اهواز جزو کلان شهرهای ایران است که در جنوب کشور قرار دارد. شهرت این شهر به پل های آن است، لیکن بیشتر بناهای آن دچار تخریب شده اند. با این وجود، تعدادی از بناهای تاریخی این شهر از این خرابی ها جان سالم به در برده اند. از جمله آثار تاریخی شاخص شهر، می توان خانه ماپار اهواز را نام برد.
خانه ماپار یکی از جذاب‌ترین جاهای دیدنی اهواز، بنایی قدیمی با یک حیاط زیبا است. این بنا در فاصله کمی از رودخانه کارون و در خیابان خوانساری قرار گرفته است. قدمت بنا به دوره پهلوی اول (رضا شاه) برمی گردد. این خانه قدیمی در سال ۱۳۸۰ خورشیدی به ثبت ملی ایران رسید.
نام بنا از نام صاحب خانه گرفته شده است که از ثروتمندان دوره قاجار بود. پس از مرگ وی، حکومت پهلوی خانه ماپار را توقیف کرد. سپس با سقوط دوره پهلوی، بعد از انقلاب سال ۱۳۵۷ خورشیدی، خانه ماپار در اختیار سازمان میراث فرهنگی اهواز قرار گرفت. این خانه جزو جاذبه های فرهنگی کشور به شمار می رود.
سبک معماری و خصوصیات خانه ماپار اهواز
اولین چیزی که در خانه ماپار توجه بازدیدکنندگان را جلب می کند، سردر آن است. سردر این خانه دارای تزیینات آجرکاری بسیار زیبایی است. شیوه آجرچینی آن به صورت آجرکاری خفته و راسته می باشد.
در این شیوه آجرچینی، یکی از آجرها به صورت افقی و خفته و دیگری به صورت عمود قرار می گیرد. این سبک برای دو آجر به کار رفته در کنار هم استفاده می گردد. نام آجرچینی هم به خوبی بیانگر این سبک است. در بیشتر خانه های ساخته شده در اهواز، از این سبک استفاده شده است.
بعد از پشت سر گذاشتن سردر، حیاط زیبای خانه و ساختمان آن مقابل رویمان قرار می گیرد. ساختمان خانه ماپار بنایی دو طبقه و دارای زیر زمین می باشد. مساحت بنا به ۵۵۰ متر مربع می رسد. این ساختمان با استفاده از آجرهای کوچک و بخصوصی ساخته شده است.
اتاق های داخل ساختمان خانه ماپار اهواز، شیشه های رنگی بسیار زیبایی دارند. در هنگام صبح، تصویر پنجره های رنگی خانه به داخل آب حوض میفتند و نمای زیبایی ایجاد می کند.
سقف اتاق ها این خانه با استفاده از تیرهای چوبی ساخته شده اند. فاصله تیرها از یکدیگر حدود ۲۰ سانتی متر است.
در دو طرف ساختمان، دو حیاط وجود دارند که یکی از آنها مورد استفاده قرار می گیرد. دور تا دور حیاط درهای قدیمی قرار دارند و در میانه آن نخلی قرار گرفته است.
درخت نخل موجود در حیاط خانه ماپار منحصر به فرد و دارای تنه ای خمیده است. به دلیل خمیده بودن نخل، به آن لقب “نخل قهر کرده” داده اند. خانه ماپار اهواز در سال ها اخیر به محلی برای اکران فیلم تبدیل شده است. فیلمبرداری مستند “قهر نخل” نیز در این خانه انجام گرفته است.
علاوه بر آن، در میانه حیاط حوضی به رنگ آبی قرار دارد. هر دو حیاط اطراف ساختمان دارای حوض هستند. همچنین، گلدان های سفالی و قدیمی موجود در اطراف حیاط، نمای زیبایی به آن بخشیده اند.
کاربرد خانه ماپار اهواز در طی سال های اخیر
در سال ۱۳۸۶ خورشیدی، زیرزمین خانه ماپار به کتابخانه مبدل شد. این کتابخانه، کتاب های ارزشمند شاعر بزرگی همچون حافظ را در خود جای داده است. تا سال 13۸۶ خورشیدی هنوز مرمتی برای این ساختمان انجام نشده بود.
در سال ۱۳۹۵ خورشیدی، سازمان میراث فرهنگی اهواز خانه ماپار را بازسازی کرد. بعد از آن، این خانه به مرکزی برای انجام فعالیت های فرهنگی و هنری تبدیل شد. از جمله فعالیت های انجام گرفته در ساختمان این خانه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- نگارخانه: بخشی از خانه به عنوان نگارخانه مورد استفاده قرار می گیرد. در این بخش، آثار هنری به نمایش در می آید و به فروش می رسند.
