شوش

شهر باستانی شوش یکی از مراکز تمدن باستانی می باشد. مطابق کتب تاریخی این شهر از معروف‌ترین شهرهای دنیا بوده و پایتخت حکومت چند هزار ساله عیلام (ایلام) نیز بوده است.

از سوی دیگر شوش پایتخت زمستانی امپراتوری هخامنشی نیز بوده‌ و این شهر یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های شناخته‌ شده‌ جهان می باشد. آثار تاریخی با ارزش همچون آپادانا، قلعه شوش، حرم دانیال نبی، هفت تپه و چغازنبیل به همراه آثار طبیعی همچون جنگل «قلعه نصیر» هر بیننده ای را شگفت زده خواهد کرد. بسیاری همه ساله برای دیدن از جاذبه های گردشگری شوش به این شهر سفر می کنند.

جغرافیای شوش

این شهر ۵٫۶ کیلومتر مربع مساحت دارد و در ۱۱۵ کیلومتری شمال غربی اهواز واقع شده است. فاصله آن تا تهران 766 کیلومتر است. بلندی شهر شوش از سطح دریا ۸۷ متر می باشد.

هوای شوش گرم و خشک است. در مرکز این شهرستان بالاترین دما در تابستان به طور متوسط 9 درجه سانتی‌گراد و کم‌ترین دمای آن به طور متوسط 11 درجه بالای صفر است. آب و هوای این شهر در تابستان شرجی است.

سفر به این شهر از راه زمینی، هوایی و ریلی امکان پذیر است. مدت سفر زمینی از تهران حدودا ده ساعت است. مدت سفر هوایی از دزفول یک ساعت و ۴ دقیقه بوده و مدت سفر هوایی تا اهواز یک ساعت و ۱۱ دقیقه می باشد. همچنین مدت سفر با قطار از مبدا تهران ۱۳ ساعت است. شهرستان شوش دارای دو ایستگاه راه آهن( شوش و هفت تپه) است.

مسیر سفر زمینی از تهران به شوش از قم و اراک آغاز می‌شود. در استان لرستان از بروجرد و خرم‌آباد گذر می‌کنید و سپس راهی اندیمشک می‌شوید و در نهایت به شوش می‌رسید.

به جز ماشین شخصی، با اتوبوس هم می‌توانید به شوش سفر کنید. در این صورت دو گزینه دارید. از ترمینال جنوب تهران مستقیما برای شوش اتوبوس برقرار است. گزینه‌ دوم سفر با اتوبوس‌های تهران به اهواز است. در این صورت، قبل از رسیدن به اهواز، در شوش از اتوبوس پیاده خواهید شد.

جمعیت و اقتصاد شوش

در سر شماری سال 2016 میلادی در ایران، این شهر ۲۰۵ هزار نفر جمعیت داشته است.

حیات اقتصادی شهر شوش با احداث راه اصلی تهران – خرمشهر و راه آهن سراسری آغاز گردید. همچنین با احداث سد دز شبکه خطوط انتقال انرژی، سیستم آبیاری مدرن، ایجاد کشت و صنعت‌ها به خصوص هفت تپه و واحدهای صنعتی متعدد منطقه شمال خوزستان به خصوص ناحیه اطراف، شهر شوش شاهد تحول اقتصادی عظیمی شد. در شهر شوش، نقش بخش خدمات و بازرگانی برجسته تر از سایر بخش‌ها است.

وجود اراضی مستعد کشاورزی، رودخانه‌های پرآب دائمی، سفره‌های آب‌های زیرزمینی وسیع ،جنگل در حواشی رودخانه، مراتع و مراکز کشت و صنعت در شهرستان شوش سبب شده‌اند که فعالیت کشاورزی (زراعت، دامداری و صید ماهی) نیز یکی از مهمترین فعالیت اقتصادی منطقه به شمار آید.

