روستای ابرده سفلی یکی از روستاهای استان خراسان رضوی در بخش شاندیز و شهرستان بینالود می باشد. این روستا در ۲۵ کیلومتری شمال غربی طرقبه و ۴۳ کیلومتری شهر مشهد قرار گرفته است. مطابق با سرشماری سال ۱۳۹۵ خورشیدی، جمعیت روستای مزبور به ۲۵۰ نفر (۸۳ خانوار) می رسد.
مردم این منطقه به زبان فارسی و با گویش زیبای خراسانی صحبت می کنند. با رفتن به این روستا، این گویش را می شنوید و آن را بهتر خواهید شناخت. ابرده سفلی پتانسیل روستاگردی بالایی دارد و از جمله جاهای دیدنی مشهد به حساب می‌آید.
ویژگی های روستای ابرده سفلی
این روستای کوهپایه ای دارای بافت مسکونی متراکم و کوچه های پیچ در پیچ و نامنظم می باشد. خانه های موجود در آن دارای معماری سنتی و ساده، دیوارهای گل اندود و سقف های مسطح هستند. برای ساخت این خانه ها از مصالحی نظیر گل، سنگ، خشت، آجر و چوب استفاده شده است. البته، خانه های جدید با استفاده از مصالحی همچون سیمان، گچ، آجر و تیر آهن ساخته شده اند.
در واقع، نوع معیشت و فعالیت ساکنین روستا در به وجود آمدن شکل خانه ها بسیار موثر بوده است. بدین ترتیب، فضای خانه ها دارای قسمت های مختلفی از جمله اتاق ها، استراحت، پذیرایی، آشپزخانه، انبار علوفه، طویله و سرویس بهداشتی هستند.
این روستا در داخل دره هایی قرار دارد که در رشته کوه های بینالود شکل گرفته اند. در قسمت جنوبی روستای ابرده سفلی، کوهی به نام کنگ مشاهده می شود و از میانه آن رودخانه ای به نام زشک عبور می کند. این رودخانه که از کوه های سیاه خانی و گودرز رشته کوه بینالود سرچشمه می گیرد، ضمن آبیاری اراضی و باغ ها به رودخانه کَشَف رود می پیوندد.
کشف رود که در قسمت شمالی مشهد واقع شده است از جمله رودهای قدیمی این شهر می باشد که نام آن در شاهنامه ذکر شده است. با توجه به اینکه واژه کشف به معنای لاک پشت است، کشف رود به معنای رودخانه پر از لاک پشت می باشد. این نشان می دهد که رودخانه مزبور در گذشته محل زندگی انواع لاک پشت های کوچک و بزرگ بوده است.
درآمد ساکنین روستا از کجا تامین می شود؟
وجود رودخانه زشک در روستای ابرده سفلی سبب شده است که کار کشاورزی و باغداری ساکنین رونق بگیرد. بدین ترتیب، تمامی اهالی روستا به این کار مشغول هستند و به انواع کشت آبی و دیم می پردازند. از مهم ترین محصولات زراعی و باغی روستای مزبور می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- محصولات زراعی: گندم، جو، تره بار و غلات
- محصولات باغی: گردو، گیلاس، گلابی، سیب، آلو، آلبالو و هلو
البته، گروهی از ساکنین این روستا علاوه بر اشتغال به کار کشاورزی و باغداری به کار نجاری و تولید صنایع دستی نیز مشغول هستند. آنها همچنین از مراتع پیرامون روستا جهت دامداری و تولید گوشت و لبنیات استفاده می کنند.
آداب و رسوم مردم روستای ابرده
روستای ابرده سفلی در دوره پادشاهی ایلخانیان و تیموریان به عنوان مکانی برای عبادت مشایخ مورد استفاده قرار داشت. برای مثال، شیخ حافظ بهاء الدین عمر ابردهی از جمله این مشایخ می باشد که مقبره او در روستای مزبور مشاهده می گردد. به همین دلیل، در این روستا گورستانی تاریخی ایجاد شده است.
مردم روستا با توجه به اعتقاداتی که دارند، تمامی اعیاد ملی و مذهبی را به شیوه ای خاص برگزار می کنند. آنها همچنین در ایام وفات و شهادت ائمه و به خصوص ایام محرم در مسجد جامع موجود در روستا مراسم عزاداری برپا می کنند.
علاوه بر آن، ساکنین روستای ابرده در آستانه تحویل سال نو، به پیشواز عید می روند. آنها در شب چهارشنبه سوری، سیزده بدر و شب یلدا مراسم ویژه ای برگزار می کنند. همچنین، مراسم جشن و عروسی این افراد مختص خود آنها و با بهره گیری از موسیقی محلی خراسان می باشد.
در این روستا بازی های محلی معروفی نظیر چوب بازی نیز وجود دارند که نوجوانان و جوانان برای سرگرمی به آنها می پردازند.
در گذشته، اهالی روستای ابرده سفلی لباس های محلی خود را داشتند که امروزه استفاده از آنها کمرنگ شده است. در واقع، پوشش مردان در گذشته شال، کلاه و قبا و پوشش زنان پیراهن چین دار با پاپوش گالش بوده است. امروزه، فقط پیران و سالخوردگان روستا از این لباس های محلی استفاده می کنند.
علاوه بر آن، از غذاهای محلی روستای ابرده می توان به بلغور، شعله، قورمه، شله ماش و کتلت با مغز گردو اشاره کرد.
بازدید از روستای ابرده سفلی را در برنامه خود بگنجانید
این روستا با واقع شدن در بین کوه ها از آب و هوای خوبی برخوردار است. به همین دلیل، بسیاری از گردشگران برای لذت بردن از آب و هوا و طبیعت بی نظیر آن به این روستا مسافرت می کنند.
چنانچه شما نیز با علاقه به بوم گردی، قصد مسافرت به مشهد را دارید، بازدید از روستای ابرده سفلی را فراموش نکنید. ″دستی بر ایران″ که سالهاست در زمینه معرفی جاذبه های گردشگری مشهد فعالیت می کند، شما را به بازدید از این روستای دیدنی دعوت می کند.