- عکاس خانه: لباس های محلی اهواز بیشتر مورد توجه بازدیدکنندگان قرار می گیرد. در خانه ماپار امکانی فراهم شده است تا گردشگران ها بتوانند با لباس های محلی عکس بگیرند.
- شربت خانه: در این بخش، نوشیدنی ها محلی اهواز از قبیل مای لقاح به فروش می رسد. مای لقاح نوعی نوشیدنی است که از لقاح درخت نخل درست می شود. این نوشیدنی با عرقیجات درست می شود.
- صنایع دستی: در این بخش، اشیای ساخته شده به دست بانوان هنرمند اهوازی به معرض نمایش درآمده اند. از جمله این صنایع می توان گلدان ها سفالی، زنبیل و طبق را نام برد.
- رستوران: در این بخش، غذاهای لذیذ و سنتی شهر اهواز سرو می شوند.
علاوه بر آن، مرکز اطلاع رسانی گردشگری و میراث فرهنگی خوزستان در خانه ماپار اهواز قرار دارد.
بازدید از خانه ماپار را از دست ندهید
سبک معماری خانه های این شهر بسیار منحصر به فرد هستند. خانه ماپار اهواز، خانه ای بسیار زیباست که گردشگران زیادی را از داخل و خارج کشور می طلبد. اگر با تورهای داخلی یا به صورت شخصی به اهواز سفر کردید، ضمن بازدید از جاذبه های گردشگری اهواز، این خانه تاریخی را از دست ندهید.
با توجه به قرار گرفتن اهواز در مناطق گرمسیری توصیه می کنیم که در فصل های سرد به اهواز سفر کنید. فصل پاییز و زمستان برای این سفر بسیار مناسب هستند.
خانه ماپار اهواز کجاست؟
این بنا در فاصله‌ی کمی از رودخانه‌ی کارون، در پلاک ۵۵۱ خیابان خوانساری اهواز است. موقعیت مکانی دقیق این خانه را در زیر مشاهده می‌کنید:
پرسش‌های متداول درباره خانه ماپار اهواز
برای پیدا کردن پاسخ سایر سوال‌هایتان می‌توانید با ما از طریق بخش دیدگاه‌های همین پست در ارتباط باشید. ما در اسرع وقت به سوال‌های شما پاسخ خواهیم داد.
بخش‌های مختلف خانه ماپار اهواز کدام‌اند؟
این بنا پس از آنکه در سال ۱۳۸۰ به ثبت ملی رسید، در ۱۳۹۵ به بخش خصوصی واگذار شد. پس از آن بود که بخش‌های مختلفی برای این مجموعه‌ی تاریخی گردشگری در نظر گرفته شد. بخش‌های مختلف خانه ماپار عبارت‌اند از: نگارخانه، عکاس‌خانه، شربتخانه، کارگاه صنایع دستی و رستوران.
مرمت خانه ماپار اهواز در چه دوران‌هایی انجام شده است؟
قدمت خانه ماپار اهواز به دوره‌ی پهلوی اول برمی‌گردد. پس از درگذشت مالک، این بنا تا سال ۱۳۹۵ در اختیار سازمان‌های دولتی بود. تا اینکه در سال ۱۳۹۶، به بخش خصوص واگذار شد و توسط صندوق احیا و تحت نظارت میراث فرهنگی مرمت گردید.
عبدالمجید ماپار کیست؟
خانه ماپار نام خود را از صاحبش، عبدالمجید ماپار گرفته است. او یکی از تجار اهوازی بود که در اوایل دوره‌ی پهلوی اول این خانه را ساخت.
از نخل ماپار چه می‌دانید؟
در حیاط خانه ماپار، نخل منحصر‌به‌فردی است که تنه‌ای خمیده دارد. به‌دلیل خمیده‌بودن نخل، به آن لقب «نخل قهرکرده» داده‌اند. فیلمبرداری مستند «قهر نخل» نیز در این خانه انجام گرفته است.
ویژگی‌های خانه ماپار اهواز چیست؟
شاخص‌ترین ویژگی خانه ماپار، شیوه‌ی آجرچینی خفته و راسته سردر آن است. پنجره‌های خانه ماپار با شیشه‌های رنگی زیبا شده‌اند و در ساخت سقف خانه، از تیرهای چوبی استفاده شده است. نخل خمیده ماپار نیز یکی از شاخصه‌های آن است.