تاریخ شوش

تاکنون کتاب های زیادی درباره ی تاریخ این شهر نوشته شده است. شوش، یکی از قدیمی‌ترین سکونتگاه‌های شناخته شده منطقه ‌است که تاریخ بنای آن مربوط به ۴۲۰۰ سال پیش از میلاد است. با وجود این، نخستین آثار پیدا شدهُ یک دهکده مسکونی در آن مربوط به ۷۰۰۰ سال پیش از میلاد هستند .

این شهر باستانی مرکز تمدن عیلام بوده است. شوش از حدود ۲۷۰۰ قبل از میلاد پایتخت بوده و این پایتختی تا پایان امپراتوری هخامنشی ادامه می‌یابد. عیلامیان در این شهر و منطقه ۲۰۰۰ سال به مرکزیت شهر شوش پادشاهی داشته‌اند.

تا قبل از حملهُ مغول، شوش بسیار آباد بود و مردمان زیادی در آن زندگی می‌کردند و تنها بعد از حملات ویرانگر مغول بود که قابلیت سکونت شهر کمتر می‌شود.

در عیلام و مرکز آن شهر شوش، حوزه فعالیت زن، محدود به خانه نبود. زن نیز مانند مرد اسناد امضا می‌کرد، به داد و ستد می‌پرداخت، ارث می‌برد، وصیت می‌کرد که پس از مرگش چگونه به تقسیم میراث او بپردازند.

این شهر باستانی در دوره هخامنشیان شکوه گذشته خویش را بازیافته و چهار راه شرق و غرب گردید. راه شاهی در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد. شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی ساردس پایتخت کشور لیدیه پیوند می‌داد.

جاذبه های تاریخی داخل این شهر

در اینجا به ذکر فهرستی از جاذبه های تاریخی شوش می پردازیم:

کاخ آپادانا در شوش

کاخ آپادانای این شهر باستانی، کاخ زمستانی شاهان هخامنشی و کاخ اصلی داریوش یکم بوده ‌است. این کاخ به دستور داریوش بزرگ پادشاه هخامنشی در حدود سال‌های ۵۱۵-۵۲۱ پیش از میلاد در شوش روی آثار و بقایای عیلامی بنا نهاد شد.

کاخ اردشیر (کاخ شاوور)

این کاخ در سمت غربی رودخانه شاوور واقع شده است. کاخ اردشیر در سال 1968 میلادی کشف شد. این کاخ در ۳۵۰ متری غرب آپادانا واقع است وتوسط اردشیر دوم بنا گردید.

موزه‌ی شوش

این موزه در سال 1966 میلادی برپا شد و‌ یکی از مهم‌ترین موزه‌های اشیای ایران باستان است که بازدید از آن معادل سفری در طول تاریخ است.

قلعه شوش (آکروپل)

این قلعه، بنایی است که توسط ژاک دمورگان فرانسوی برای سکونت باستان ‌شناسان فرانسوی در نزدیکی آرامگاه دانیال نبی در شوش بر روی تپه‌ای تاریخی ساخته شده‌ است.

آرامگاه دانیال نبی

این آرامگاه با گنبد زیبایش، یکی از  جاذبه‌های مذهبی شوش به ‌شمار می‌رود. حضرت دانیال (ع) در حدود قرن هفت پیش از میلاد به همراه یهودیانی که توسط بابلی ها به اسارت گرفته شده بودند، به بین النهرین و از آنجا به شوش وارد شد. این آرامگاه همه ساله شاهد حضور زائرانی از سراسر ایران و جهان است.

مقبره دعبل خزاعی

این آرامگاه متعلق به یک شاعر نامی عرب می باشد که در مرکز شهر شوش کنار مجتمع فرهنگی دعبل خزاعی قرار گرفته است. دعبل خزاعی یکی از شاعران معروف شیعه و از مداحان اهل بیت است که در زمان حکومت عباسیان می زیسته است.

جاذبه های تاریخی خارج از این شهر

برای دیدار از جاذبه های تاریخی خارج از شهر شوش، فهرستی را در اینجا ذکر می کنیم:

تپه‌های باستانی شوش

تپه جوی در شمال تپه جعفرآباد، تپه بند بال، بوهلان و تپه معروف آکروپل  از تپه‌های معروف پیش از تاریخ منطقه شوش هستند که آثار متعددی در آن‌ها پیدا شده ‌است. این تپه ها به دوره سوزیانا تعلق دارند.

