهار چندین اسکه صیادی وجود دارد که این سه اسکله از بقیه در ردیف جالب ترین جاذبه های طبیعی چابهار هستند. بسیاری از گردشگران برای عکاسی، درک حال و هوای صیادی و تماشای مناظر قایق های رنگی روی آب به این نقاط می روند.

پدیده موج فشان

در بخش هایی از ساحل چابهار پدیده ای طبیعی به چشم می خورد که از آن به عنوان پدیده موج فشان یاد می کنند. در این پدیده، موج ها به ساحل برخورد می کنند و از حفره هایی با شدت به بیرون پرتاب می شوند که ارتفاع آنها گاهی تا ۲۰ متر نیز می رسد. این پدیده در زمان وزش بادهای موسمی در چابهار (بیشتر تابستان) و بیشتر در ساحل دریابزرگ و جاده ساحلی چابهار به بریس اتفاق می افتد.

پدیده گل فشان

در این پدیده گل و لای با فشار از زیرزمین خارج می شود و شکل های ماهوری به خود می گیرد. گل فشان تنگ کنارک که در فاصله ۱۱۰ کیلومتری چابهار قرار دارد مشهورترین و فعالترین گل فشان ایران است.

منطقه حفاظت شده گاندو و رودخانه باهوکلات

این منطقه در بخش شرقی شهرستان چابهار و بخش جنوبی شهرستان سرباز قرار دارد و نام خود را از تمساح پوزه کوتاه ایرانی، گاندو گرفته است.

منطقه گاندو شامل رودخانه های سرباز و باهوکلات، آبگیرهای محل زیست تمساح تالابی و زمین های ساحلی دریای عمان می شود.

حیات وحش چابهار
حیات وحش چابهار به دلیل وجود گونه های جذابی مانند شتر بلوچی، عقاب دریایی دم سفید، تمساح پوزه کوتاه گاندو، دلفین دندان ناصاف، لاک پشت های دریایی، درخت گز و سرده، درخت کلیر و … بسیاری از علاقه مندان به این بخش از محیط زیست را به سوی خود می کشاند.

تالاب صورتی لیپار

این منطقه در مسیر جاده ساحلی چابهار به گواتر قرار دارد. رنگ آب این دریاچه بیشتر مواقع سال به رنگ صورتی است و گهگاهی به رنگ نارنجی یا قرمز نیز در می آید. از تفریحات اصلی که در زمان سفر به این دریاچه می توان انجام داد تماشای پرنده های مختلف مانند چنگر، فلامینگو، کشیم، انواع حواصیل، طاووسک و … است.

کوه های مریخی یا مینیاتوری

این کوه ها پدیده ای طبیعی هستند که شکل و جنس خاص و منظره ای تماشایی و منحصر به فرد به وجود آورده اند. این کوه ها از منطقه گچو تا خلیج گواتر به موازات دریا کشیده شده اند.

درخت انجیر معابد

این درخت دارای ظاهری عجیب است که در نوار ساحلی چابهار می روید و به نماد این منطقه تبدیل شده است. درخت انجیر معابد با تاج بزرگ و پهن خود شناخته می شود و اکثرا تا بالای صد سال عمر می کند.

جزیره شیطان
این جزیره، شرقی ترین جزیره ایران است و ظاهری صخره ای دارد. این جزیره در زمان مد به زیر آب می رود و هنگام جزر دوباره پدیدار می شود. گفته می شود دلیل نامگذاری این جزیره به نام شیطان، غرق شدن مرموز قایق ها شب هنگام در محدوده جزیره است.

جنگل حرا
این جنگل ها شامل درختانی می شوند که ریشه در آب شور دریا دارند و در آن غوطه ور هستند.

شیرکوه یا ابوالهول
این کوه از دیدنی های منحصر به فرد جاده ساحلی بریس و در ابتدای حوزه کوه های مریخی است. بارش باران، وزش باد و فرسایش خاک باعث شده است که این کوه شباهت زیادی به مجسمه ابولهول در مصر داشته باشد و به این نام معروف شود.

نقشه چابهار