راه شاهی

این راه باستانی در دوره هخامنشیان و به دستور داریوش بزرگ ساخته شد. راه مزبور شهر شوش، پایتخت سیاسی دولت هخامنشیان، را به پاسارگاد، تخت جمشید و دیگر شهرهای امپراتوری، از جمله شهر نامی سارد پایتخت کشور لیدی پیوند می‌داد.

زیگورات چغازنبیل

معبد یا زیگورات چُغازنبیل در حدود چهل ‌کیلومتری ویرانه‌های کاخ آپادانای شوش قرار دارد. زیگورات نیایشگاهی باستانی است که در زمان ایلام (عیلامی‌ها) و در حدود ۱۲۵۰ پیش از میلاد ساخته شده‌ است. این مکان در فهرست میراث فرهنگی جهانی یونسکو نیز به ثبت رسیده است.

ایوان کرخه

ایوان کرخه آثار شهری از دوره ساسانیان است و در زمان شاپور دوم ساسانی ساخته شده‌است. این بنا در ۲۰ کیلومتری شمال‌غربی ویرانه‌های شوش و ۲۰ کیلومتری جنوب غربی دزفول، در سمت راست رود کرخه در جاده دهلران قرار دارد و کامل‌ترین و بزرگ‌ترین شهر مدفون شده ساسانی است.

هفت تپه

محوطه باستانی هفت‌ تپه حدود ۱۵ کیلومتری جنوب شرقی این شهر واقع شده و همان‌طور که از نام آن پیداست از تپه‌های باستانی متعددی تشکیل شده‌است. گستردگی این محوطه باستانی به مراتب باعث جلب توجه کاوشگران مختلف قرار گرفته ‌است.

جاذبه های طبیعی شهر شوش

برای آشنایی بیشتر شما با طبیعت زیبای این شهر، در اینجا به معرفی برخی از جاذبه های طبیعی شوش که داخل از این شهر هستند، می پردازیم:

رود کرخه

کَرخه نام رودخانه‌ای در جنوب باختری ایران در استان خوزستان است. رودخانه کرخه از شمال به سوی جنوب جریان دارد و پس از گذر از کنار آثار شوش باستان به سوی باختر تغییر مسیر می‌دهد. منطقه کرخه در ۵ کیلومتری غرب جاده ترانزیتی اهواز – شوش به صورت نوار سبز رنگی در حاشیه رودخانه کرخه قرار گرفته ‌است.

رودخانه کرخه، سومین رود بلند ایران پس از کارون و سفید رود است. این رود از کوه های زاگرس سرچشمه می گیرد.

پارک ملی کرخه

پارک ملی و منطقه حفاظت شده کرخه از یک قسمت تپه ماهوری در شمال و یک بخش دشتی در جنوب تشکیل شده است و رودخانه کرخه از میان آن عبور می کند و با پیچ و خم های زیاد به طرف جنوب و غرب استان خوزستان راه می پیماید. در این منطقه جنگل های زیبایی نظیر جنگل «قلعه نصیر» وجود دارد که از چشم انداز بسیار زیبایی برخوردار است.

رودخانه شاوور

این رودخانه زیبا از وسط شهر شوش عبور می کند و اسناد تاریخی نمایانگر آن است که شاوور یکی از قدیمی ترین رودخانه های کشور است.

جاذبه های طبیعی خارج از شهر

اگر به جاذبه های طبیعی شوش علاقمند هستید، در خارج از محدوده شهری آن می توانید سری به تالاب زیر بزنید:

تالاب بامدژ

اگر با رود شاوور همسفر شوید، بعد از طی کیلومترها، آخرین ایستگاه شما این تالاب دیدنی خواهد بود. در واقع رودخانه شاوور یکی از منابع تغذیه کننده این تالاب است که با طغیان های فصلی در نیمه دوم سال تاثیر مهمی بر حیات تالاب مذکور دارد.